طی دوران بحران همه گیری کرونا، در بسیاری از کشورها موارد نقض قوانین و موازین حقوق بشر تشدید شده است، از حمله به آزادی بیان گرفته تا جهت گیری های خصمانه علیه اقلیت های جنسی.
این مطلب حاوی راهنمایی هایی است برای پوشش خبری و تهیه گزارش از این موارد نقض حقوق بشر.
توجه به روایت شاهدان عینی در شبکه های اجتماعی
خبرنگاران باید محدودیت امکان سفر برای تهیه گزارش را با استفاده بیشتر و بهینه از شبکه های اجتماعی و پیام رسان جایگزین کنند تا از حکایت ها و گزارش های شاهدان عینی در شبکه های اجتماعی بهره ببرند.
در دوران شیوع ویروس کرونا، استفاده از شبکه های اجتماعی و پیام رسان بیشتر شده و روایت کاربران آن از آنچه پیرامونشان می گذرد نیز به همان نسبت افزایش یافته است.
Isa Sanusi ایسا سانوسی، مدیر رسانه ای عفو بین الملل در نیجریه، می گوید خبرنگاران می توانند بسیاری از پیام های آزار یا تبعیض را از شبکه های اجتماعی، جایی که مردم اول آنها را بیان، و همرسانی می کنند، دریافت کنند.
خبرنگاران باید صفحات شبکه های اجتماعی نهادهایی چون عفو بین الملل، دیدبان حقوق بشر، و یونیسف را برای دریافت خبر از موارد نقض حقوق بشر دنبال کنند.
Fisayo Soyombo فیسایو سویومبو، خبرنگار نیجریه ای است که می گوید استناد به حساب های شاهدان عینی در شبکه های اجتماعی هم برای خبرنگاران امن تر است و هم در بسیاری موارد، به ویژه با راستی آزمایی بعدی، قابل اعتماد و استفاده در گزارش است. تا جایی که ممکن است باید در این دوران تلاش کرد بدون حضور فیزیکی گزارش تهیه کرد تا خطری سلامتی خبرنگاران را تهدید نکند.
برای حصول اطمینان از درستی تصاویر، می توان از روش هایی برای راستی آزمایی آنها بهره برد، مثل استفاده از تصویرهای گوگل. در به کاربردن تصاویر شبکه های اجتماعی، باید در مورد کاربری که آن را همرسانی کرده، حصول اطمینان کرد و مطمئن شد که پیشتر، مطالب و تصاویر مستندی را به اشتراک گذارده است.
دعوت به مشارکت برای پوشش خبری
می توانید با تهیه و انتشار نظرسنجی در شبکه های اجتماعی و طرح پرسش، از کابران و شهروند خبرنگاران بخواهید که در گزارش خبری مشارکت کنند و تجربه یا تصویر خود را برای استفاده تان در گزارش به اشتراک بگذارند.
این کاری است که نشریاتی چون گاردین نیز انجام می دهند و شیوه ای است که پیشتر برای انتشار گزارش ها و اخبار رویدادهایی چون اعتراض های مردمی در کشورهای گوناگون آن را به کار گرفته اند.
سویومبو می گوید به کارگیری این شیوه با توجه به حضور بی سابقه کاربران در شبکه های اجتماعی، راه بسیار مناسب و مفیدی برای گزارشگری و بهبود کیفیت گزارش هاست.
چند رسانه ای کردن گزارش ها
خبرنگاران برای اثربخشی بیشتر کارشان، می توانند از شیوه چند رسانه ای کردن گزارشهایشان بهره ببرند، شیوه ای که تنها با متن، قابل دستیابی نیست. استفاده از گرافیک، تصویر، و صدا به محتوای کار عمق بیشتر و کیفیت بهتری می بخشد و به تلاش برای آگاهی رسانی و جلب توجه مسئولان در راستای کوشش برای واداشتنشان به پاسخگویی کمک می کند.
اثرگذاری گزارش به این ترتیب افزون خواهد شد و دسترسی مخاطبان به آنها نیز افزایش شایانی خواهد یافت.
از جمله موارد این چنین می توان به گزارش های کشته شدن چند شهروند سیاه پوست آمریکایی چون جورج فلوید و احمد اربری اشاره کرد.
لوزم توجه بیشتر به گروه های آسیب پذیر
طی بحرانی چون همه گیری جهانی کرونا بسیاری از ناقضان حقوق بشر ممکن است تصور کنند جرمی که مرتکب می شوند ممکن است با توجه کمتری رو به رو شود یا اصلا مورد توجه قرار نگیرد. خبرنگاران در این دوران باید بیش از هر زمانی متوجه گزارش های مردمی باشند که تجاربی از موارد نقض حقوق انسانی را منتقل می کنند، به ویژه در میان گروه های حساس تر و آسیب پذیرتر، چون زنان زندانی، کارگران خانگی که در حال قرنطنیه نیز هستند، و مهاجران یا پناهجویانی که در بازداشتند.
مشکل دیگری که خبرنگاران باید به آن توجه کنند آن است که بسیاری از گروه های آسیب پذیرتر و ضعیف تر، امکان کمتری برای دسترسی به اینترنت دارند. مردم کمتر به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه می کنند و بسیاری از موارد نقض حقوق انسانی ممکن است گزارش نشود. توجه به این موارد و تلاش برای پوشش خبری آنها وظیفه مهم و حساس خبرنگاران است که به این شهروندان ضعیف تر صدایی می بخشد و به انتقال پیامشان و آگاه شدن جامعه از آن کمک می کند.
ضرورت مراقب از تندرستی خود
Jonathan Rozen جاناتان روزن که در کمیته صیانت از خبرنگاران پژوهشگر ارشد امور آفریقاست، می گوید که امنیت و سلامت جسمی، روحی و دیجیتال باید طی دوران همه گیری کرونا در راس همه مواردی باشد که خبرنگاران به آن توجه نشان می دهند.
خبرنگاران باید با محدود کردن و به حداقل رساندن حضور و تماس فیزیکی، از تندرستی خود مراقبت کنند و شرایط روانی خود را پیش از پذیرش مسئولیت تهیه گزارش از رویدادها بسنجند و بررسی کنند، و پیش از آغاز کار، از نبود احتمال آسیب روانی اطمینان یابند.
کمیته صیانت از خبرنگاران توصیه می کند که برای کاهش خطرات و تهدیدهای امنیتی نرم افزارهای خود را به روزرسانی (روزآمد) کنند. از توصیه های دیگر این کمیته به خبرنگاران استفاده از اپلیکیشن های پیام رسان مطمئنی چون سیگنال برای پیام رسانی و برقراری ارتباط است، به ویژه در کشورهایی که دولت هایشان در صدد محدویت دسترسی شهروندان به اینترنت هستند.
برای اجتناب از دورماندن از ارتباط اینترنتی در صورت قطع، کند، یا محدود شدن آن، این کمیته استفاده از گزینه هایی چون NordVPN یا Psiphon(سایفون) یا Tor را به خبرنگاران توصیه می کند.
تصویر اصلی از آنسپلش، با مجوز Ryoji Iwata.