شناسایی کسانی که اطلاعات نادرست را منتشر میکنند، به اندازه شناخت همان اطلاعات نادرست مهم است: اگر یک روزنامهنگار بتواند منبع اطلاعات نادرست را هدف بگیرد، میتواند آن را افشا کند و خنثی بسازد.
در جریان یک کلاس ویژه مرکز بینالمللی خبرنگاران (ICFJ) به نام Disarming Disinformation یا (خلع سلاح اطلاعات نادرست) که در همکاری با مرکز نایت برای خبرنگاری در قاره آمریکا برگزار شده بود، Giannina Segnini، دادهنگار و رئیس برنامه کارشناسی ارشد خبرنگاری مبتنی بر دادهنگاری دانشگاه کلمبیا، در مورد «اجیران دیجیتال» و چگونگی متوقف کردن آنها صحبت کرد که در این مطلب به آن میپردازیم.
اجیران دیجیتال
Segnini میگوید اجیران دیجیتال تمایل دارند خود را به طور نامنظم در فضای مجازی نشان دهند. او میافزاید: «من آنها را اجیران دیجیتال مینامم زیرا یک روز شلوار میفروشند، روز بعد از یک نامزد چپگرای انتخابات حمایت میکنند و روز دیگر از یک نامزد راستگرا. برخی از آنها از لحاظ ایدئولوژیک پیوسته عمل میکنند اما در کل این یک صنعت غیرمتعهد است که از دادهنگاران و تبلیغ کنندگان تشکیل شده است.»
Segnini همچنین اجیران دیجیتال را «فرزندان Cambridge Analytica» میخواند؛ که اشارهای است به شرکت مشاورهای که دادههای میلیونها کاربر فیسبوک را بدون رضایت آنها برای استفاده در تبلیغات سیاسی جمعآوری کرده بود. او هشدار میدهد که این اجیران، تنها فرد نیستند: «گروههای اطلاعاتی، ماموران اطلاعاتی دولتی، صنایع فراملیتی و بسیار قدرتمند، حامیان مالی و گروههای مذهبی هم میتوانند اجیر دیجیتال باشند.»
به گفته Segnini: «آنها از دادهها برای هدف قرار دادن افرادی که مستعد پذیرفتن اطلاعات نادرست هستند، استفاده میکنند.» کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ و کمپین رأی به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ از سوی شرکت Cambridge Analytica رهبری میشدند. حالا «فرزندان» این شرکت میخواهند از موفقیت آن کمپینها در سراسر آفریقا و آمریکای لاتین الگوبرداری کنند.
بیشتر بخوانید: آنچه خبرنگاران برای مقابله با اختلال اطلاعات باید بدانند
کمپینهای وارونه
اجیران دیجیتال معمولاً پشت پرده کمپینهای سیاسی، تلاشهای پنهانی را رهبری میکنند.
Segnini میگوید: «این کمپینها در شماری از کشورها فعالیت میکنند. ما در اغلب مواقع نمیدانیم که پشت پرده آنها کیست، چرا که آنها در دنیاهای موازی فعالیت میکنند.»
در بخش مرئي فعالیت آنها، نامزدهای انتخاباتی از پول کمپینها برای پرداخت دستمزد کارمندان، راهاندازی نظرسنجی و پرداخت هزینه فعالیتهای آشکار و قانونی دیگر استفاده میکنند. اما سازمانهای فراملیتی به امید پیشبرد اهدافی که در صورتجلسه خود دارند، به صورت ناشناس پشت پرده این نمای خارجی معتبر فعالیت میکنند.
آنها برای تجزیه و تحلیل دادهها، پیشبینی، تولید محتوا در انبوهی از پلتفرمها و هدف قرار دادن گروههای مشخصی از رأیدهندگان در فضای مجازی هزینه میکنند. فعالیتهای کمپین پنهان به فعالیتهای کمپین آشکار کمک میکند و برعکس. Segnini در این مورد میگوید: «انفجاری از کمپینهایی که به خوبی طراحی شدهاند، وجود دارد که از هوش مصنوعی برای هدایت پیامهایی خاص به یک مکان بخصوص استفاده میکنند.»
چرخه تحقیقی
Segnini پنج گام تبادلپذیر را برای کمک به خبرنگاران برای یافتن اطلاعات درباره اجیران دیجیتال که در رسانههای اجتماعی و دیگر پلتفرمهای آنلاین پنهان میشوند، معرفی میکند:
- گزارشهای منابع رسمی را در رسانههای اجتماعی بررسی کنید. Segnini در این زمینه به گروه گوگل برای تجزیه و تحلیل تهدید و گزارش تهدیدهای خصمانه مِتا اشاره میکند.
- اسناد عمومی را جستجو کنید. Segnini برای جستجو در اسناد عمومی در آمریکا استفاده از پلتفرم FARA Index را توصیه میکند که یک پایگاه داده مربوط به دولت آمریکا برای ردیابی ماموران طرفهای خارجی است.
- در مورد اشخاص در رسانههای اجتماعی مثل (توییتر و لینکداین) تحقیق کنید.
- درباره شرکتها از وبسایتشان تحقیق کنید. اگر به وبسایت یا صفحهای دسترسی ندارید و یا میخواهید بدانید که در آن وبسایت از چه اطلاعاتی استفاده شده، از پلتفرم Wayback Machine استفاده کنید.
- رد پول را بگیرید. Segnini تاکید میکند که این کار همیشه به معنای بررسی موارد نقل و انتقال پول در حسابهای بانکی نیست. او میگوید: «در آمریکای لاتین کمپینهای بزرگ نشر اطلاعات نادرست از سوی دولتها به راه میافتد و بررسی آنها دشوارتر است، زیرا خود دولتها زیرساختهای آن را میسازند. اما باید به پیمانکاران پول بپردازند. شما باید داراییها را به گونهای منجسم دنبال کنید تا درباره کارکرد محیط مالی ایده بهتری داشته باشید. چه بودجهای به این کار اختصاص داده شده؟ از سوی چه کسی؟ چه داراییهایی در آنجا تسویه میشود؟
بیشتر بخوانید: ۱۳ راهنمایی برای تحقیق در مورد اطلاعات نادرست سیاسی
هنگامی که یک روزنامهنگار نام شرکتها و افراد مورد نظر را پیدا کرد، میتواند به دنبال جزئیات دیگر باشد. Segnini خبرنگاران را فرامیخواند به اینکه هنگام جستجو برای اطلاعات بیشتر در مورد شرکتها، عملگرا باشند و در مورد گامهای بعدی، منطقی فکر کنند.
وی میافزاید: «اگر نامها را داشته باشیم، میتوانیم به دنبال دفترهای محلی ثبت باشیم. به چیزهایی فکر کنید که در زندگی واقعی اتفاق میافتند. برای مثال اگر طراحی و کارایی یک ساختمان عوض شده باشد، اگر از آن نشانی داشته باشید، میتوانید آن را در وزارتخانهای دنبال کنید که مدارک ساختمانهای دولتی را دارد، یا در دفتر ثبت ساختمانها، یا هر اداره مربوط دیگر آن را بیابید. برای تغییر کارایی یک ساختمان شاید بررسیهایی انجام شده باشد و کسی برگه آن را امضا کرده باشد. در دنبال کردن نامها در پایگاههای داده عمومی میتوانید خلاقانه عمل کنید.»
اطلاعات درباره این که شرکتها و یا اشخاص در کجا فعالیت میکنند شاید در نقشه گوگل و یا در Tweetdeck هم قابل دسترس باشد. Segnini میگوید: «میتوانید دریابید که این شرکتها در کجا به عنوان شرکتهای آنلاین ثبت شدهاند.»
آیا میخواهید به ردیابی اجیران دیجیتال بپردازید؟ برای این کار میتوانید از این منابع نیز استفاده کنید:
NINA، یک پایگاه داده به زبان اسپانیایی که از سوی مرکز آمریکای لاتین برای خبرنگاری تحقیقی توسعه داده شده است و ارتباطات میان شرکتها و پیمانکاران شخصی را در آمریکای لاتین گردآوری میکند. نامنویسی در این وبسایت رایگان است.
Hoaxy، یک ابزار طراحی شده از سوی رصدخانه دانشگاه ایندیانای آمریکا برای رسانههای اجتماعی (OSoMe) است که میتوان از آن برای ردیابی چگونگی نشر اطلاعات در توییتر استفاده کرد.
Botometer، یک ابزار دیگر است که از سوی OSoMe تولید شده است و میتواند تخمین بزند چقدر احتمال دارد یک حساب توییتر، ربات باشد.
RAND Corporation هم یک به عنوان بخشی از ابتکار Countering Truth Decay، یک پایگاه داده جامع دارد که حاوی ابزارهایی برای مبارزه با اطلاعات نادرست است.
Disarming Disinformation از سوی مرکز بین المللی خبرنگاران با پشتیبانی مالی بنیاد Scripps Howard که یک سازمان وابسته به Scripps Howard Fund است و کارهای خیریه شرکت The E.W. Scripps را به پیش میبرد، اداره میشود. این طرح سه ساله، خبرنگاران و دانشجویان خبرنگاری را قادر خواهد ساخت که با اطلاعات نادرست در رسانههای خبری مقابله کنند.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Viktor Forgacs