از ویروسهای همهگیری چون ایبولا و زیکا گرفته تا اثرات درازمدت آلودگی هوا بر سلامت آدمها، خبرنگاران امروزی در عرصهی بهداشت و پزشکی به موضوعات مختلفی می پردازند.
Priyanka Vora پریانکا وورا که برندهی رقابت سال ۲۰۱۴ شرکت جانسون و جانسون یا Johnson & Johnson Global Health Reporting Contest بوده و Mini Thomas که برندهی سال ۲۰۱۵ بود، با این موضوعات غریبه نیستند. در مهینشان هند، این دو خبرنگار به طور مرتب موضوعات چالش انگیزی مثل سلامت مادر و کودک و درمان بیماریها را پوشش می دهند.
در یک گفتوگوی زنده که به تازگی از سوی مرکز بینالمللی خبرنگاران میزبانی شد، این دو خبرنگار راهنماییهای خود را برای تهیهی گزارشهای باکیفیت بالا در زمینهی بهداشت و سلامت با ما درمیان گذاشتند، گزارشهایی که بتواند منشاء اثرات مثبت باشد. توصیههای آنها را اینجا می خوانید:
از صحت پژوهشتان اطمینان حاصل کنید
یکی از چالشهای اصلی که خبرنگارانی مثل وورا که برای وبسایت Scroll.in مطالب بهداشتی می نویسد و Thomas که برای نشریه The Week گزارش تهیه می کند با آن مواجه هستند، عدم تمایل کارشناسان به ذکر نامشان هنگام گفتگو با خبرنگاران است. وورا می گوید که بسیاری از متخصصان بهداشت در هند تنها به شرط عدم انتشار گفتههایشان در کنار نامشان با خبرنگاران سخن می گویند و نسبت به انتقاد از دولت بی میلاند.
او می افزاید: «من متوجه هستم که خیلیها چون مشغول همکاری نزدیک با دولت هستند، مایل نیستند از دولت انتقاد کنند، اما نیاز به انجام تحقیقات گسترده در این زمینه حس می شود. از یک جایی به بعد، نمی توان بر مبنای گزارشها و منابع معرفی نشده و تأیید نشده مطلب نوشت.»
دکتر انانت بان، مدیر ارشد طرح واکسن ایدز، که در این گفتوگو شرکت کرد، می گوید: «در مواردی این چنین، انجام تحقیق توسط خبرنگار ممکن است لازم باشد. خیلی مهم است که اطمینان حاصل کنید که ادعای علمی یک پژوهشگر یا نهاد، مورد تأیید علم است...موضوع دیگر آن است که گاهی در شتاب انتشار مطلب، ممکن است به اندازه کافی به عمق قضیه توجه نشود.»
با کارشناسان زبده گفتگو کنید
دکتر بان همچنین یادآوری می کند که پیدا کردن منابع مناسب می تواند تفاوت عمدهای در نحوهی شکلگیری گزارشهای علمی و پزشکی دارد.
او می گوید: «آنچه مهم است، آن است که پیش از شروع تهیهی گزارش، تحقیقات کافی انجام دهید و دستِکم با چند نفر صحبت کنید که بتوانند به شما نظرات انتقادی بدهند. در جهانی که مازاد اطلاعات ما را احاطه کرده، رفتن ورای جستجوی گوگل مهم است، چون اغلب اوقات خیلی از اطلاعاتی را که دریافت می کنیم، در واقع اطلاعات غلط است.»
اما انجام این کار برای خبرنگاران عرصهی سلامت در مناطق روستایی، بسیار دشوار است. وورا می گوید بعضی خبرنگاران را دیده که در تمام گزارشهایی که می نویسند، از یک کارشناس نقل قول می کنند.
خوشبختانه، با ظهور تریبونهای اجتماعی مثل واتساپ، برقراری ارتباط با کارشناسان در هر جای جهان آسانتر شده است.
وورا می گوید: «در گذشته، پیدا کردن کارشناس مناسب دشوار بود، اما این روزها به سبب وجود اینترنت و فیسبوک و به این دلیل که می توان با کارشناسان ارتباط برقرار کرد و آنها هم فورا پاسخ می دهند، راه دسترسی به منابع مناسب پیشرفت شده است.»
زاویهی انسانی موضوع را بیابید
دکتر بان می گوید با آن که گزارشهای عرصهی سلامت، اغلب به دانش و پزشکی مربوط می شوند، خبرنگاران باید برای یافتن زاویهی انسانی در آنها بکوشند.
او می گوید که خبرنگاران باید از خود بپرسند: «گزارشم چه معنایی برای یک فرد عادی دارد، چه بیمار باشد، چه یک اجتماعی بخصوص؟ اثرات آن چه می تواند باشد؟»
ممکن است پیدا کردن زاویهی انسانی سخت باشد، به ویژه اگر نهاد خبری خاصی که خبرنگار برای آن کار می کند، بودجهی کافی را برای فرستادن خبرنگار به نقاط دورافتادهتر نداشته باشد و امکان آن نباشد که آنها در مورد سیاستهای خاص سلامت و بهداشت با کسانی که از اجرای این نوع سیاستها لطمه دیدهاند، گفتوگو کنند. وورا می گوید این موضوع به ویژه در هند صحت دارد. و وقتی رسانهها مردم را در نقاط روستایی و دورافتاده نادیده می گیرند، برای سیاستگذاران هم سادهتر می شود که آنها را نادیده بگیرند.
او می گوید: «بسیاری از روزنامههای مهم بر خبرنگاری روستایی تکیه ندارند، احتمالا به این دلیل که فکر می کنند شاید خوانندگان علاقهای به درک یا دانستن مشکلاتی که مردم مناطق روستایی هند با آنها روبهرو اند، نداشته باشند.»
دکتر بان با این گفته موافق بود، اما افزود که این مشکل، حل نشدنی نیست.
او افزود: «در دنیای امروز، حتی در نقاط روستایی و متروک هند، تعداد روزافزونی از مردم از اپلیکیشنهایی مثل واتساپ استفاده می کنند و ازاین راه اطلاعات، عکس و ویدیو را برای یکدیگر می فرستند. اینها همه داستانهای جالبی هستند و اگر به خوبی گزارش شوند، توجه بسیاری به آنها خواهد شد.»
تصویر اصلی از فلیکر با مجوز Jamie، تصویر دوم از فلیکر با مجوز Nick Kenrick.