نگاه به گذشته و طراحی و برنامهریزی برای سال پیش رو از مهمترین نکات هر حرفه، از جمله خبرنگاری است. مطلبی که میخوانید، به این موضوع میپردازد.
قبل از آن که به خبرنگاری آزاد رو بیاورم، جلسات راهبردی پایان سال را دوست داشتم. مطمئناً در محلهای کاری معمولی، بسیاری از مردم این جلسات را خستهکننده مییابند، اما من در ارزیابی سال گذشته، شفافیت را میدیدم و با برنامهریزی برای آینده، دلگرم میشدم. وقتی کارم را به عنوان خبرنگار آزاد شروع کردم، به تنهایی جلسات برنامهریزی برگزار میکردم. از آنجا دریافتم که با این جلسات میتوانم مسیر تمام سال خود را روشن کنم. از آن جایی که همگی برای سرگرمی، اسپرد شیت و ورک شیت (spreadsheets and worksheets) نمیسازند، دوستان دیگرم را که به عنوان خبرنگار آزاد کار میکردند به جلسات سالانه خود دعوت کردم و حالا این جلسات «جلسه عمومی سالیانه خبرنگاران آزاد» (AGM) نامیده میشود و افتخار میکنم که سهساله شدهاند. درسهایی را که از این جلسات آموختهام در ادامه این مطلب بازگو میکنم. خبرنگاران صرفنظر از موقعیت شرایط کاری خود میتوانند از آنها بهره ببرند:
۱- خود را در جایگاه مدیر ببینید
یکی از درسهای حیاتی که به عنوان یک خبرنگار آزاد باید بیاموزید، این است که بر خلاف شغلهای معمول سازمانی، شما مسئول همه امور هستید. یعنی شما در کنار انجام تمام کارهای خبرنگاری، باید کار تعیین راهبرد و مدیریت را نیز به پیش ببرید. یک ترفند برای این کار، این است که نه تنها درک کنید که شما هم مرئوس خودتان هستید و هم رئیس خود، تا بتوانید فرصت کافی و مناسبی را برای انجام اثرگذار هر دو نقش بیابید.
اهمیت تعیین زمانهای مشخص برای این دو کار در این است که برای مثال تصمیمگیری در یک روز کاری شلوغ و خستهکننده درباره این که باید از تمام مهارتهای کاری خود استفاده کنید و یا ترکیب درآمد خود را متنوع سازید، مثمر ثمر نخواهد بود.
راهبردهای پایان سال، فرصتی است که کار کردن را متوقف کنید و در نقش مدیر ظاهر شوید؛ یعنی رؤیاهای بزرگی را در سر بپرورانید و ببینید که در آینده چه کاری میخواهید انجام دهید. این کار همچنین به معنای نشان دادن رفتار صادقانه و راهبردی در برابر ضعفها و موارد بازدارنده است؛ پس آن را جدی بگیرید.
من شخصاً دوست دارم که جلسات راهبردی خود را در یک بعد از ظهر آرام در یک کافه و دور از جریان اخبار انجام دهم تا بتوانم کاملاً روی آن تمرکز کنم.
بیشتر بخوانید: نگاهی به ۷ شیوه سنجش تأثیر خبرنگاری
۲- با واقعیتهای بازخورد مواجه شوید
راهکاری که برای بررسی عملکرد خود در سال اخیر استفاده میکنید، مهم نیست -- به شرط آن که این کار را صادقانه و به شیوهای شفاف انجام دهید. معمولآً ما سعی میکنیم بر اساس احساسات عمیق اما کمی مبهم درباره گامها و مراحل بعدی کارمان تصمیم بگیریم. با بررسی عملکرد اخیرمان، میتوانیم پاسخ پرسشهایی را بدهیم مثل «شاید یک شغل دیگر همه چیز را بهتر کند» یا «من به عنوان خبرنگار آزاد، درآمد کافی ندارم.»
باید با استفاده از زمان، واقعاً دریابیم که در یک سال گذشته چه اتفاقاتی افتاده؛ هرچند این کار شاید برایمان دشوار یا ناخوشایند باشد. شاید بتوان با تقسیم آنچه در گذشته انجام دادهایم بر اساس ماه، و یا تهیه فهرستی از گزارشها یا رسانههایی که با آنها کار کردهایم، بررسی فعالیتهای سالمان را آسانتر کند. سعی کنید این را در نظر بگیرید که چه نوع کارهایی انجام دادهاید، هم از نظر زمینه و هم از لحاظ محتوا. اگر درآمدتان متغیر است، آن را بهعنوان شاخص در نظر بگیرید تا بتوانید دریابید که سال کاری شما چگونه گذشته است. پیشنهاد دیگرم این است که فضای کاری خود را به عنوان یک نقطه کلیدی برای ارزیابی در نظر بگیرید. میتوانید این پرسشها را با خود مطرح کنید: آیا از مقدار کار خود، فضای کاری و ریتم کاری خود راضی بودهاید؟ شبکهها و ساختارهای حمایتی شما چگونه هستند؟ آیا امکان ایجاد تغییر وجود دارد؟
همه اینها میتوانند با هم به شما از رخدادهای یک سال گذشته، درک بهتری بدهند.
۳- ایرادی ندارد که از آرمانهایتان بترسید
به یاد میآوردم که در اولین جلسه عمومی راهبردی ما، وقتی نگاهی به کسانی انداختم که دور میز نشسته بودند، بعد از آن که هر کس به تنهایی، کار تهیه راهبرد خود را تمام کرد، احساس سنگینی و اضطراب بر همه غالب شده بود. سرانجام کسی از میان آنها گفت: «حالا که میدانم چه اهدافی دارم، احساس میکنم که چیزی را از دست خواهم داد.» دیگران اهداف کاملاً متفاوتی داشتند، اما با این گفته، موافق بودند. اتفاقاً من فکر میکنم ترس از شکست به این معنی است که درست بر نقطه حساس همان مسیری دست گذاشتهاید که باید آن را طی کنید. یکی از راهبردهایی که من در این زمینه آن را کارساز یافتهام، تمرینی سه مرحلهای است با الهام از کار ربکا ال وبر (Rebecca L Weber)، خبرنگار آزاد.
اول، تنها روی آرمانها، نیازها و خواستههای خود تمرکز کنید. قبل از ادامه کار، همه آنها را در نظر بگیرید و سؤالاتی از این دست از خود بکنید: آیا برای گذران امور خانوادهتان به درآمد بیشتری نیاز دارید؟ آیا عمیقاً به دنبال انجام کارهای خلاقانه و هنری بیشتری هستید؟ یا بزرگترین خواسته شما ترک محل کار مسموم کنونیتان است؟
وقتی لحظاتی با این احساسات خلوت کردید، خواستههای خود را به هدف تبدیل کنید. بکوشید این اهداف را به گونهای شناسایی کنید که اگرعملی شوند، بتوانید آنها را بشناسید. برای مثال اگر به عنوان خبرنگار آزاد میخواهید تهیه نوع خاصی از گزارش را بیشتر انجام دهید، شاید وسیله سنجش کیفیت کارتان بر آن نوع گزارش، همکاری با فرد یا گروهی تازه در همان زمینه، و یا پذیرفتن دو طرح در یک فصل کاری باشد.
وقتی کار سنجش را انجام دادید، نتایجی را که گرفتهاید، در فعالیتهایتان پیاده کنید. به فکر اقدامهای عملی باشید، مثل دعوت کسی به کافه (برای شرکت در جلسهتان) که بتواند درباره گامهای بعدی کارتان با شما همکاری کند، یا استفاده از یک سیستم تازه و یا نامنویسی برای شرکت در یک دوره آموزشی که بتواند شما را به هدفتان نزدیکتر کند. بهاندازهای که برایتان مفید باشد، فهرستتان را به ترتیب اهمیت و با جزئیات مشخص، تهیه کنید.
بیشتر بخوانید: ۹ توصیه برای آغاز فعالیت حرفهای خبرنگاری
۴- بخشهایی از اهداف فعالیتتان را برای سال آینده نگه دارید
راز برنامهریزی برای سال آینده این است که فهرستی که تهیه کردهاید، تنها نیمی از فعالیتها و اهدافتان را در برمیگیرد. وقتی من این تسهیلات را برای کسانی که با آنها کار میکنم، فراهم میآورم، به آنها تأکید میکنم که تنها یک گفتگوی خوب، کافی نیست، بلکه تهیه و مرور یک خلاصه یکی دو صفحهای از برنامههای پیشرو و گامهای عملی است که میتواند تغییرات مثبتی ایجاد کند.
شخصاً دوست دارم که این موارد را بهجای دستورالعملهای تجویزی، به عنوان یک منشور، یا مجموعهای از معیارها بنویسم. مثلاً، تعیین هدفی مثل اینکه کاری را که وقتگیر است و درآمد آن متناسب با نیرویی که صرف آن میکنم، نیست، و لذت خاصی هم از انجام آن نمیبرم، نپذیرم. بهترین تصمیمی که گرفتم، آن بود که کارهایی را که کمتر از یک درآمد مشخص دارند، قبول نکنم. باورم این است که کار بهتر خودش پیدا خواهد شد. یک سهشنبه پراسترسی که مشغول کار بودم و اعتماد به نفسم هم اندک بود، به دلیل همین تصمیم، یک کار را که به من پیشنهاد شد، نپذیرفتم. اگر این اندیشه را نداشتم، احتمالاً گرفتار چرخه کاری بیپایان و خستهکنندهای میشدم. بعداً از این تصمیم پشیمان نشدم. خوب است که خود را با این گونه اندیشهای، آغاز سال جدید آماده کنید. اگر هم در تعطیلات بهسر میبرید، این ایده برای بازنگری سال گذشته هم فوقالعاده است.
۵- خود را تحسین کنید
در نهایت اینکه، چندان اهمیتی ندارد که سال گذشته شما چگونه بوده، یا سال آینده چه چیزی در انتظارتان خواهد بود، من جداً تشویقتان میکنم که خود را ترغیب کنید. خود را به سبب مواردی اینچنین تشویق کنید: فعالیتهایی که کردهاید، کاری را که به آن افتخار میکنید، گزارشی را که تهیه کردهاید و آن را پسندیدهاید، خطری که کردهاید و یا این که با وجود فشارها، قوی ماندهاید. بازخورد شخصی خود را با یادآوری این نکته به پایان برسانید که بهعنوان یک کارمند و یک استراتژیست، شغل بسیار محترمی دارید و امیدوار باشید که سال پیش رو برایتان سال بهتری باشد.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Gabrielle Henderson