هدی حربی، خبرنگار یمنی، حرفه خود را وقفِ مبارزه برای حقوق زنان و خبرنگاران زن در کشور خود کرده است. او این کار را در حالی انجام می‌دهد که جنگ داخلی در یمن جریان دارد و فضا برای خبرنگاران، فوق‌العاده خطرناک است. حرفه روزنامه‌نگاری برای زنان، آن هم در خاورمیانه، چالش‌برانگیز است. در یمن، خبرنگاری به طور سنتی، حرفه‌ای مردانه است و مردان دو سوم شغل‌های خبرنگاری را اشغال کرده‌اند. در این فضا، زنان حتی برای ورود به این حرفه معمولاً با مشکل مواجه می‌شوند. زنان خبرنگار همچنان با تهدیدات امنیتی شدید در برابر جان خود، چه به صورت شخصی و چه در فضای مجازی، روبرو هستند.
علیرغم این خطرات، نسل تازه‌ای از زنان خبرنگار عرب در برابر مشکلات مقاومت کرده‌اند تا نه تنها از جوامع خود گزارش تهیه کنند، بلکه صدای همکاران زن خود را نیز به گوش دیگران برسانند. حربی یکی از آنها است. او در سال ۲۰۱۹ میلادی، پلتفرم Neswan Voice (صدای زنان) را ایجاد کرد که مختص انتشار و قوی‌تر ساختن صدای زنان است.
هدی می‌گوید: «این نشریه بر شکست تابوهای نقش‌های از پیش تعیین شده برای زنان تمرکز دارد که نشان می‌دهد زنان فاقد هوش یا انگیزه نیستند و می‌توانند مانند مردان، پیروزیهایی به دست بیاورند.»
نویسنده مطلب از حربی پرسیده‌است که چگونه کار خبرنگاری را آغاز کرده، زنان خبرنگار در یمن با چه چالش‌هایی مواجه هستند؟ و نقش رسانه Neswan Voice (صدای زنان) در بازتاب دادن دیدگاه‌های زنان در این کشور چیست؟
پاسخ‌های او را به این پرسش‌ها در ادامه مطلب بخوانید:
حرفه خبرنگاری را چگونه آغاز کردید؟
من دانشجوی سال دوم دانشگاه بودم که فرصتی برای کار در یک رادیوی خصوصی آنلاین (شباب اف ام) پیدا کردم و کار خبرنگاری را شروع کردم. این رادیو، نخستین رادیوی مختص جوانان در یمن بود. من برنامه‌ای داشتم که تمرکز آن بر مسائل جوانان بود و می‌کوشیدم صدای جوانان را به مقامات برسانم.
در جریان کارم در این رادیو، وظایف و سمت‌های زیادی داشتم. اشتیاقم به من انگیزه می‌داد و توانایی‌هایم باعث می‌شد مدیرانم به من اعتماد کنند. وظیفه من از مجری به نویسنده سریال رادیویی، به مهندس صدا و کارگردان ارتقاء یافت. مدتی بعد، من به عنوان اولین زن یمنی در این مقام، رئیس رادیو (FM Shabab) شدم.
در پایان سال ۲۰۱۶، یمن با جنگ و تاثیرات آن بر جامعه، به خصوص بر خبرنگاران، دست و پنجه نرم می‌کرد. در آن هنگام مجبور شدم به علت ترس از جان خود، خانواده و اطرافیانم، کار رادیو را برای همیشه ترک کنم. کشور درگیر جنگ و آشوب امنیتی بود و هیچ کسی نمی‌توانست از من محافظت کند.
خبرنگارِ زن بودن در یمن چگونه است؟ شما مشخصاً با چه چالش‌هایی مواجه شده‌اید؟
وقتی در فضایی مثل یمن که جنگ در آن به شدت جریان دارد، خبرنگار باشید، انتظار دارید که سرنوشت شما زندان، قتل و یا تبعید باشد. زندگی ما پر از ترس و اضطراب است. مشکل این نیست که خبرنگاری به اتهام کار خبرنگاری زندانی می‌شود؛ مشکل این است که این اتهام‌ها تبدیل به پرونده افترا به خبرنگار می‌شود. این کار نه تنها بر شهرت خانواده و قبیله خبرنگار تاثیر می‌گذارد، بلکه امکان دارد خبرنگار کشته شود. قضیه قتل خبرنگار هم حل نمی‌شود و هیچ کس پاسخگو نخواهد بود.
آی جی نت به حرفه شما چه کمکی کرده است؟
من یکی از خبرنگاران خوش‌شانسی بودم که در دوره ۲۰۲۱ - ۲۰۲۲ در برنامه مرکز راهنمایی برای استارتاپ‌ها (رسانه‌های تازه‌کار) در خاورمیانه و شمال آفریقا از سوی مرکز بین‌المللی خبرنگاران شرکت کردم. از این فرصت بهره زیادی بردم و درباره توسعه رسانه‌ها، راهبردهای پایداری و توسعه محتوا، مطالبی آموختم. در سال ۲۰۱۹، با گروهی از زنان خبرنگار در یمن، رسانه Neswan Voice (صدای زنان) را تاسیس کردم تا صدای زنان یمنی را بازتاب دهد. من با عملی کردن مهارت‌ها و دانشی که از آی جی نت آموخته‌ام، در کار روزانه خود ادامه می‌دهم.
با کار در نشریه صدای زنان (Neswan Voice)، با چه چالش‌های فراراه زنان خبرنگار در یمن آشنا شده‌اید؟
زنان خبرنگار یمنی در کار خود با مشکلات بسیاری روبرو هستند که بزرگترین آن، خشونت و تهدید از سوی طرف‌های درگیر یا گروه‌های مسلح است. این اوضاع، زنان خبرنگار را با خطر بزرگی مواجه می سازد و مانع کارکرد موثر آنها می‌شود.
خبرنگاران هدف سرقت قرار می‌گیرند، و گاهی کشته یا ربوده می‌شوند. روزنامه‌نگاران زن در یمن در کار خود با محدودیت‌های فراوانی دست و گریبانند؛ زیرا آزادی رسانه‌ها از سوی مقامات یا گروه‌های تندرو، محدود شده است.
برای زنان خبرنگار یمنی دشوار است که برای پوشش رویدادها به برخی از مناطق جنگ‌زده بروند. آنها در به دست آوردن مجوزهای لازم برای این کار با مشکل روبرو هستند. دسترسی به وسایل حمل و نقل هم در یمن مشکل بزرگی است، به ویژه برای زنان خبرنگار، که باید بین شهرها و مناطق مختلف رفت و آمد کنند. بر علاوه، زنان خبرنگار در یمن همیشه با چالش‌های دیگری از جمله فقدان وسایل مورد نیاز برای کارشان و دشواری در ویرایش و انتشار محتوای رسانه‌‌ای روبرو هستند.
رسانه Neswan Voice یا صدای زنان چگونه صدای زنان را تقویت می‌کند؟
این پلتفرم، نقش زنان و مفاهیم مرتبط با حق آنها برای آموزش، مشارکت اجتماعی و سیاسی، به دست آوردن مناصب دولتی، انتخاب همسر، مادر شدن و غیره را برجسته می‌سازد.
این رسانه از فُرمت‌های مختلف خبرنگاری از جمله گزارش، گزارش‌های مثبت، گرافیک‌های متحرک (motion graphics)، اینفوگرافیک، انیمیشن، کاریکاتور و پادکست استفاده می‌کند. این تنوع، باعث تولید محتوایی می‌شود که به ما کمک می‌کند بخش بزرگی از مخاطبانی را که می‌خواهیم، جلب کنیم.
این گفتگو در اصل به زبان عربی انجام شده بود و سارا عبدالله آن را به انگلیسی برگردانده است. مصاحبه، برای وضوح بیشتر، ویرایش شده است.
تصویرها از هدی حربی
مقالات بیشتری نوشته
