عدنان عامر، خبرنگار دیجیتال که در بلوچستانِ پاکستان بزرگ شده است، فقدان خبرنگاری را در منطقه و همچنین توجه اندک رسانههای بزرگ را به این منطقه وسیع اما کم جمعیت در جنوب غرب پاکستان عمیقاً درک میکرد.
تجربیاتش، انگیزهای برای نوشتههایش بود که سرانجام به نشریه Balochistan Voices (صداهای بلوچستان) تکامل یافت. عامر که اکنون در نیجریه مستقر است اما به گزارشدهی از پاکستان ادامه میدهد به عنوان خبرنگار، ویراستار، پژوهشگر و مربی خبرنگاران جوان فعالیت میکند. او در کنار این کارها، فعالیتهای نشریه Balochistan Voices را هدایت میکند؛ رسانهای برای گزارش کردن اخبار استانی که وقایع آن کمتر در رسانهها بازتاب مییابند.
این روزها عامر به ویراستاران تازهکار هم کمک میکند تا بنیادهای خبرنگاری دیجیتال را بیاموزند و به مناطقی مثل بلوچستان که وقایع آن از سوی روزنامهها یا نشریات دیگر پوشش داده نمیشوند (در اصطلاح انگلیسی به به آن news desert یعنی بیابان خبری میگویند) رسیدگی کنند.
در ادامه گفتگوی آی جی نت را با عدنان عامر میخوانید:
کارتان را در عرصه خبرنگاری چطور شروع کردید؟
وقتی کودک بودم و به مدرسه میرفتم، واقعاً میخواستم بنویسم. به نوشتن مقاله و نوشتن پیرامون رویدادها عادت داشتم. این کار مرا به سوی نوشتن حرفهای سوق داد. ابتدا از وبلاگ نویسی شروع کردم و دیدم که نمیتوانم از آن دست بردارم. به همین ترتیب به روزنامهنگاری رو آوردم و کار حرفهای ام در این زمینه شروع شد. من اهل بلوچستان هستم که یک منطقه جنگزده است و مشکلات فراوانی دارد که در ایالات متحده پوشش خبری مناسب نمییابد. من میتوانم با مشکلات مردم آن منطقه ارتباط برقرار کنم و در مورد آنها بنویسم.
چه چیزی توجه شما را به پوشش موضوعاتی مثل امور بینالمللی، بحران و اقتصاد جلب کرد؟
نخست، عمدتاً استان بلوچستان را پوشش میدادم، منطقهای جنگزده که مشکلات فراوانی دارد. اما با پیشرفت در حرفهام، نوشتن برای نشریات بینالمللی را آغاز کردم و متوجه شدم که این نشریات نه تنها بر مسائل داخلی پاکستان، بلکه بر مسائل بینالمللی هم تمرکز دارند. امروزه هم بخش عمده کار من پوشش خبری پاکستان برای نشریات خارجی است. کار ما گزارشگری در مورد مسائلی است که درباره پاکستان هستند اما به نوعی اهمیت بینالمللی هم دارند. گزارشگری در این عرصه برای من فرصتهای بسیاری برای آموختن فراهم کرده است.
بیشتر بخوانید: خبرنگار برگزیده ماه: استفانی فیون
اهمیت پوشش خبری بلوچستان در چیست و کار شما به حل مشکل نبود رسانه در این منطقه چه کمکی میکند؟
وقتی من برای روزنامههای داخلی کار میکردم مسائل بسیاری بودند که پوشش داده نمیشدند و حتی ویراستاران درباره آنها با من صحبت نمیکردند. از همین رو این پلتفرم کوچکِ آنلاین را ساختم که اساساً از سوی افراد داوطلبی به پیش برده میشد که درباره آنچه در سراسر این استان میدیدند گزارش تهیه میکردند.
رسانه Balochistan Voices همچنین فرصتی برای افراد تازهکار است. ما میخواهیم قبل از آن که آنها وارد کار در رسانههای بزرگ شوند، آنها را بیازماییم. از شش سال به این سو این کار را انجام میدهیم. در سال ۲۰۱۶ که کارمان را شروع کردیم، تنها روزنامه آنلاین منطقه بودیم. حالا که رسانهها خیلی رشد کردهاند، رقیبان بسیاری داریم، که نشانه خوبی است. اما با حملاتی هم روبرو شدهایم. وبسایت ما هک شده است و خبرنگاران ما تهدید شدهاند. مشکلات بسیاری داشتهایم، اما ایستادگی کردهایم و به کارمان ادامه میدهیم.
هنگام تاسیس Balochistan Voices با چه چالش غیرمنتظرهای روبرو شدید؟
منازعه بلوچستان طرفهای بسیاری دارد؛ دولت و بازیگران غیردولتی. باید بسیار مراقب باشید که از خطوط قرمز عبور نکنید، وگرنه با مشکل روبرو خواهیم شد. این، چالشبرانگیز است زیرا در برخی مواقع باید به آنها ثابت کنیم که مطمئن نیستیم از خط قرمزی عبور کردهایم. این موضوعی است که دربارهاش با همکارانمان صحبت کردهایم و هنوز هم در مورد آن گفتگو میکنیم.
مسأله دوم که فکر میکنم مشکل تمام نهادهای تازهکار باشد، عدم پایداری مالی است. در سازمانی که من اداره میکنم - که طرح مورد علاقه من است - از پسانداز خود هزینه کردهام، چون آن را دوست دارم - اما این کار، پایدار نیست.
آی جی نت به حرفه خبرنگاری شما چه کمکی کرده است؟
من از مدتی طولانی به این سو «فرصتها» را در این شبکه دنبال میکنم که بسیار سودمند بوده است. چون رقابت بسیاری وجود دارد به دست آوردن برخی از فرصتها دشوار است. اما برنامههای مختلفی مثل دورههای آموزشی هم ارائه میشوند که رسانههای دیجیتال و چگونگی توسعه الگوهای تجارتی آنها را آموزش میدهند. به نظر من این آموزشها بسیار مفیدند.
بعضی از موضوعاتی که اگر پوشش نمیدادید در رسانههای بزرگ به آنها توجه نمیشد، کدامند؟
من در مورد کشته شدن افراد بسیاری در یک حادثه نیروی دریایی نوشتم که یک موضوع خبری بزرگ بود و ما آن را برای نخستین بار برملا کردیم. در یک گزارش دیگر به مشکلات تحصیلات عالی در بلوچستان پرداختیم. مشکل مردم با تخصیص بورسیهها بود. ما همچنین در مورد حقوق بشر و تاثیر جنگ بر آن گزارش تهیه کردهایم. گزارشهای سیاسی نیز داریم که تمرکز آنها بر موارد احتمالی نقض حقوق بشر و مسائل اجتماعی - اقتصادی مربوط به منازعه است.
بیشتر بخوانید: نقش حیاتی خبرنگاران در اجتماع در دوران بحران و تغییر
برای آینده چه برنامههایی دارید؟
میخواهم که برای نشریه Balochistan Voices یک مدل اشتراک پولی داشته باشیم که درآمدمان را تضمین کند و بتوانیم به نویسندگان نشریه، حقالتحریر بپردازیم.
مدل اشتراک کنونی تاکنون موفق نبوده است. برخی از سازمانها آن را آزمودهاند اما خدمات پرداخت حق اشتراک آماده دریافت پول محلی نیستند. فکر میکنم این یکی از معدود مواردی است که میتواند کمک کند رسانههای دیجیتال را حفظ کنیم. به نظرم اگر خوانندگان متعهدی داشته باشیم و بتوانیم آنها را قانع کنیم که حق اشتراک بپردازند، یک آغاز خوب و جایی برای ادامه پیشرفت خواهد بود. همچنین میتواند منبع معیشتی برای بسیاری باشد.
همه عکسها با اجازه عدنان عامر منتشر شدهاند.