شروع درگیری مسلحانه میان نیروهای شبه‌نظامی واکنش سریع و نیروهای مسلح این کشور در ۱۵ آوریل، خبرنگاران را در معرض خطر قرار داده و چالش‌های فرا روی کار آنها را افزایش داده است. اتحادیه خبرنگاران سودان دریافته است که به علت این بحران، ۲۵۰ خبرنگار، شغل خود را تغییر داده‌اند. ۲۵۰ خبرنگار دیگر به تازگی بی‌کار شده‌اند.
ابو ادریس می‌گوید: «اگر وضعیت همین گونه باشد، خبرنگاری در سودان محو خواهد شد.» آی جی نت عربی با دو خبرنگار سودانی در مورد تجربه آنها از گزارش‌گری از بحران جاری در سودان و خطرهای فرا روی کارکنان رسانه‌ای در این کشور گفتگو کرده است که در ادامه می‌خوانید:
بیشتر بخوانید: معرفی ابزاری برای پیشگیری از خاموش شدن صدای خبرنگاران
خطرات خبرنگاری
در اواخر آوریل، اتحادیه خبرنگاران سودانی اعلام کرد که نیروهای ارتش سودان به یک خبرنگار بی‌بی‌سی در خارطوم تعرض کرده‌اند. تعدادی از خبرنگاران دیگر هم به علت جنگ مسلحانه، در دفترهای خود محبوس شده بودند.
ایمان کمال‌الدین، خبرنگار Sudan Plus می‌گوید که دفترهای اتاق‌های خبر در پایین‌شهر خارطوم هدف حمله‌های هوایی قرار گرفته بود و «خبرنگاران در جریان پوشش خبری درگیری‌ها، مورد تعرض و سرکوب قرار گرفته بودند.»
ایمان می‌گوید که روزهای اول درگیری را در یک منطقه محاصره شده در نزدیک یک اردوگاه گزارشگران بدون مرز در شهر بحری در شمال خارطوم سپری کرد. او می‌گوید: «با قطع آب و برق در این منطقه، نمی‌توانم بگویم که روز ما عادی است. ما در میانه خطر گیر افتاده ایم و در عین حال تا حد ممکن در جستجوی اطلاعات هستیم. در جریان درگیری‌ها، من برای رسانه‌ای که با آن کار می‌کنم، خبرهای فوری را در میان درگیری‌های تازه، صدای هواپیماها و آتش شدید توپخانه می‌فرستادم.»
وضعیتی سخت و ناروشن
سالم الهاشمی، خبرنگار سودانی و خبرنگار اعزامی شبکه العربیه به خارطوم می‌گوید: «دیدن ویرانی و اجساد در خیابان‌ها و گزارش‌گری همزمان، کار دشواری است. دو طرف درگیر از اخبار و اطلاعات ما راضی نیستند. این وضعیت برای خبرنگاران نگران‌کننده و در عین حال اطمینان‌بخش است، زیرا خبرنگاری درست از وضعیت است.»
سالم الهاشمی، خبرنگار سودانی
پوشش خبری مستقل از سوی خبرنگاران به خصوص در مناطقی که درگیری‌های مسلحانه رخ می‌دهد می‌تواند جان آنها را با خطر روبرو بسازد.
الهاشمی به علت یک گزارش خود، تهدیدهای جانی دریافت کرد.
او می‌گوید: «من این تهدیدها را جدی گرفتم و به مقام‌ها اطلاع دادم. من با وجود عدم اطمینان، کارم را به طور عادی ادامه می‌دهم. اما دو طرف درگیر برای حفاظت از خبرنگاران و یا پاسخ دادن به درخواست‌های مصاحبه یا تهیه گزارش از مناطق تحت کنترل آنها هیچ قانون و تعهدی ندارند.»
به گفته الهاشمی، سه روز اول درگیری به این علت که در نزدیک اواخر رمضان آغاز شد، بسیار سخت بود. او می‌افزاید: «دیدن ویرانی و اجساد در خیابان‌ها، تکان‌دهنده بود و در عین حال، بیشتر از یک ساعت در روز نمی‌توانستم استراحت کنم.»
نکته‌ها و راهنمایی‌هایی برای خبرنگاران مقیم سودان
خبرنگاران باید برای کار میدانی، به طور مناسب آماده شوند. باید از قبل، خطرهای احتمالی و بالقوه را بسنجند و برای پاسخ‌گویی به آنها، چاره‌ای بیاندیشند.
امنیت دیجیتال، حیاتی است. خبرنگاران باید از اپلیکیشن‌های امن برای ارتباط استفاده کنند تا امنیت اطلاعات شخصی آنها حفظ شود.
در هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی باید بسیار محتاط باشند و از ارائه اطلاعاتی که ممکن است امنیت جانی آنها را به خطر بیاندازد به مقام‌ها یا گروه‌های مسلح خودداری کنند.
باید ابزارهای ایمنی تهیه کنند و جعبه کمک‌های اولیه به همراه داشته باشند.
استراحت کنند و به سلامت روان خود اولویت بدهند. کار در یک محیط خطرناک در شرایط دشوار و به مدت طولانی بر سلامت جسمی و روانی خبرنگاران تاثیر منفی می‌گذارد.
بیشتر بخوانید: افزایش حمله به خبرنگاران پیشاپیش انتخابات نیجریه
منابع و فرصت‌هایی برای خبرنگاران در سودان
یونسکو برای خبرنگارانی که در محیط‌های خطرناک کار می‌کنند، یک دستورالعمل مفید تهیه کرده است.
موسسه Rory Peck Trust برای خبرنگاران آزاد و خانواده‌های آنها در سراسر جهان، حمایت عملی و مالی فراهم می‌سازد. همچنین در حالت‌های بحرانی به آنها یاری می‌رساند و کمک می‌کند که در جریان پوشش منازعات، به طور امن و حرفه‌ای کار کنند.
صندوق اضطراری Internews: این نهاد یک کمپین جمع‌آوری کمک‌های مالی را برای خبرنگاران سودانی به راه انداخته است. هدف این کمپین، فراهم‌سازی حمایت مالی، ایمنی، ابزار، دارو و حمایت روانی به خبرنگاران است.
صندوق ایمنی فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران هم به خبرنگارانی که در مناطق بحران‌زده و خطرناک از جمله سودان کار می‌کنند، کمک مالی می‌کند.
صندوق Reporters Respond که یک صندوق اضطراری است برای امنیت خبرنگاران و سازمان‌های رسانه‌ای آسیبدیده، کمک مستقیم و حمایت حقوقی و راهنمایی ارائه می‌کند.
نهاد Journalists in Distress، مهمترین صندوق‌ها و سازمان‌هایی را که به خبرنگاران مستقر در مناطق جنگ‌زده کمک می‌کنند، فهرست می‌کند.
عکس‌ها از سالم الهاشمی، خبرنگار سودانی
این مطلب نخست در آی جی نت عربی منتشر شده بود و لینا الشریف آن را به انگلیسی برگردانده است.
مقالات بیشتری نوشته
