سال‌ها قبل خبرنگاری به نام دیو سگلینز Dave Seglins، پرونده‌های گوناگون را در دادگاه‌ها پوشش می‌داد؛ آنچه که خودش آن را موضوعات «بزرگ، سنگین و زشت» توصیف می‌کرد. در سال ۲۰۱۰، وقتی یک جلسه دادگاه یک پرونده جنایی را پوشش می‌داد، شاهد وحشتی بود که به سبب رفتار یک قاتل مبتلا به اختلال سادیسم جنسی به‌وجود آمده بود. این تجربه، خط پایان صبر او بود و سرانجام به آغاز یک مسیر حرفهای تازه برای وی انجامید.
سگلینز می‌گوید: «تصویرهایی که در دادگاه نمایش داده شدند، واقعاً وحشیانه بودند. من همان‌جا دچار PTSD -- اختلال اضطراب پس از سانحه -- شدم. از این‌که اتاق خبر من برای کمک به رفع این اضطراب، دانش و منابع اندکی داشت، بهت‌زده شدم.» پوشش خبری فجایع و رنج‌های انسانی، در محراق کار خبرنگاران است. اما وقتی وقایع آسیب‌زا بخشی از کار باشند، احتمال دارد باشند که خبرنگاران هزینه آن را پرداخت کنند.
«خبرنگاری آگاهی از تراما» یک مفهوم تازه است و به درک تراما (ضربه روحی ناشی از حادثه یا فشار شديد روانی) از چند نقطه‌نظر می‌پردازد؛ از نقطه‌نظر قربانیان، بازماندگان، شاهدان و خبرنگارانی که آنها را پوشش می‌دهند. سگلینز که در حال حاضر با شبکه کانادایی CBC کار می‌کند، یکی از پیشگامان عرصه خبرنگاری تراماست.
او یکی از تهیه‌کنندگان یک جعبه‌ابزار تازه است که بر اساس آنچه در مراسم معرفی آن گفته شد، برای «آمادگی بیشتر اتاق‌های خبر، خبرنگاران و آموزش‌دهندگان برای پوشش خبری خشونت، جنگ و فاجعه» طراحی شده است.
بیشتر بخوانید: توصیه‌هایی برای خبرنگارانی که به استراحت نیاز دارند
این جعبه ابزار به‌عنوان بخشی از طرح خبرنگاری آگاه از تراما (TAJ)، شامل ویدیوهای آموزشی کوتاه، راهنمای مطالعه، و راهنمای گرفتن مشاوره از متخصصان و خبرنگاران کارکشته است. نقش این جعبه ابزار اثرگذاری بر نحوه تعامل خبرنگاران با قربانیان خشونت، و رویارویی با پیامدهای عاطفی تراما بر روان خود خبرنگاران است. وبسایت این جعبه ابزار در دو هفته نخست، ۵ هزار و ۲۰۰ بازدیدکننده داشته که به گفته سگلینز، نشانه‌ای از علاقه وافر به آن است. بروس شاپیرو Bruce Shapiro، رئیس اجرایی مرکز دارت برای خبرنگاری و تراما در دانشکده خبرنگاری دانشگاه کلمبیا، می‌گوید: «خبرنگاران فعال و دانشجویان خبرنگاری امروز می‌دانند که حرفه خبرنگاری، با تراما همراه است. آنها به یادگیری و تقوت هارت‌های اصلی و عملی نیاز دارند، چه برای گزارش‌گری از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها، خانواده‌ها و جوامع باشد، و چه برای مراقبت از خودشان.»
جعبه ابزار TAJ تلاش مشترکی است از سوی مرکز دارت، شبکه سی‌بی‌سی، رادیو کانادا و انجمن خبرنگاری کانادا برای خشونت و تراماست. محتوای آن برای اتاق‌های خبر، کلاس‌های خبرنگاری و مدرسان رسانه‌ای در سراسر جهان قابل به‌کارگیری است.
یکی از منابع این جعبه ابزار، پرداختن به نکات حیاتی برای مصاحبه با کودکان است که از سوی جان وودرو کاکس John Woodrow Cox، خبرنگار روزنامه واشنگتن پست و برنده جایزه دارت برای خبرنگاری برتر در پوشش تراما نوشته شده است؛ منبع که شامل این توصیه‌هاست:
- اول انسان باشید و بعد خبرنگار (اول به فکر خودتان باشید و بعد به فکر حرفه‌تان).
- تا جایی که ممکن است قبل از مصاحبه، با مصاحبه‌شونده تعامل کنید.
- اگر موضوع گزارشتان یک کودک است، دریابید که او چه سؤالاتی دارد.
- هنگامی که زمان مصاحبه فرا رسید، شرایطی را فراهم آورید که مصاحبه‌شوندگان احساس راحتی کنند.
- کسانی را که برای تهیه گزارشتان با آنها گفتگو می‌کنید، دست‌کم نگیرید.
- کاکس می‌نویسد: «طی بیش از یک دهه کار گزارش‌گری، حرفهای عمیقی که از کودکان شنیده‌ام، بسیار بیشتر از گفته‌های عمیق بزرگسالان بوده است. کودکان خیلی بیشتر از آنچه ما فکر می‌کنیم، متوجه مسائل هستند و آنها را درک می‌کنند.»
برخی دیگر از موضوعات که در این جعبه ابزار به آنها اشاره شده، اینهاست: مصاحبه با قربانیان تراما، گزارش‌گری از جوامع آسیب‌پذیر، ایجاد رابطه عاطفي با منابع (مصاحبه‌شوندگان)، مراقبت از خود، مدیریت و آگاهی از تراما، برنامه‌ریزی برای تهیه گزارش‌های دشوار و برخورد با تصویرهای تنش‌زا.
بیشتر بخوانید: توصیه‌هایی برای عکاسی اخلاقی و دلسوزانه از جوامع آسیب‌پذیر
«مغز متفکر» طرح
شاپیرو می‌گوید که سگلینز و آریل ریتچین Ariel Ritchin از مرکز دارت، «مغزهای متفکر» این طرحند. در معرفی آنها، هر دو، به‌عنوان تهیه‌کننده اجرایی این طرح معرفی شده‌اند. سگلینز که مسئول آموزش مقابله با تراما در شبکه CBC است، در سال ۲۰۲۲ در نوشتن یک تحقیق ملی به نام «مراقبت: گزارشی پیرامون سلامت روان، بهداشت و تراما در رسانه‌های کانادایی» همکاری داشت. او یکی از اعضای مرکز دارت هم است.
سگلینز می‌کوید: «نقش من، حمایت داخلی [داخل اتاق خبر یا بین اعضای تحریریه رسانه] است؛ باید بکوشم دستورکاری را اجرا کنم که از راه آن، به سلامت روان خبرنگاران و آگاهی آنها از تراما کمک کنم.»
ریتچین که ۱۲ سال است عضو مرکز دارت بوده، طی این مدت بر کمک به خبرنگاران برای مقابله با مسائل تش‌زا یا آسیب‌زا در کار و زندگی شخصی‌شان تمرکز کرده است. وی توصیه می‌کند که بخش‌های این جعبه ابزار مطابق شرایط جامعه‌ای که خبرنگار در آن کار می‌کند، محلی‌سازی شود.
به‌طور مثال، اگر مهاجران بسیاری در جامعه‌ای باشند که خبرنگاری آن را پوشش می‌دهد، بخش‌هایی از این جعبه ابزار که مختص جوامع آسیب‌پذیر و مصاحبه با قربانیان است، شاید مفیدترین بخش‌هایی باشند که آن خبرنگار می‌تواند مرور کند.
برای توسعه بایگانی ویدیویی و اضافه کردن موضوعاتی مثل حمایت از همکاران، مشاوره با حرفه‌ای‌های حوزه خبر و انجام تحقیقات تازه هم برنامه‌هایی وجود دارد. ریچتین می‌گوید: «این طرح هنوز به‌اتمام نرسیده است. مرحله دوم آن در دست اجراست.»
سگلینز می‌افزاید: «علاقمندیم نظرات کسانی را که استفاده از این جعبه ابزار را شروع کرده‌اند، بشنویم. در حالی که روی ایجاد مرحله دوم این طرح کار می‌کنیم، می‌خواهیم بدانیم که کاربران می‌خواهند کدام موضوعات دیگر در زمینه تراما و خبرنگاری، در آن گنجانده شود.»
نظرات خود را اینجا وارد کنید.
نمونه‌هایی از منابع جعبه ابزار
- Self-care tips for journalists یا «نکاتی برای مراقبت از خود، ویژه خبرنگاران» از وبسایت The Journalist’s Resource (منبع خبرنگار). یکی از توصیه‌های آن: ماموریت خود را به‌یاد داشته باشید؛ بعد از تهیه گزارش‌های عمده، استراحت طولانی بکنید؛ تا جایی که ممکن است، سراغ ایی‌میلتان نروید.
- Working with traumatic imagery یا «کار با تصویرهای تنش‌زا» از مرکز دارت. یکی از نکات عملی آن برای کاهش بار تراما: بدانید که با چه سروکار دارید؛ از دیدن تکراری و غیرضروری تصاویر اجتناب کنید، هرازگاه برای استراحت از صفحه مانیتور دوری کنید.
- How journalists can include more vulnerable voices in their reporting یا «خبرنگاران چگونه می‌توانند صداهای آسیب‌پذیر بیشتری را در گزارش‌هایشان بگنجانند» از مرکز پوینتر Poynter. این منبع، برنامه‌ای را برای «یک رویکرد اخلاقی کاملاً حساب شده هنگام برخورد با منابع آسیب‌پذیر» ارائه می‌دهد.
- Leading Resilience: A guide for editors and news managers یا «مقاومت برتر: راهنمایی برای سردبیران و مدیران رسانه‌ای» از بخش آسیا-اقیانوسیه مرکز دارت. این منبع شامل نکات و توصیه‌هایی درباره شیوه‌های حمایت مدیران خبر از کارمندانشان، و کوشش برای درک بیشتر آنهاست.
مقالات بیشتری نوشته
