در یکی از روزهای سال ۲۰۱۶، وقتی که کلارا خیمِنِز (Clara Jiménez) و خولیو مونتِس (Julio Montes) دو خبرنگار اسپانیایی، تصمیم گرفتند وبسایت Maldita.es را راهاندازی کنند، تعدادی از دوستان خود را دعوت کردند، سه لپتاپ را روی یک میز چوبی کوچک روشن کردند، چند قوطی آبجو باز کردند و درباره این که برای مبارزه با موجهای افسارگسیخته انتشار اطلاعات نادرست و اطلاعات دروغ چه کاری میتوانند انجام دهند، همفکری کردند.
حول و حوش همان زمان در ترکیه، گولین چاووش (Gülin Çavuş)، تازه مدرک تحصیلی خود را در رشته سیاست جهانی و روابط بینالملل با گرایش برنامهریزی شهری و حکومتهای محلی گرفته بود و نگرانی او به گونهای فزاینده از تأثیر اطلاعات دروغ بر رسانههای اجتماعی و پیامرسانها افزایش مییافت. او تصمیم گرفت که وبسایت Teyit را راهاندازی کند، یک فرایند راستیآزمایی که نخست، دوستش محمد آتاکان فوچا (Mehmet Atakan Foça) باعث شده بود ایده اصلی آن به ذهنش خطور کند.
شش سال بعد، در اوایل سال ۲۰۲۲ Maldita به رسانهای با بیش از ۵۰ کارمند تبدیل شد. خیمنز Jiménez به خاطر مسؤولیتها و تصمیمهای تجارتی که تحت نظر او گرفته میشد، نمیتوانست درست بخوابد. او میگوید که در آن زمان، در کنار مونتس Montes که اکنون همسرش است، روی تخت دراز میکشید و با خیره شدن به سفیدی سقف، از یکدیگر میپرسیدند که آیا Maldita تا آخر ماه دوام خواهد آورد یا نه.
چاووش Çavuş هم در جهان خودش گواه کودتای نافرجام بود و در سالهای اخیر، ظهور قطبیتهای شدید سیاسی را دیده بود. یکی از وظایف او به عنوان مدیر تازه بخش راهبرد Teyit، ایجاد تنوع در ممر درآمد رسانه بود تا اطمینان حاصل شود که کارمندان و چند خبرنگار آزادی که با آنها همکاری داشتند، حقوقی را که باید، دریافت کنند.
در ماه ژوئن، در شهر سئول، پایتخت کره جنوبی، طی کنفرانس سالانه Global Fact 10 که از سوی شبکه بینالمللی راستیآزمایی برگزار شد، خیمنز و چاووش، سرگذشت تغییر زندگی و کار خود را در چند ماه اخیر با گروهی از خبرنگاران در میان گذاشتند.
آنها که زنانی موفق و خلاق هستند، در برنامههای مرکز آموزش بخش مالی و درآمد مرکز بینالمللی خبرنگاران ICFJ به نام Elevate، شرکت کردهاند. آنها درباره درسهایی که در این برنامه آموختهاند و تغییراتی که با حمایت مربیان بینالمللی در سازمانهای خود ایجاد کردهاند، صحبت کردند.
اگر در مدیریت یک رسانه با مشکل مواجهید و یا کسی را میشناسید که درگیر چنین وضعیتی است، حتماً این نکتهها را مرور و همرسانی کنید:
نکته اول، از چاووش: متواضع باشید. بدانید که یک نفر، نمیتواند همه مهارتهای لازم برای اداره یک رسانه را داشته باشد. از دیگران کمک بخواهید.
در دانشکدههای خبرنگاری، کلاسهای تجارت برگزار نمیشود و معمولاً نحوه ایجاد بودجه هم تدریس نمیشود. این دانشکدهها به ندرت به منابع انسانی و زیرساختهای فنآوری میپردازند. با این حال همه این موضوعات برای خبرنگارانی که به دنبال تبدیل شدن به کارآفرین رسانهای و مدیر اجرایی در رأس امور خبری پایدار هستند، حیاتی است.
چاووش در این باره با خندهای فروتنانه میگوید: «بپذیرید چه چیزی را نمیدانید. بعد از آن، با Elevate یا هر برنامه حمایتی دیگری که میتوانید پیدا کنید تماس بگیرید و مطمئن شوید که وقت خود را وقف یاد گرفتن کنید.»
Teyit در برنامه Elevate برنده بودجه بیست هزار دلاری شد و یک سیستم تازه مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) ساخت تا با مخاطبان در تعامل باشد.
بیشتر بخوانید: پنج نکته برای راهاندازی یک نهاد نوپای رسانهای
نکته دوم، از خیمنز: به یک تیم قابل اعتماد قدرت بدهید و مسؤولیتهای خود را با آنها تقسیم کنید.
سازمانی به اندازه Maldita باید به فکر داشتن چندین مدیر حرفهای باشد: یک مدیر اجرایی، یک مدیر فنآوری، یک مدیر مالی و یک مدیر عملیاتی. هر کدام از این پُستها، باید شرح وظایف مشخص با هدفهای سالانه داشته باشند.
خیمنز میگوید: «Maldita از سازمانی که تنها دو مدیر داشت - من و خولیو که همیشه درباره کار حرف میزدیم و در خانه با هم دعوا میکردیم - به تیمی با پنج مدیر تبدیل شد. مؤسسان سازمان - در اینجا یعنی من و خولیو - همچنین باید به این مدیران صلاحیت بدهند تا همه اعضای تیم بدانند که برای اصلاح ایرادها، باید به کجا مراجعه کنند.»
نکته سوم، از خیمنز: یک طرح راهبردی تهیه کنید که آینده سازمان شما را با جزئیات شرح بدهد.
قبل از سال ۲۰۲۲ تعهد تیم سواد رسانهای Maldita، کار با سالمندان بود اما تا قبل از تغییر در برنامههایش، در واقع وقت این تیم با شاگردان دبیرستانی میگذشت. اتاق خبر Maldita مقالات «طولانی و فوق پیچیده» منتشر میکرد. قرار بود بخش فنآوری آن به نام Botalite، به کار آغاز کند، اما مسیر روشنی نداشت.
عقبنشینی از برنامهها - که در نشستی با حضور رهبری سازمان انجام شد - فرصت آن را فراهم کرد که بر این اولویتها دوباره تمرکز شود، روندها بازنگری شود و هدفها بهروزرسانی گردند. این سازمان، همه چیز را روی کاغذ آورد.
خیمنز میگوید: «ما یک خانه روستایی اجاره کردیم و من برای همه پیتزا درست کردم؛ در حالی که به چند گروه تقسیم شده بودیم و قسمتهای مختلف طرح راهبردی خود را میساختیم. سند ما هشت موضوع را پوشش میداد و همان سند، راهنمای ماست.»
نکته چهارم، از خیمنز: ماموریت و دیدگاه خود را بنویسید. اطمینان یابید که آن را به کارمندان خود منتقل میکنید.
تیم Maldita با حمایت اِدمور سایانی (Edmour Saiani)، مربی برنامه Elevate، آن چه را که خودشان «فرمانهای ده به علاوه یک» میخوانند، نوشت.
خیمنز در این باره میگوید: «ما رشد سریعی داشتیم. آن عده از ما که از آغاز حضور داشتند، Maldita را به خوبی میشناسند و به آن دلبستگی خاصی دارند. اما امکان آن وجود دارد که کارمندان جدید، کار در اتاق خبر ما را به عنوان جدیدترین شغل خود ببینند. دستورالعملها برای این ایجاد شدهاند که فرهنگ کار ما را برای کارمندان توضیح دهد. یعنی ما کی هستیم؟ چه کار میکنیم؟ و چگونه کارها را انجام میدهیم؟»
سایانی Saiani همچنین از کارمندان Maldita خواست که تا آن چه را که در این رسانه دوست دارند و آن چه را که دوست ندارند بنویسند و سپس جوابهای مشترک میان کارمندان را مشخص کرد. این یک تمرین خوب برای مدیران اجرایی است.
بیشتر بخوانید: تلاش یک نهاد رسانهای تازهکار برای ارائه رویکردی میانهرو در میانه افتراق در پاکستان
نکته پنجم، از خیمنز: بیاموزید که چگونه کارمندان را اخراج کنید و مشکلی برای انجام این کار نداشته باشید.
استخدام و اخراج، مهارتهای حیاتی هر سازمان است، چه سازمانهای انتفاعی و چه غیرانتفاعی. با این حال، خبرنگاران به راحتی نمیتوانند این دو بخش را مدیریت کنند؛ بهخصوص وقتی صحبت از اخراج افراد باشد.
خیمنز در این مورد میگوید: «من در برنامه Elevate دانستم که اجازه ترک سازمان به برخی کارمندان واقعاً میتواند برای هر دو طرف خوب باشد، و فرصت آن را داشتم که این مهارت را بیاموزم. شما به عنوان مدیر، میتوانید خوشبرخورد و در عین حال واقعگرا باشید. شما باید پیام خود را برسانید و به شخصی که اخراجش میکنید بفهمانید که این کار میتواند برای رشد وی هم لحظه مهمی باشد.
نکته ششم، از چاووش: تا جایی که میتوانید راهبردی عمل کنید؛ اما برای موارد نامنتظره هم آماده باشید.
در ماه فوریه، زمانی که Teyit سرگرم مرور و طبقهبندی مخاطبان خود بود تا دریابد که چه کسانی از «خوانندگان متعهد» آن هستند، بخشهایی از ترکیه با یک زمینلرزه بزرگ به شدت آسیب دید. چاووش باید توجه رسانه خود را به گزارشگری از دهها هزار کشته و شفافسازی روایتهای نادرست معطوف میکرد. به همین منظور، Teyit کار سیستم مدیریت ارتباط با مشتریان را به تعلیق درآورد، که کار درستی بود، چون اولویتبندی، یک مهارت کلیدی برای رهبران است.
این رسانه، این بلای طبیعی را به گونهای بسیار عالی پوشش داد، به گونهای که میتواند به آن ببالد. این رسانه همچنین یک طرح قوی به نام Teyit Press دارد که شامل فهرستی از افراد ذیصلاح است. به عنوان بخشی از این طرح، این رسانه به زودی آموزش اتاقهای خبر ترکیه را برای برخورد بهتر با اطلاعات نادرست و اطلاعات دروغ شروع خواهد کرد. در واقع، اگر بخواهیم به صراحت بگوییم، Teyit کار خود را آغاز کرده است.
نکته هفتم، از خیمنز: خجالت نکشید. هر جا میروید، برای کسب و کار خود تبلیغ کنید.
همیشه یک نوشته حاوی خلاصهای از جزئیات کار سازمان خود به همراه داشته باشید. اگر در یک کنفرانس صحبت میکنید، اطمینان یابید که یک کیوآر کُد یا لینک سازمان خود را هم لحاظ کنید. کارت ویزیت خود را بیاورید و از این نشستها برای ایجاد ارتباط استفاده کنید. خیمنز و چاووش در نشست Global Fact 10 هر دو کار را انجام داده بودند (هم کارت ویزیت و هم کیوآر کد) و مطمئناً به زودی ثمره آن را خواهند دید.
Elevate یک برنامه هفت ماهه است که در سه مرحله برگزار میشود: یک بخش آموزشی از سوی کالج بابسون Babson College، یک دوره راهنمایی (مربیگری)، و پرداخت بودجه کمکی.
تصویر از پیکسلز، عکاس: RF._.studio