با وجود احتمال قریبالوقوع ممنوعیت تیکتاک در ایالات متحده آمریکا، به نظر نمیرسد که به این زودیها از محبوبیت جهانی این اپلیکیشنِ ویدیوهای کوتاه کاسته شود.
تیکتاک ثابت کرده پلتفرمی است که در آن اطلاعات با سرعت انتشار مییابد و دیده میشود؛ از میمها و رقصها گرفته تا اطلاعات نادرست و دروغ. اما میتوان از آن برای رازگشایی یا اصلاح اطلاعات نادرست و رساندن واقعیت به گروههای بزرگی از مردم نیز استفاده کرد.
امروزه نیمی از ناشران اخبار، یک حساب تیکتاک دارند و تلاش میکنند که مخاطبان جوان این اپلیکیشن را با اخبار درگیر بسازند: در ایالات متحده، بیش از نیمی از تمام کاربران تیکتاک ۱۸ تا ۲۴ ساله هستند و بیش از ۹۰ درصد آنها زیر ۳۵ سال دارند.
در یک جلسه اخیر نشست جهانی نیرومند ساختن واقعیت که از سوی مرکز بینالمللی خبرنگاران ICFJ برگزار شده بود، Enrique Anarte، خبرنگار دگرباشان جنسی و مسئول حساب تیکتاک رسانه Openly، در مورد این که چطور در تیکتاک ویدیوهای خبری بسازیم که مخاطبان را به تعامل وادارد با خبرنگاران دیگر صحبت کرد. در ادامه، مهمترین گفتههای او را میخوانید:
صفحه «For You»
بسیاری از کسانی که ویدیوهای آنها در تیکتاک دیده میشوند، از طریق صفحه «For You» مورد توجه قرار میگیرند. این صفحه از یک الگوریتم استفاده میکند تا پیشبینی کند که کاربر، بعد از دیدن یک ویدیو به کدام ویدیوهای دیگر علاقمند خواهد بود. رسانههای اجتماعی دیگر مثل توییتر و فیسبوک هم صفحات پیشنهادی مشابهی دارند که بر اساس الگوریتم کار میکنند، اما تیکتاک به علت دقتِ پیشنهاداتش، شهرت جهانی یافته است.
Anarte در این باره میگوید: «صفحه For You، تمام جهان شما یعنی هر لحظهای را که در این اپلیکیشن سپری میکنید تعریف میکند.» بیشتر مردم، محتوا را در این صفحه میبینند، نه در صفحه Following که حاوی محتوای حسابهایی است که دنبال میکنند.
به گفته Anarte، «نمیتوانید انتظار داشته باشید به این دلیل که یک رسانه بزرگ هستید و یا صد هزار دنبال کننده دارید، مردم ویدیوهای شما را میببیند. ویدیوهای یک رسانه بزرگ با بیشتر از ۱۵۰ هزار دنبال کننده میتواند ۲ تا ۳ هزار بار دیده شوند، زیرا مردم محتوا را در صفحه Follwoing نمیبینند.»
برای اطمینان از این که مخاطبان مورد نظر، ویدیوهای شما را میبینند، الگوریتم را در نظر بگیرید. خبرنگاران میتوانند این کار را با گنجاندن کلمات راهبردی، هشتگها و عبارتهای کلیدی در توضیح ویدیوها و یا در متنی که در خود ویدیو به نمایش در میآید و مخاطبان خاصی را زیر نظر دارد، انجام دهند.
موتورهای جستجو هم میتوانند این عناصر متنی را بخوانند و محتوای شما را به مردم بیشتری برسانند.
بیشتر بخوانید: استفاده معترضان ایرانی از تیکتاک برای دور زدن سانسور دولتی
گزارشگری بومی
خبرنگاران برای افزایش تعامل با ویدیوهای خبری در تیکتاک، باید فُرمتهای کاری خود را برای رسیدن به مخاطبان مورد نظر بهروزرسانی کنند.
یکی از راههای این کار، «گزارشگری بومی» است که به کاربران اجازه میدهد از قابلیتهای داخلی تیکتاک که مختص این اپلیکیشن طراحی شدهاند، برای تهیه محتوا استفاده کنند.
رسیدن به کاربران در جایی که قرار دارند به خبرنگاران کمک میکند جوانان را که معمولاً از تیکتاک استفاده میکنند، به اخبار علاقمند بسازند.
Anarte در این مورد میگوید: «مخاطبان در فضای مجازی نسبت به ناشران آنلاین و خبرنگاران محتاط شدهاند. فکر میکنم مردم از فُرمتهای سنتی در این اپلیکیشنها خسته شدهاند. به نظرم همینجاست که استفاده از فُرمتهای مخصوص تیکتاک، مفید است.»
گزارشگری بومی میتواند شامل استفاده از قابلیتهای مخصوص تیکتاک، گنجاندن صوت یا موسیقی پرطرفدار و تغییر مداوم سبک گزارشگری باشد. برای مثال هر زمانی که در ایالات متحده یک واقعه تیراندازی گروهی رخ میدهد، روزنامه واشنگتن پست ویدیوهای خود را duet میکند؛ یعنی یک ویدیو را در کنار یک یا چند ویدیوی از قبل منتشر شده نشان میدهد. در این روش خلاقانه گزارشگری، آمار تیراندازیهای قبلی به طور مؤثر نشان داده میشود که میتواند نسبت به یک ویدیوی منفرد درباره یک واقعه، بسیار موثرتر باشد.
یک قابلیت خاص دیگر تیکتاک، گزینه stitch یا ادغام است که اجازه میدهد یک ویدیو برای سه تا پنج ثانیه پخش شود و سپس یک کاربر دیگر بتواند در پاسخ به ویدیوی اصلی، یک ویدیوی دیگر بسازد. خبرنگاران میتوانند از این گزینه مفید برای مقابله با اطلاعات نادرست و رازگشایی از آوازهها در ویدیوهای دیگر تیکتاک استفاده کنند و یا روی مطالبی که افراد دیگر درباره آنها ویدیو ساختهاند بیشتر بحث کنند.
خبرنگاران همچنین میتوانند از صوتها یا موسیقی پرطرفدار برای پخش گزارشهای خود استفاده کنند. از آنجایی که کاربران میتوانند با مشخص کردن صوت، در میان ویدیوها جستجو کنند، ساختن ویدیو با آهنگ یا صوت پرطرفدار میتواند به مخاطبان بیشتری برسد.
سرانجام، هر کسی که از تیکتاک استفاده کرده و یا در آن ویدیو مشاهده کرده، با گزینه sketch یا skit آشنا خواهد بود. این گزینه بیشتر به شکل «POV» یا نقطه نظر نمایش داده میشود و در آن، سازنده ویدیو چندین نقش را بازی میکند تا یک وضعیت را نشان دهد و گاهی، یک نقش را به بیننده واگذار میکند. خبرنگاران میتوانند از این فُرمت غیرمتعارف برای بحث در مورد یک گزارش مهم به شکلی تعاملی استفاده کنند.
Anarte میگوید: «این گزینه، راه بسیار خوبی برای زنده ساختن گزارش است. بازی در نقش دو طرف، به من اجازه میدهد یک سوی متفاوت را نشان بدهم و به همین دلیل، بیطرفی مرا به عنوان خبرنگار تقویت میکند و در عین حال بیشتر مثل یک ویدیوی سرگرمکننده به نظر میرسد.»
این جنبههای بومی گزارشگری، بیشتر برای کسانی مهم هستند که هنوز یک پایگاه مخاطب را تشکیل ندادهاند، زیرا دیده شدن بیشتر را به همراه دارد: حتی اگر شمار دنبالکنندگان شما کم باشد، با این روش میتوانید هزاران و شاید هم میلیونها بازدید داشته باشید.
Anarte در مورد این گزینه میگوید: «اگر یک برند بزرگ اخبار نیستید، برانگیختن مردم به دنبال کردن شما کار سختی است، اما اساس تیکتاک این است که ویدیوی شما چقدر خوب است، نه این که چقدر دنبالکننده دارید.»
بیشتر بخوانید: استفاده از روشهای بصری جدید برای تهیه گزارشهای پرطرفدار
درگیر شدن مخاطبان
رابطه مستقیمی که خبرنگاران باید به عنوان تولیدکنندگان محتوا با بازدیدکنندگان داشته باشند، بیشتر از پیش تیکتاک را از خبرنگاری سنتی متمایز میکند. Anarte درباره این موضوع میگوید: «تیکتاک ما را مجبور ساخته که صحبت کردن برای مخاطبان را (به گونهای که مثلاً موضوعات را بهتر از آنها میدانیم) متوقف کنیم و به جای آن، با خود مخاطبان صحبت کنیم و با آنها تعامل کنیم. در اینجا، رابطه شما با مخاطبان بسیار مهم است و شنیدن بازخوردها، حتی اگر انتقاد باشد، بسیار اهمیت دارد.»
او میافزاید که وقتی تولیدکنندگان محتوا بخواهند چیزی را اصلاح کنند و یا به نقطه نظرهای مخالف رسیدگی کنند، فعالیت آنها مورد استقبال مخاطبان تیکتاک قرار میگیرد. در عوض آن، خبرنگاران میتوانند از مخاطبان به عنوان منابع خبر استفاده کنند.
به گفته وی: «کاربران تیکتاک نخستین کسانی هستند که خواهند پرسید: - آیا میتوانید این واقعه را که تازه در کشور من رخ داده است پوشش بدهید؟ - آنها بسیار فعال هستند و گاهی میتوانید به کمک آنها حتی زودتر از Reuters یا AP به برخی از گزارشها دست یابید.»
با این همه Anarte هشدار میدهد که پُست کردن ویدیو در تیکتاک، همیشه بهترین گزینه برای یک خبرنگار یا رسانه نیست. تیکتاک با راهبرد تحریریه همه اتاقهای خبر همخوانی ندارد و تنها این که مردم بسیاری از تیکتاک استفاده میکنند به این معنا نیست که هر خبرنگاری نیز باید در آن حساب کاربری داشته باشد.
برای کسانی که میخواهند تیکتاک را به فهرست حسابهای خود در رسانههای اجتماعی اضافه کنند، این مهم است که از خواستهها و انتظارات مخاطبان آگاه باشند. Anarte میگوید: «تیکتاک یک پلتفرم سرگرمی است. شما با ویدیوهای گربهها، ویدیوهای برانگیزاننده و … رقابت میکنید و باید از این راه برای گزارش نقاط ارتباط مناسب بسازید.»
برای جلب تعامل مخاطبان، خبرنگاران باید قبل از همه چیز، ویدیوهای خود را کوتاه بسازند، به دنبالکنندگان و نیازهای آنها اولویت بدهند و محتوای موثق ارائه دهند.
آخرین گفتههای Anarte این است: «شما برای دیده شدن به تیکتاک نیامدهاید، شما آمدهاید که به مخاطب مورد نظر برسید. این بهتر است که بازدید از ویدیوی شما کم باشد، اما مخاطبان مورد نظر شما در مورد آن نظر مثبتی داشته باشند.»
نسخه ضبط شده وبینار را به زبان انگلیسی اینجا میتوانید ببینید.
Disarming Disinformation از سوی مرکز بین المللی خبرنگاران با پشتیبانی مالی بنیاد Scripps Howard که یک سازمان وابسته به Scripps Howard Fund است و از فعالیتهای خیریه شرکت The E.W. Scripps حمایت میکند، اداره میشود. این طرح سه ساله، خبرنگاران و دانشجویان خبرنگاری را قادر خواهد ساخت که با اطلاعات نادرست در رسانههای خبری مقابله کنند.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Olivier Bergeron