مطالعهی تازه که از سوی International Center for Journalists (مرکز بین المللی خبرنگاران) انجام شده، حاکی از آن است که با وجود آنکه تعدادی از اتاقها و نهادهای خبر، در به کارگیری تازه ترین فنآوریها پیشرفت بسیاری کرده اند، شمار بیشتری از آنها از فن آوریهای نوین عقب مانده اند.
نام این مطالعه The State of Technology in Global Newsrooms یا «وضعیت فنآوری در اتاقهای خبر جهان» است، که بیش از ۲۷۰۰ پاسخ را از خبرنگاران و مدیران اتاقهای خبر که در ۱۳۰ کشور جهان کار می کنند، گردآوری کرده است. این مطالعه نشان می دهد که این روند در نقاط گوناگون جهان جریان دارد، و کشورهای اورآسیایی فنآوریهای نوین را بیشتر به کار می گیرند و کشورهای آسیای جنوبی در این راستا از کشورهای دیگر عقب مانده اند.
این موضوع پیرامون شماری از موضوعات گوناگون صادق است: فاصله فنآوری، پیشرفت کلی، موضوعات امنیتی، عنصر اعتماد، و ماندگاری مالی. اتاق های خبر تقریبا در همه ی زمینه ها جا مانده اند: از ۱۸ درصد نقشهای اتاقهای خبر که باید دیجیتال باشد اما نیست گرفته، تا به کارگیری حدود ۵ درصد کارکنان اتاقهای خبر که تحصیلات دانشگاهی شان به فنآوری مربوط است.
روشن است که خبرنگاران بینالمللی از نظر فنآوری و به کارگیری آن، جای پیشرفت دارند. پس چه کار می توان کرد؟
برخی راه حلهای ممکن اینهاست:
اعتمادسازی و راستی آزمایی
اتاقهای خبر برای تصویر و ویدیو، به شدت به محتوایی که کاربران تهیه می کنند، متکی هستند. اما تنها ۱۱ درصد از کسانی که به نظرسنجی این مطالعه پاسخ دادند، گفتند که از ابزاری چون
TinEye و Google Image Search استفاده می کنند. این در حالی است که اغلب خبرنگاران (۷۱ درصد آنها) از شبکههای اجتماعی استفاده می کنند تا ایدههای تازهای برای گزارش پیدا کنند.
وقتی اخبار مورد بازبینی و راستی آزمایی قرار نمی گیرند، مردم اعتمادشان را به رسانه از دست می دهند. به رغم اعتماد عمومی مردم به رسانهها که اکنون به پایینترین سطح جهانی خود رسیده، تنها ۲۱ درصد از کسانی که در کشورهای اورآسیایی و جمهوریهای اتحاد شوروی سابق به پرسشهای این نظرسنجی پاسخ دادند، و ۲۹ درصد از اتاقهای خبر آمریکای شمالی، اعتمادسازی را به عنوان عامل نگران کننده معرفی کرده اند.
Joy Mayer به شکل گستردهی بر موضوع بازسازی اعتماد مخاطبان به رسانهها کار کرده است. چند ماه پیش، او یک گروه از دانشجویان خبرنگاری را در مطالعهی به نام Trusting News یا اخبار قابل اعتماد راهنمایی کرد تا راهبردهای موفق اعتمادسازی در اتاقهای خبر را با همکاری فیسبوک ایجاد کند. خانم مایر با یک نشریهی اینترنتی به نام Gather هم همکاری می کند، و شیوههای مورد علاقهی خود را برای تعامل با مخاطب با آنها در میان می گذارد.
الگوهای تجاری
نزدیک به دو دهه پس از آنکه اینترنت برای نخستین بار الگوی تجاری خبرنگاری را مخدوش کرد، بسیاری از اتاقهای خبر هنوز در تقلا هستند تا به راهی دومدار برای کسب درآمد برسند که غیر از مملو کردن صفحاتشان با آگهی یا مجبور کردنشان به دادن حق اشتراک باشد.
به شیوهی که با دیگر یافتههای این مطالعه هماهنگ و منطبق است. این مطالعه نشان می دهد که اتاقهای خبری که فقط دیجیتال هستند، راههای ساده تری را برای رویارویی با چالشهای تامین هزینههای اخبار آنلاین یافته اند، و احتمال آن که از منابع دیگری به غیر از اتاقهای خبر سنتی یا ترکیبی (سنتی و دیجیتال) کسب درآمد کنند، برای آنها دو برابر خواهد بود.
Janine Warner که دورهی فرصت مطالعاتی نایت را در مرکز بینالمللی خبرنگاران گذرانده و با کارآفرینان رسانهای و نهادهای رسانهای تازه کار آمریکای لاتین از راه SembraMedia همکاری می کند، می گوید که رسانههای دیجیتال به رغم بحرانهای اقتصادی منطقه در حال شکوفایی هستند. نهادهای خبری درک می کنند که درآمد متنوع و حمایت خوانندگان کلید استقلال تحریریه و موفقیت مالی هستند.
خانم وارنر می گوید معتقد است که تریبونهای خبر دیجیتال شروع به استفاده از الگوی رادیو دولتی آمریکا خواهند کرد و به جای برگزاری کمپینهای گردآوری کمک مالی، از خوانندگانشان حق اشتراک خواهند خواست.
توضیح وارنر این است: «این الگو به نهادهای خبری تازه کار، منبع درآمد محکمتر و مطمئنتری می دهد و الگویی است که بیش از هر الگوی دیگری، به اعتبار آنها کمک می کند. اگر محتوای باکیفیتی بسازید که اصیل باشد و بتواند زندگی مردم را تغییر دهد، مردم حاضرند برای آن هزینه بدهند.»
نقش اتاقهای خبر
با وجود موفقیت برخی خبرنگاران در استفاده از ابزار و فنآوری های دیجیتال، مطالعهی مرکز بینالمللی خبرنگاران دریافت که تنها ۵ درصد از کارکنان اتاقهای خبر در رشتههای مربوط به فنآوری تحصیل کرده اند و تنها دو درصد از اتاقهای خبر متخصصان فن آوری را به استخدام در آورده اند. بدون برخورداری از گروههای بزرگ فنآوری در اتاقهای خبر، برای اتاقهای خبر دشوار است که به شیوهی معنادار فعالیت کنند و همگام با فنآوری روز پیشرفت کنند.
جدا از آن، این مطالعه دریافت که مدیران اتاقهای خبر در قیاس با سردبیران و خبرنگاران، از تواناییهای فنآوری بیشتری برخوردارند.
Omar Mohammed که دورهی خبرنگاری نایت را در مرکز بینالمللی خبرنگاران گذرانده، می گوید علت این موضوع آن است که اغلب سردبیران تمایلی به آن ندارند که کارمندانشان را به دورههای فنآوری بفرستند. آقای محمد راه حلهایی را برای خبرنگارانی ارائه کرد که با این چالش مواجهند:
نتیجه گیری
به رغم این یافتهها، برای خبرنگاران عصر دیجیتال هنوز جای امیدواری هست، البته اگر بدانید کجا را جستجو کنید. در هفت منطقه از هشت منطقهی که مورد تحقیق قرار گرفتند، اتاقهای خبر دیجیتال و ترکیبی بیش از اتاقهای خبر سنتی خود را با شرایط کنونی فنآوری تطبیق داده اند.
نهادهای تازه کار خبری می توانند همزمان با کاهش تعداد رسانههای سنتی به عنوان عرف جدید شناخته شوند. هر هشت منطقهی که مورد مطالعه قرار گرفتند، به مرور که خود را با عصر دیجیتال تطبیق می دهند، عمدتا فرایندهای یکسانی از نظر شیوهی کار، آموزش، و مهارت دارند. این، یافتهی است که امکاناتی را برای انواع گوناگون اشتراک نظر و همکاری فرامرزی فراهم می آورد.
تصویر اصلی از فلیکر، با مجوز Alyson Hurt.