آیا وظیفهی یک خبرنگار آن است که در شرایط زیرپا شدن عدالت، دخالت کند، یا این که تنها باید شاهد بماند؟ Kevin Carter, Greg Morinavich، Sara Naomi و Lewkowicz و R. Umar Abbasi در میان خبرنگار-عکاسانی هستند که به عدم دخالت و کمک نکردن به موضوعات گزارش در شرایط بحرانی متهم شدهاند. از سوی دیگر هم خبرنگارانی مثل Sanjay Gupta که در شرایط دشوار به کمک قربانیان یا کسانی که در خطر بودهاند، رفتهاند، به غیرحرفهیی بودن و بی طرف نبودن متهم می شوند.
James Oatway که یک عکاس-خبرنگار اهل آفریقای جنوبی است، به سبب عدم دخالت در حمله به مهاجران طی یک موج حرکات ضدمهاجر در آن کشور، در سال ۲۰۱۵، مورد انتقاد شدید قرار گرفت. اوتوی حمله وحشیانه به یک شهروند موزامبیکی Emmanuel Sithole را شاهد بود که بعد از این حمله نزدیک ژوهانسبورگ جان سپرد. اوتوی در یک گفتوگوی اییمیلی با آي جی نت از تجربهاش در این مورد و نظراتش در خصوص دخالت عکاس- خبرنگاران گفت.
آي جی نت: آیا می توانیم بگوییم شما دوبار دخالت کردید: یک بار با عکاسی از حمله به سیتهول، و دوم با بردن او به بیمارستان به دنبال حمله به وی؟ تعریف دخالت از نظر شما چیست؟
اوتوی:
فکر نمی کنم این برداشت دقیقی باشد. من به طور مستقیم دخالت نکردم. می توانم بگویم حضور من دخالت تلقی می شد، چون وقتی حمله کنندگان متوجه من شدند فرار کردند. بعد از آن بود که من و همکارم سیتهول را به بیمارستان بردیم که این از نظر عدهای دخالت تلقی می شود.
کسانی که به سیتهول حمله کرده بودند، وقتی دیدند شما از آنها تصویر می گیرید، فرار کردند. فکر می کنید حضور یک عکاس می تواند به عنوان یک سلاح در شرایط بحرانی مداخله گر باشد؟
ممکن است. به نظرم تعجب کردند که یک آدم سفیدپوست را در آن بخش از آلکساندرا در شهر ژوهانسبورگ دیدند، آن هم صبح به آن زودی. ما هرگز نمی توانیم بفهمیم، اما شاید فکر کردند من مامور پلیس هستم.
مطمئنم قبول دارید که ظاهر و چهره شما به عنوان عکاس، همچنین جنسیتتان، اثر زیادی در نحوهی برخورد مردم با شما دارد. به عقیده شما سفید بودن در آفریقا و در شرایط حمله ممکن است بخشی از علت فرار حمله کنندگان در شرایط این چنینی در مورد عکاسان به طور کلی باشد؟
آنها وقتی مرا دیدند، دور شدند. به نظرم حضور یک عکاس نمی تواند به عنوان یک سلاح برای دخالت کردن به کار رود. شما آنجایید تا شاهد باشید، گاهی حضور شما شرایط را تغییر نمی دهد. بعضی اوقات هم ممکن است به کسی کمک کند یا به کسی آسیب بزند، اما شما آنجایید تا کارتان را انجام دهید، و کار شما آن است که شاهد ماجرا باشید.
آيا می توان نتیجه گرفت که ظاهر فیزیکی آنها یا هر برتری دیگری که دارند ممکن است هنگام خطر و در شرایط خاص بحران به آنها کمک کند تا به کمک دیگران بروند و دخالت کنند؟
به نظر من یک عکاس-خبرنگار هرگز نباید در رویدادها دخالت کند. ما قرار نیست در صحنهی گزارش باشیم تا دخالت کنیم، بلکه آنجا هستیم که شاهد باشیم. نمی توانیم پیش بینی کنیم چه می شود و بعضی رویدادها ممکن است سبب اتفاقات بزرگتری بشوند که ناشی از واکنش عکاس-خبرنگار حاضر در صحنه باشد (که او هم انسان است).
به نظر شما نقش عکسهای شما از صحنهی کشتار سیتهول در کل چه اثری بر حملات نفرت آمیز این چنین گذاشته است؟
خب، من آنچه را که دیدم ثبت کردم و عکس های آن هم در روزنامه چاپ شد. واکنش عمده ای از سوی مردم نشان داده شد و روز بعد از آن هم، ارتش به ژوهانسبورگ اعزام شد. به نظرم آن عکس ها واکنش عظیمی را برانگیختند که نتیجه آن، عملکرد دولت و مردم بود.
آیا به غیر از عکس گرفتن، هرگز شده که دخالت دیگری هم در شرایط یا رویداد خاصی بکنید؟
یک بار وقتی که یک عضو ائتلاف COSATU به دست اعضای AMCU کتک می خورد، دخالت کردم. فکر کردم ممکن است آن مرد را بکشند. سعی کردم دورشان کنم و آن میانه فریاد می زدم «بس کنید!». عکاسان دیگر هم دخالت کردند و در نهایت پلیس جمعیت را متفرق کرد.
بعد از زلزله هائیتی هم به عدهای کمک کردم و یک بار دیگر هم به گروهی کودک کمک کردم که زیر دست و پا لِه نشوند.
توصیهی شما به خبرنگار-عکاسان جوان به ویژه برای تشخیص آنکه قضاوت کنند چه وقت و چگونه باید در شرایطی دخالت کنند، چیست؟
به خاطر آورید که شغلتان چیست و علت حضورتان در صحنهی گزارش کدام است. به خاطر بیاورید که وظیفهی دارید آنچه را می بینید، گزارش کنید. اگر می خواهید دخالت کنید (البته من این کار را توصیه نمی کنم)، به احتمال زیاد در اثر هیجان به این کار ترغیب شدهاید. مثل شرایط دعوا یا کتک کاری. درچنین شرایطی معمولاً مهار اوضاع را در دست ندارید، بنابراین به اوضاع و احوال خودتان بستگی دارد و به اینکه آن روز صبح از کدام طرف از تخت بلند شده باشید یا صبح یک فنجان قهوه نوشیده باشید یا نه.
برای دیدن کارهای اوتوی می توانید به این وبسایت سر بزنید: jamesoatway.com
تصویر اصلی از فلیکر، با مجوز Davidlohr Bueso، تصویر دوم از فلیکر، با مجوز Emanuele