من پس از سال‌ها خبرنگاری، از نابرابری جنسیتی در پوشش خبری آگاهی یافتم. وقتی دانستم که نزدیک به ۷۵ درصد کسانی که در اخبار از آنها نقل قول می‌شود، در اخبار دیده می‌شوند و یا صدای آنها شنیده می‌شود مرد هستند، تعجب‌زده شدم.
خجالت می‌کشم اقرار کنم که تا آن لحظه، اصلاً به توازن جنسیتی بین افرادی که برای گزارش‌های خود با آنها مصاحبه می‌کردم، فکر نکرده بودم.
با آن که کارزارهایی مثل ابتکار ۵۰:۵۰ بی‌بی‌سی، به افزایش آگاهی مردم در مورد عدم توازن جنسیتی انجامیده است، این نابرابری هنوز هم ادامه دارد.
طرح جهانی نظارت بر رسانه‌ها (FGMMP) که از سال ۱۹۹۵ میلادی به این سو، هر پنج سال یکبار، به تجزیه و تحلیل جنسیت در پوشش خبری پرداخته است، در گزارش سال ۲۰۲۰ خود دریافته که زنان در روزنامه‌ها ۲۶ درصد، در تلویزیون ۲۳ درصد، در رادیو ۲۳ درصد و در اخبار آنلاین ۲۸ درصد منابع خبری را می‌سازند. این گزارش همچنین برملا ساخت که امکان ارائه تجربه‌های شخصی از سوی زنان نسبت به این که به عنوان کارشناس از آنها نقل قول شود بیشتر است. امکان قرار گرفتن به عنوان منابع خبری در میان زنان مسن‌تر، زنان رنگین‌پوست و زنان معلول کمتر است.
بر اساس این گزارش، تنها ۶ درصد گزارش‌ها در رسانه‌های سنتی و ۹ درصد گزارش‌های رسانه‌های دیجیتال، بر زنان تمرکز دارند. پیشرفت در این زمینه بسیار کند است و اگر همین گونه ادامه دهیم، از بین بردن شکاف جنسیتی در رسانه‌های سنتی، ۷۰ سال زمان خواهد برد.
بیشتر بخوانید: ایجاد تحول رسانه ای با طرح ۵۰:۵۰ بی بی سی
علنی کردن موضوع
من به عنوان یک پژوهشگر می‌خواستم بدانم که از دید مصاحبه‌شوندگان فعلی و بالقوه، چه عواملی باعث عدم توازن جنسیتی می‌شود. یک تئوری که تعدادی از خبرنگاران ارائه دادند این بود که زنان، کمتر از مردان به مصاحبه‌های رسانه‌ای تمایل دارند.
ولی ما بعد از مصاحبه با ۳۰ زن دانشگاهی، نظرسنجی از بیش از ۲۰۰ کارشناس رسانه‌ای و سخنگوی مرد و زن به عنوان بخشی از طرح تحقیقاتی که در همکاری میان انستیتوی جهانی برای رهبری زنان و ABC استرالیا، دریافتیم که این تئوری، درست نیست.
بیشتر از ۸۰ درصد زنان شرکت‌کننده در نظرسنجی گفتند که به انجام مصاحبه تمایل دارند. در این زمینه، بین زنان و مردان تفاوت چشمگیری نبود.
زنان هم مثل همکاران مرد خود به مزایای انجام مصاحبه با رسانه‌ها برای شناساندن خود، تحقیقات، سازمان و یا شرکت خود اذعان کردند. آنها همچنین از این که بتوانند با رسانه‌ها در تعامل باشند و زنان دیگر را به صحبت با رسانه‌ها تشویق کنند، انگیزه می‌گرفتند. با این همه، امکان این که زنان در مورد انجام مصاحبه نگران باشند، بیشتر بود. تنها ۵ درصد زنان در این زمینه «بسیار با اعتماد به نفس» بودند اما در مقابل، ۲۰ درصد مردان این گزینه را انتخاب کرده بودند.
موانعی که باعث مصاحبه نکردن زنان می‌شود شامل نگرانی در مورد ظاهر، نداشتن اطلاعات از چگونگی کار رسانه‌های خبری، نگرانی از گزارش‌گری جانب‌دارانه و نادرست و ترس از حملات مجازی است.
تیم تحقیقاتی ما از این بازخورد، رویکردها و راهبردهایی را تهیه کرد که خبرنگاران، تهیه‌کنندگان و سردبیران می‌توانند برای تشویق زنان بیشتری به پذیرش درخواست مصاحبه استفاده کنند.
این راهبردها و رویکردها را در ادامه مطلب می‌خوانید:
شناسایی مصاحبه‌شوندگان
در مورد این که با چه کسی صحبت کنید، دو جانبه فکر کنید. شبکه افراد، سازمان‌ها و شرکت‌هایی را که با آنها در تماس هستید گسترش دهید. زنان بالقوه جدید را برای گفتگو شناسایی کنید و از استفاده تکراری از مصاحبه‌شوندگان، حتی اگر استعداد رسانه‌ای خوبی داشته باشند، خودداری کنید.
از بانک‌های اطلاعاتی مثل SheSource مربوط به مرکز رسانه‌ای زنان برای شناسایی متخصصان جدید زن و سخنگویانی که می‌توانید با آنها مصاحبه کنید، استفاده کنید.
از گروه‌های مدافع زنان، مشورت بگیرید. شبکه زنان در اقتصاد و زنانِ مدیر عامل، دو گروه خوب در این زمینه هستند.
در صحبت با مشاوران رسانه‌ای، از آنها بخواهید که در سازمانشان به جای یک مدیرعامل یا رئیس مرد، با یک زن صحبت کنید.
اگر سردبیر هستید، در اتاق خبر خود درباره تسلط صدای مردان در اخبار و معنای آن در به حاشیه راندن دیدگاه‌ها و تجربیات زنان، آگاهی ایجاد کنید.
هدف‌هایی تعیین کنید تا بتوانید منابع مرد و زن را متوازن بسازید، پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنید و به تیم خود گزارش دهید.
فعال باشید. یک زن شرکت‌کننده در نظرسنجی گفته بود: «آمادگی برای حضور در یک گفتگوی عمومی (و در نتیجه، پذیرفتن خطر قرار گرفتن زیر ذره‌بین مردم) در فرهنگ و خانواده من تشویق نمی‌شود. به ما یاد داده می‌شود تا وقتی از ما چیزی پرسیده نشده، خاموش بمانیم، راه خود را برویم و از هر چیزی که جلب توجه می‌کند احتراز کنیم. به همین علت، خبرنگاران برای به دست آوردن صداهایی که از لحاظ فرهنگی و زبانی، متنوع باشند، باید فعالانه به دنبال استعدادها بگردند.»
بیشتر بخوانید: راه هایی برای افزایش تنوع و حضور زنان در گزارش‌های خبری
رویکرد
در تحقیقات خود دریافتیم که رویکرد اولیه خبرنگاران به زنان برای مصاحبه، برای آن که منابع به اندازه کافی احساس راحتی و قدرت کنند و حاضر به مصاحبه شوند، حیاتی است.
یک شرکت‌کننده زن گفت: «وقتی خبرنگارانی مصمم با من تماس می‌گیرند که واضح است کار مرا دیده‌اند و هدف مشخص آنها این است که با آنها صحبت کنم، به انجام مصاحبه و کمک به آنها علاقمند می‌شوم. این به معنای غرور نیست؛ بلکه به من این احساس را می‌دهد که خبرنگار، موضوع و شما را جدی می‌گیرد.»
در ادامه، بهترین راه‌هایی را که پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی در مورد رویکرد خبرنگاران به منابع بالقوه ارائه کرده‌اند می‌خوانید:
چیزی را که از منابع می‌خواهید و علت صحبت با آنها را، واضح بگویید.
با اشاره به کارهای اخیر یا تجربیات منبع، نشان دهید که تحقیقات خود را انجام داده‌اید و توضیح دهید که چرا به موضوع گزارش شما مربوط است. در مورد انتظارات خود، توضیحات کامل اما سریع ارائه کنید. مثلاً توضیح نیازهای فنی مثل این که منبع برای داشتن صدای با کیفیت، باید هدفون داشته باشد و یا این که تهیه کننده معمولاً قبل از مصاحبه زنده، با منبع تماس می‌گیرد، راه‌کارهای آسانی برای در جریان نگه داشتن منبع است.
مؤدب باشید و زمان‌بندی انعطاف‌پذیر داشته باشید.
از قبل چند سؤال را با مصاحبه‌شونده در میان بگذارید تا موضوع اصلی پرسش‌های شما را بداند. یک پاسخ‌دهنده زن گفته است: «اگر سوال‌ها را از قبل برای من بفرستند خوشحال خواهم شد، زیرا می‌توانم دقیق‌تر آماده شوم.»
تجربه مصاحبه
وقتی از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی پرسیدیم که چه چیزی یک مصاحبه را مثبت می‌سازد، دریافتیم که در کل، شرکت‌کنندگان زن و مرد در این باره نظر مشابهی دارند.
برخی از جنبه‌هایی که آنها به آن پرداختند:
ارتباطات و انتظارات روشن
احترام متقابل
اشتیاق
رویکرد آرامی که طبعاً محیطی آرام ایجاد می‌کند که در آن، مصاحبه شونده عجله‌ای ندارد و زیر فشار نیست.
علاقه واقعی و روشنفکری خبرنگاران که از طریق نشان دادن اشتیاق او در جریان مصاحبه، انتقال داده می‌شود.
با گوش دادن و عدم مداخله، از این که مصاحبه شنوده برای شما وقت گذاشته، قدردانی کنید.
یک پاسخ‌دهنده مرد گفته است: «قابل اعتماد باشید. خود را به جای من قرار دهید، ولی نظری نداشته باشید. سوال‌های زیادی مطرح کنید و واقعاً به جواب‌ها گوش دهید.»
گزارش‌گری عادلانه و دقیق. با دنبال کردن و یا ارائه بازخورد به شکل تماس تلفنی یا ایی‌میل، از منبع سپاسگزاری کنید و یا از او به طور سازنده انتقاد کنید تا شیوه کار خود را برای مصاحبه بعدی، بهبود بخشد. این کار به خصوص برای کسانی که در مصاحبه‌های تلویزیونی تجربه‌ای ندارند، مفید است.
زنان می‌خواهند که صدای آنها شنیده شود. ما خبرنگاران باید اطمینان یابیم که این فرصت به آنها داده شود. همانطوری که پژوهشگر برجسته بریتانیایی، Karen Ross، گفته است: «انتخاب کسانی که برای ابراز نظر در اخبار دعوت می‌شوند، نشان می‌دهد که در جامعه، چه کسانی به شمار می‌آیند و صدای چه کسانی مشروعیت و جایگاه دارد.»
عکس از: Cedric Fauntleroy
مقالات بیشتری نوشته
