نزلی اربی، خبرنگار چندرسانهای اهل آفریقای جنوبی که به روایتگری علاقه قلبی داشت، اولین بار زمانی متوجه شد که به خبرنگاری اشتیاق دارد که وارد دانشگاه کیپ تاون شد. او از فعالان دانشجویی بود که در اعتراضات رودز باید سرنگون شود (Rhodes Must Fall) نقش داشتند. این اعتراضات برای برداشته شدن مجسمه سیسیل رودز (Cecil Rhodes) استعمارگر بریتانیایی از محوطه دانشگاه آغاز شده بود و سرانجام به موفقیت رسید. وی همچنین در جنبش موسوم به FeesMustFall# سهم داشت که به بزرگترین اعتراضات دانشجویی پسا آپارتاید در آفریقای جنوبی مبدل شد.
اربی پس از فارغالتحصیلی، به عنوان خبرنگار آزاد مشغول به کار شد و برای چندین نشریه از جمله Medium ،Mamba و آی جی نت، مطلب نوشت. او در آی جی نت درباره تدابیر امنیتی و نکتههای دیگر برای پوشش خبری دقیق صداهای در حاشیه، جوامع سیاهپوست و LGBTQ یا ال جی بی تی کیو (جامعه دگرباشان، همجنسگرایان و ترنسجندرها) مطلب مینویسد.
اربی که خود، عضوی از جامعه الجیبیتیکیوست، میگوید که امروزه از تلاقی ویژگیهای خود (به عنوان عضوی از اقلیت جامعه الجیبیتیکیو و عضوی از جامعه رنگینپوستان)، خود در راه مبارزه برای بازتاب بهتر اندیشههای رنگینپوستان و صداهای اعضای این جامعه در رسانهها استفاده میکند.
اربی که بر علاوه نوشتن، در عکاسی، موسیقی و شعر نیز متبحر است، میداند که برای رساندن مطالبش به مخاطبان متنوع، چه باید بکند. هدف وی این است که به هر طریقی که میتواند، کسانی را که در رسانهها درست بازتاب نمییابند، به طور مناسب به تصویر بکشد.
با اربی درباره شرایط خبرنگاری در آفریقای جنوبی، اهمیت گزارشگری اخلاقی درباره گروههای به حاشیه راندهشده و اینکه چگونه میتوان پوشش خبری جوامع الجیبیتیکیو پلاس را بهتر ساخت، گفتگو کردم. ادامه مطلب، حاصل این گفتگوست:
چگونه مشغول کنشگری اجتماعی شدید؟
من به عنوان یک فعال دانشجویی، در دانشگاهی درس میخواندم که بسیار استعماری بود و از تاریخ استعماری تجلیل میکرد؛ از جمله نشانههای آن این بود که در محوطه دانشگاه تندیس شخصیتهایی که اجداد ما را استعمار کرده بودند وجود داشت. تعداد زیادی از دانشجویان، این تندیسها را میدیدند، اما کاری نمیکردند. تا آن که دیدیم یک دانشجو در حال اقدام است و دیگران از او پیروی کردند. استادان دانشگاه هم درباره نمونههای دیگر کنشگری به ما آموزش میدادند و ما این رویدادها را مطالعه میکردیم.
فراتر از این تندیسها و بزرگداشت تاریخ استعمار، طبقهگرایی و نژادپرستی بسیاری هم در دانشگاه وجود داشت. در کنار آن، شکاف ثروت در دانشگاه بسیار شدید بود. من قبلاً در هیچ نهاد خصوصی درس نخوانده بودم و زمانی که وارد دانشگاه شدم از این که دیدم بسیاری از بیعدالتیها عادی شدهاند، شگفتیزده شدم.
بیشتر بخوانید: خبرنگار برگزیده ماه: هدی حربی
خبرنگار بودن در کیپتاون در آفریقای جنوبی چگونه است؟
من احساس میکنم که کارمندان صنعت رسانه در آفریقای جنوبی حقوق خوبی دریافت نمیکنند. وضعیت، پیچیده است. من در حال نوشتن مطلبی درباره سلامت روان و خبرنگاری برای آی جی نت هستم و فکر میکنم که خبرنگارانِ آفریقای جنوبی با انواع خاصی از تراما (آسیب روحی ناشی از فشار) مواجهند. ما یکی از بالاترین نرخهای خشونت مبتنی بر جنسیت را در جهان داریم. شما به عنوان خبرنگار در معرض موارد خشونت شدید یا فقر شدید قرار دارید. اگر بتوانید درباره این مسائل صحبت کنید و اطلاعات بدهید، میتواند رهاییبخش باشد. اما همزمان به خبرنگارانی که از محل گزارش تهیه میکنند، آسیب میرساند.
چه چیزی باعث شد که به پوشش خبری جوامع حاشیهنشین روی بیاورید؟ به خبرنگاران دیگر درباره پوشش اخلاقی و دقیق این جوامع چه توصیههایی دارید؟
من به این علت به پوشش خبری این جوامع روی آوردم که در تقاطع مسائل و رویدادهای زیادی قرار دارم؛ در دانشگاه هم فعال دانشجویی بودم و همین تقاطع را مطالعه کردم، اما روایت خود من بازگو نشد. همچنین خواست من برای بازتاب متفاوت در رسانهها و دیده نشدن خبرنگاران رنگینپوست، مرا تشویق کرد که به خبرنگاری روی بیاورم. به عقیده من، هر گاه ممکن باشد، باید به مردم فرصت حضور در رسانهها را بدهیم. بسیاری اوقات احساس میکنیم که باید صدای افراد بیصدا باشیم، ولی به باور من هیچ جامعهای بیصدا نیست. اما گاهی این جوامع به پلتفرمی برای بازگو کردن روایتهای خود دسترسی ندارند. درصورت امکان باید به مردم توان آن را بدهیم که خودشان از جانب خود حرف بزنند و در جایی که نیاز باشد درباره کسی غیر از خودمان بنویسیم، باید به برداشتهای خود آنها تکیه کنیم.
از موضوعات گزارش یا مصاحبه شوندگانتان بپرسید که دوست دارند چگونه به تصویر کشیده شوند. بپرسید که آیا گزارش شما آنها را به خوبی به تصویر میکشد یا نه.
بیشتر بخوانید: توصیههایی برای عکاسی اخلاقی و دلسوزانه از جوامع آسیبپذیر
ژوئن، ماه بزرگداشت جامعه الجیبیتیکیو در ایالات متحده است. پوشش خبری مسائل این جامعه چگونه بهبود یافته است و کدام بخشهای آن همچنان جای پیشرفت دارد؟
فکر میکنم پیشرفتهایی حاصل شده است. با کمال تعجب وقتی به آرشیوهای تاریخی نگاه میکنم، فکر میکنم از لحاظ به تصویر کشیده شدن، ما بهترین نسلی هستیم که تا حالا وجود داشته است. همزمان، وقتی به تاریخ نگاه میکنم، میبینم که افراد جامعه دگرباشان، همجنسگرایان و ترنسجندرها در رسانهها حضور داشتهاند، روایتهای ما مستندسازی شدهاند و ما در طول تاریخ حضور داشتهایم. من دید کاملاً منفی ندارم که بگویم هیچ کاری انجام نشده است، چرا که کسان بسیاری بودهاند که تلاش کردهاند و فضای بیشتری را برای بازتاب حضور و اندیشههای افراد این جامعه ایجاد کردهاند. مشکل من با «ماه افتخار» تنها مربوط به رسانهها نیست، بلکه مربوط به شرکتها و کسب و کارها نیز هست. فکر میکنم در خیلی از موارد، یک نفر یا یک گروه کوچک انتخاب میشوند و انعکاسی از کار یا روایت آنها با این هدف انجام میگیرد که آن کسب و کارها بتوانند بگویند که صدای افراد جامعه الجیبیتیکیو را بازتاب دادهاند. به نظر من، ضرورت آن است که مردم اجازه بدهند بازتاب روایتهای جامعه ال جی بی تی کیو به فراتر از یک ماه در سال گسترش یابد.
همچنین زمانی که در خطر نیستیم، به انتشار اخبار فوری و داغ مربوط به جامعه ما نیازی نیست. مثل وقتی که فردی که ترنس است، از دنیا میرود و ما ناگهان به خاطر ترنس بودن او، به این رویداد تریبون میدهیم. همیشه به چنین تمرکزی نیاز نیست. بگذارید که مردم به عنوان جمعیتی متنوع، عادی نشان داده شوند و در تمام طول سال به مردم با هویتهای متفاوت، فرصت بدهید.
آی جی نت به حرفه شما چه کمکی کرده است؟
من به علت فرصتهایی که آی جی نت فراهم میکند به آن علاقه پیدا کردم. به عنوان کسی که در کشوری در حال توسعه و مشخصاً در آفریقای جنوبی زندگی میکند، آی جی نت به من کمک کرده که با نشریههایی که به روایتهای ما در آفریقای جنوبی علاقمند هستند در ارتباط باشم و مرا قادر ساخته که به فرصتها و پلتفرمهای جهانی دسترسی داشته باشم.
وقتی برای آی جی نت مطلبی نوشتهام، ویراستاران همیشه از من پرسیدهاند که آیا ویرایش مطالبم از سوی آنها درست بوده است یا نه. برای مثال آنها مطلبی را که من درباره نژاد یا جنسیت نوشتهام از جایگاه کسی که برحق است و نوشته کسی را که در اشتباه است اصلاح میکند، ویرایش نمیکنند. هیچگاه احساس نکردهام که روایت من کمرنگ میشود و یا توان آن را ندارم که بگویم درباره مطلب ویرایش چه احساسی دارم.
انتشار تصویر با اجازه نزلی اربی