علاوه بر نیم میلیون بازدیدکننده ای که تابستان امسال برای تماشای مسابقات المپیک سال ۲۰۱۶ راهی ریودوژانیرو خواهند شد، حدود ۳۰ هزار خبرنگار هم در شهر خواهند بود تا رویدادهای المپیک را پوشش دهند و به این ترتیب ریو را زیر ذره بین بزرگی خواهند گذاشت. خبرنگاران خارجی تنها به پوشش خبری مسابقات ورزشی نخواهند پرداخت بلکه گزارش هایی هم از ریو تهیه خواهند کرد و این که این شهر واقعا چگونه شهری است.
برای کمک به خبرنگاران برای پوشش خبری رویدادهای المپیک، سایت ریو آن واچ RioOnWatch منبعی را برای مراجعه خبرنگاران منتشر کرده که Olympics Resources for Journalists (ORJ) نام دارد و برای آن است که اطلاعات دقیق و بی طرفانه ای را در مورد محله های فقیرنشین برزیل در اختیار خبرنگاران قرار دهد. این بخش های ریودوژانیرو که فقیرنشین هستند از دید بعضی ها ریو را به کابوسی تبدیل کرده اند. از سوی دیگر برخی خبرنگاران فقط از مناطق زیبا و دیدنی ریو گزارش تهیه می کنند و این شهر را به بهشت تشبیه می کنند. مهم آن است که گزارش هایی که از این شهر تهیه می شود، منصفانه و با درنظر گرفتن هر دو طرف و هر دو نوع ویژگی این شهر چند بعدی و پیچیده باشد.
محلات فقیرنشین برزیل شهرت بدی دارند و بسیاری اوقات به اشتباه به عنوان مرکز جرم و جنایت و خشونت معرفی می شوند، در حالی که لزوماً چنین نیستند. کاریان رابرتسونCerianne Robertson که هماهنگ کننده فعالیت های RioOnWatch است و با بنیادی به نام Catalytic Communities یا CatComm همکاری می کند، می گوید برچسب هایی که از قدیم به این نوع محلات ریو زده شده، سبب شده که سرمایه گذاری چندانی در این محله ها انجام نشود و سیاست هایی در آنها اجرا شود که در نهایت خطرناک و به زیان این محلات است. او می افزاید: «ما سعی کرده ایم اطلاعاتی در اختیار خبرنگاران بگذاریم که با استفاده از آن بتوانند گزارش های بی طرفانه و جامعی تهیه کنند.»
ORJ با هدف انتقال اطلاعات به شیوه ای دست یافتنی به خبرنگاران، شامل اطلاعاتی از پیشینه این محلات فقیرنشین، ایده هایی برای تهیه گزارش، اطلاعات تماس تعدادی از شخصیت های شاخص این محله ها، تعدادی مقاله مفید، و راهنمای برای دیدار از این محلات است.
جو گریفین Jo Griffin که خبرنگار مستقل نشریه گاردین است می گوید واژه هایی که برای توصیف این محلات استفاده می شود، اهمیت زیادی دارد. اطلاعاتی در این مورد در راهنما آمده است و گریفین می گوید این اطلاعات برای نوشتن و انتشار مقاله و گزارش اهمیت بسیار دارد. گریفین می افزاید که اطلاعات لازم در این زمینه را در اختیار سردبیرانش هم گذاشته تا آنها هم با حواشی شهر و محلات فقیرنشین آن آشنا شوند. گریفین راهنمای مشابهی را از زمان پوشش خبری اش از بازی های جام جهانی سال ۲۰۱۴ در ریو به خاطر می آورد و می گوید: «من اطلاعات مربوط به پیشینه این محلات را با دقت خوانده ام و یاد گرفته ام. این اطلاعات به نظرم مفید هستند و توضیح جامعتری از شهرنشینی می دهند و به بعضی رویدادهای تاریخی در این مورد می پردازند. این اطلاعات قابل اتکا هستند و خیلی خوب است که همه آنها را در یک جا داشته باشیم.»
در سال ۲۰۱۰ CatComm اقدام به انتشار RioOnWatch کرد تا توجه جامعه جهانی را به محلات فقیرنشین برزیل جلب کند و تا المپیک سال ۲۰۱۶ توجه خبرنگاران را هم به آن معطوف کند. مقالاتی با استفاده از این منبع در نشریات گوناگون منتشر شده اند، از جمله در The Guardian, Time و 9 News استرالیا.
یکی از فعالان اجتماعی محلات فقیرنشین ریو می گوید: «این خیلی مثبت است که نشریات در سطح بین المللی به این محلات توجه نشان می دهند، چون رسانه های ملی فقط وقتی به این اجتماعات توجه می کنند که اتفاق بدی در آنها افتاده باشد.»
یکی دیگر از این فعالان با نظر او موافق است و اضافه می کند: «این عالی و مهم است که چهره بین المللی ریو به عنوان شهری خشن در پوشش رسانه ای تغییر کند.»
استیو لارکین Steve Larkin که خبرنگار ورزشی اسوشیتدپرس است می گوید ORJ می تواند به خبرنگارانی که وارد ریودوژانیرو شده اند، کمک کند تا توجه بیشتری به موضوعاتی بکنند که کمتر پوشش داده شده اند. او می گوید: «RioOnWatch منبع قابل اعتماد و کاملی است که اطلاعات زیادی در بر دارد و می تواند برای خبرنگاران مفید باشد.»
از زمان آغاز به کار RioOnWatch در سال ۲۰۱۰ و آغاز به کار @RioOnWire که یک کانال خبری ویژه محلات فقیرنشین برزیل به زبان انگلیسی است که از سال ۲۰۱۵ فعالیت خود را شروع کرده، شبکه فعالیت این بنیاد بسیار قوی تر شده است.
موضوعاتی که فعالان اجتماعی شهر ریو دوست دارند بیشتر در گزارش های خبری ببینند، این موضوعات هستند: فرهنگ محلی، آموزش، بیماری، تاریخچه اجتماعات، و نسل کشی جوانان سیاه پوست. برخی فعالان اجتماعی محلات فقیرنشین ریو انگلیسی بلدند، اما برای آنها که انگلیسی نمی دانند، RioOnWatch امکان ارتباطشان را با خبرنگاران برقرار می کند یا آنها را به شبکه ای از مترجمان معرفی می کند که می توانند به مردم و خبرنگاران کمک کنند. RioOnWatch به خبرنگاران توصیه می کند که اولین ایی میلشان را به فعالان اجتماعی به زبان پرتغالی بنویسند یا برای گرفتن کمک با ایی میل press@catcomm.org تماس بگیرند.
عکاس: Sheila Taylor.
Sheila Taylor نویسنده و عکاس آزاد است که در حال حاضر در لیسبونِ پرتغال ساکن است.