کشته شدن مهسا امینی ۲۲ ساله در پی بازداشت به دست پلیس امنیت اخلاقی در تهران آغازگر خیزشی در سراسر ایران بوده که در دست کم ۴۶ شهر کشور برگزار شده و گسترده ترین اعتراضات سه سال اخیر ایران را رقم زده است. تاکنون ده ها تن در گردهم آیی های اعتراض آمیز جان باخته اند و صدها تن بازداشت شده اند.
دستیابی اطلاعات دقیق از اعتراضات جاری در ایران به سبب قطع گسترده اینترنت و تلفن های همراه در سراسر ایران بسیار دشوار است. محدودیتهای اینترنتی به دسترسی به پیام رسان واتس اپ و وبسایت های لینکداین و اسکایپ نیز تسری یافته است.
برای خبرنگارانی که از اعتراضات جاری گزارش تهیه می کنند، توجه کامل به صیانت از سلامت جسمی و مجازی منابع و افرادی که در محل با آنها گفت و گو می کنند، از اهمیت شایانی برخوردار است. نکته دیگر ضرورت توجه به آزادی و امنیت جانی خودشان در هنگام پوشش خبری اعتراضات، و در نظر گرفتن مشکلات دسترسی به اطلاعات دقیق برای شهروندان عادی ایران است.
نکاتی که خوب است خبرنگاران به آنها توجه داشته باشند:
رویدادهای جاری
عفو بین الملل گزارش داده است که صدها تن از شهروندان ایرانی طی اعتراضات مجروح، و دهها تن از آنها کشته شده اند. به گفته این نهاد، در این تظاهرات به شیوه ای غیرقانونی و تعمدی از سلاح گرم استفاده شده است.
زنان پیشرو این اعتراضات هستند و به اجرای قوانین حجاب اجباری معترضند و شماری از آنها به نشانه اعتراض پوشششان را از سر برداشته و آن را سوزنده اند یا موهای خود را قیچی کرده اند.
اعتراض شهروندان اما، فراتر از موضوع حجاب اجباري و شیوه رفتار با زنان است. وضع بد اقتصاد جامعه که بخش بزرگی از تشدید آن در پی تحریم های غرب روی داده است، و سیاست های به شدت محافظه کارانه ابراهيم رئیسی، رئیس جمهوری تندرو ایران که در سال ۲۰۲۱ به دنبال انتخاباتی به ریاست جمهوری رسید که بسیاری آن را تقلبی شمرده اند نیز در میان موارد دیگر اعتراض شهروندان است.
مقام‌های ایرانی می گویند درگذشت امینی در پی ضربه یا ضربه های پلیس نبوده و او بر اثر حمله قلبی درگذشته است. خانواده امینی منکر بیماری او شده اند. مقام های ایران اعتراضات کنونی را تلاشی برای بی ثبات کردن ایران از سوی آمریکا خوانده اند.
مطلب ما را پیرامون مستند کردن جرائم بین المللی اینجا بخوانید.
تهدید خبرنگاران
خبرنگارانی که از کشته شدن مهسا امینی و اعتراضات پس از آن گزارش تهیه کرده اند از سوی مسئولان ایرانی با تهدید یا حبس مواجه شده اند. نيلوفر حامدی که یکی از نخستین خبرنگارانی است که درگذشت مهسا امینی را گزارش کرد، بازداشت شده و اکنون در حبس انفرادی به سر می برد. کمیته حفاظت از خبرنگاران اعلام کرده که دست کم ۲۰ خبرنگار که از اعتراضات گزارش تهیه کرده اند، بازداشت شده اند. یک عکاس - خبرنگار زن نیز گفته است که طی بازداشت مورد ضرب و شتم نیروهای امنیتی قرار گرفته است.
مشکل دیگر، دسترسی به اطلاعات داخل ایران، انتقال اطلاعات به داخل ایران، و خارج کردن اطلاعات از آن کشور است. اختلال گسترده اینترنت از روز ۲۱ سپتامبر در سراسر کشور وجود داشته است و این اختلال در فعالیت اینترنت سیار (موبایل) حتی شدیدتر است. دسترسی به اپلیکیشن‌های محبوبی مثل واتس اپ و اینستاگرام در ایران با دشواری مواجه شده و پیام رسان محبوب سیگنال نیز تازه ترین پیام رسانی است که در کشور قطع شده است.
گزارشگران بدون مرز به اقدامات اخیر دولت ایران را «حمله ای بی سابقه به حق دسترسی به اخبار و اطلاعات در ایران» خوانده است.
مطلب ما را پیرامون درک اثر خبرنگاری بر شیوه رفتار حکومت‌های خودکامه اینجا بخوانید.
امنیت ارتباطات مجازی
خبرنگاران در ایران اگر بتوانند، باید از پیام‌رسانهای امن برای ارتباط استفاده کنند، مثل سیگنال، واتس اپ و تلگرام، که شماری از ایرانیان با استفاده از وی پی ان قادر به استفاده از آنها هستند. بعضی از شهروندان ایرانی هم از اینترنت کم سرعت تر خانگی که ممکن است مسدود نشده باشد، برای ارتباط استفاده می کنند که با آن که سرعت آن کمتر است، گزینه ای برای برقراری ارتباط است.
ابزاری برای خبرنگاران داخل ایران
Iran After Dark ابزار و منابعی برای مردم ایران فراهم می آورد تا بتوانند در شرایط قطعی اینترنت به اینترنت دسترسی یابند. جعبه ابزار برای استفاده هنگام قطعی اینترنت، که این وبسایت دارد، یکی از این منابع است.
خود را به یک وی پی ان، مثل TunnelBear VPN، مجهز، و آن را دانلود و اینستال کنید تا بتوانید به شماری از وبسایت های مسدود شده در ایران دسترسی یابید.
Toosheh به شما امکان می دهد تا با بهره‌گیری از فن آوری ماهواره ای، به اطلاعات و اخبار سراسر جهان دست یابید. از توشه در ایران و خاورمیانه اغلب استفاده می شود.
Briar یک اپلیکشین پیام رسان است که به شما کمک می کند که در زمان قطع اینترنت با استفاده از بلوتوث با کسانی که نزدیک شما هستند، در ارتباط بمانید.
تصویر از فلیکر، عکاس: Matt Hrkac.
مقالات بیشتری نوشته
