نبود تنوع کافی برای بازتاب دیدگاههای متفاوت در رسانهها پیوسته مساله مطرحی بوده است که توانایی ما را به عنوان خبرنگار برای بازتاب دادن پیچیدگیهای جوامعمان مخدوش میکند. این امر همچنین مانع ایجاد درک بهتر گزارشهایمان از سوی مخاطبان مختلف میشود.
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۰ طرح جهانی نظارت بر رسانهها (GMMP)، با وجود تعهد اعلام شده صنعت رسانه به تنوع و فراگیری، پوشش خبری هنوز هم تحت تسلط مردان است که حضور زنان را که تنها ۲۵ درصد از افرادی را تشکیل میدهند که در گزارشها پوشش داده میشوند، تحت الشعاع قرار میدهد.
این گزارش همچنین نشان داده است که زنان بیشتر به عنوان خانهدار به تصویر کشیده میشوند و به عنوان منابع عادی با آنها مصاحبه میشود و طی مصاحبه، دیدگاههای شخصی خود را ابراز میکنند و به عنوان چهره معتبر، کارشناس، یا سخنگو با آنها گفتگو نمیشود.
این عدم توازن، منعکسکننده نابرابریهای گستردهتر است و میتواند تبعیضها و کلیشهها را تقویت کند. فقدان حضور زنان در اخبار، شاید به طور ناخواسته این تصور را القا کند که توانایی و اهمیت زنان کمتر از واقعیت آن است. در نتیجه، هنجارهای اجتماعی را تقویت میکند که زنان را به نقشها و مسوولیتهای خاصی محدود میسازد.
بیشتر بخوانید: راهبردهای مصاحبه برای افزایش حضور زنان در اخبار
سازمانهای خبری اخیراً در پاسخ به افزایش فشارها برای رسیدگی به این نابرابری، رویکرد فعالانهای را در پیش گرفتهاند تا در انتخاب کارشناسان تنوع ایجاد شود و از این که منابع آنها از نظر جنسیتی متوازنترند، اطمینان حاصل شود.
یافتههای گزارش سال ۲۰۲۰ GMMP همچنین نشان میدهد که حضور زنان در اخبار در حال بهبود است. در حال حاضر ۲۴ درصدِ کارشناسانی که رسانههای خبری با آنها مصاحبه میکنند زن هستند که نسبت به سال ۲۰۱۵ پنج درصد افزایش یافته است.
بخش عمده این پیشرفت را میتوان مدیون افزایش بانکهای اطلاعاتی اختصاصی و برنامههای ابتکاری در سراسر جهان دانست که برای بهبود شکاف جنسیتی و آگاهی دادن از تخصص زنان، پلتفرمهای قابل دسترسی ایجاد کرده که آنها دیده شوند.
یکی از اعضای این مجموعه، شبکه تعالی زنان اروپا (ENWE) است که در سال ۲۰۲۰ با هدف ایجاد یک بانک اطلاعاتی از زنان متخصص در اروپا بنیانگذاری شد و اکنون خبرنامه از زنان بپرسید را راهاندازی کرده است.
خبرنامه «از زنان بپرسید»
«از زنان بپرسید»، یک خبرنامه رایگان ماهانه است که با ارائه مجموعهای از نمایهها و راههای ارتباطی به صندوق اییمیلِ خبرنگاران و برگزارکنندگان برنامهها، آنها را مستقیماً به زنان متخصص وصل میکند.
هر شماره این خبرنامه به یک موضوع مشخص مرتبط با رویدادهای جاری سیاسی اختصاص یافته است و متخصصان حرفهای در آن زمینه را که برای مصاحبه، پنلهای بحث، برنامهها و سایر فرصتهای مشترک آماده هستند، معرفی میکند.
اولین شماره آن همین ماه، در آستانه روز جهانی مبارزه با بیابانزایی و خشکسالی که روز هفدهم ژوئن بود منتشر شد.
در این خبرنامه گروهی متنوع از دانشمندان، اقتصاددانان، ریاضیدانها و دانشگاهیان از عرصههای سیاست جهانی، جغرافیا و فیزیک که بر تغییرات زیستمحیطی و مسایل مرتبط با آن مثل واکنشهای گیاهی، کوچ اجباری انسانها، عوامل طبیعی خطر و تنش بر سر استفاده منابع تمرکز دارند معرفی شدهاند. این کارشناسان از بانکهای اطلاعاتی که در حال حاضر شبکه ENWE را تشکیل میدهند با دقت انتخاب شدهاند. در این پایگاههای اطلاعاتی، 100esperte با بیش از ۴۰۰ زن متخصص از ایتالیا، AcademiaNet، یک مخزن جامع از نامهای بیش از ۳۳۰۰ پژوهشگر زن از اروپا و فراتر از آن، Agenda d’Expertes، طرحی از اتحادیه خبرنگاران والنسیا در اسپانیا و Les Expertes، متشکل از ۴۰۰۰ زن فرانسوی و فرانسه زبان، عضو هستند.
بیشتر بخوانید: شیوه جبران خلاء خبری نابرابری هدفمند جنسیتی
تقویت تخصصهای متنوع برای گزارشگری جامع و برابری
خبرنامه «از زنان بپرسید» با درک و بهرهگیری از تخصصهای غنی متنوعی که در این پایگاههای اطلاعاتی ثبت شدهاند، به عنوان پلتفرمی برای تقویت همکاریهای ارزشمند زنان در رشتههای خود عمل میکند. این خبرنامه، منابع در دسترس خبرنگاران را گسترش میدهد که آنها را قادر میسازد فراتر از صداهای آشنا و قابل پیشبینی کار کنند. این کار نه تنها به بهبود کیفیت و عمق گزارش آنها میانجامد، بلکه اطمینان میدهد که جهان به گونه دقیقتر و ظریفتری انعکاس یابد.
این خبرنامه ما را به منابعی مجهز میکند که بتوانیم کلیشهها و پویایی موجود قدرت را به چالش بکشیم و خلاء جنسیتی در گزارشگری را هم از بین میبرد. همچنین فرصتی برای بازتعریف روایت، تهیه گزارشهای فراگیرتر و کمک به کسب برابری در رسانهها و در کل جامعه فراهم میکند.
برای عضویت در خبرنامه «از زنان بپرسید»، روی این لینک کلیک کنید: enwe.substack.com
کریستینا بدئی (Cristiana Bedei)، از اعضای تیم ENWE است.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Christina @ wocintechchat.com