توصیه هایی برای روایت تصویری، ویژه کارتونیست ها

از آمار شگفتی آور و تکان دهنده گرفته تا تیترهای خبری دردناک، بسیاری از خبرنگاران در دوران همه گیری ویروس کرونا با فشار مضاعف و شدید روانی مواجه بوده اند، حتی کارتونیست ها که کارشان روزنامه نگاری طنازانه است. 

طی گفت و گویی که چندی پیش Paul Adepoju پال ادپوجو، یکی از مدیران مرکز بین المللی خبرنگاران با Mike Asukwo مایک آسوکوو کرد که کارتونیستی اهل نیجریه است، نکاتی پیرامون کار کارتونیست ها به ویژه در این دوران بحرانی خاص مطرح شد که چکیده ای از آنها را اینجا می خوانید. 

مایک آسوکوو به سبب كارتون های زیرکانه اش، تمرکزش بر شیوع ویروس کرونا، و نقادی ها و روایت های طنزش، که اغلب به موضوعات اجتماعی و سیاسی می پردازد و گاه دولت نیجریه را به نقد می کشد، چهره ای شناخته شده است. 

طی این گفت و گو، آسوکوو گفت: «کارتون منبع بسیار قوی اطلاعات است که گاه به به یادآوردن یا در یاد ماندن آنچه پیرامونمان می گذرد و ممکن است فراموشش کنیم، کمک شایانی می کند.» وی افزود که هر کارتون حرفه ای می تواند تعبیر یا تفسیری از  رویداد یا تحولی باشد، تحلیل خبری را در برگیرد، سرگرم کننده باشد یا حتی گاهی شرایط یا وقایع آینده را پیش بینی کند. 

آقایآسوکوو این توصیه ها را برای کارتونیست های تازه کار یا خبرنگاران مستعد و علاقمند به کار کارتون ارائه کرد:

فرایند خلاقانه تان را شکل دهید

موضوع کارتان را انتخاب کنید و تصمیم بگیرید که تمرکز کارتونتان بر چه خواهد بود. نخست از خود بپرسید که می خواهید بر کدام موضوع یا رویداد تمرکز کنید یا کدام واقعه یا خبر است که بیش از هر موضوع دیگری شما یا پیرامونتان یا مردم جامعه تان را تحت تاثیر قرار داده است؟

دیدگاهی را برگزینید 

رویکرد کارتونیست نسبت به رویداد یا موضوع خاصی که آن را به تصویر می کشد، اهمیت فراوانی در خلق اثر و اثرگذاری آن دارد. 

مایک آسوکوو می گوید تضمینی وجود ندارد که مخاطبان کارتون را به شیوه ای تعبیر کنند که مورد نظر طراح آن بوده است. با این حال این کارتونیست است که می تواند تصمیم بگیرد کدام افکار را به تصویر بکشد و این کار را چگونه انجام دهد. بنابراین انتخاب زاویه دید و شیوه به تصویر کشیدن آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. 

مدادی در دست بگیرید

اگر با مداد طرحی از افکار و ذهنیت هایی را که دارید، بر کاغذ بیاورید، انتخاب از میان آنچه طراحی کرده اید، ساده تر خواهد بود. تا زمانی که افکارتان را مجسم و مصور نکنید، این نتیجه حاصل نمی شود. 

تحقیق کنید

صرفنظر از اطلاعاتی که در جامعه در خصوص موضوعی خاص وجود دارد، به منبع خبر یا اطلاعات و چگونگی و شیوه طرح شدن و فراگیر شدن آن باید دقت ویژه به خرج دهید و بر اساس آن، و بر مبنای برداشت خودتان، آن را مطابق دیدگاه خود مصور کنید. راستی آزمایی مبنای تصاویر و اطلاعات و محتوای آنها از وظایف کارتونیست است، به ویژه از این رو که شماری از مخاطبان ممکن است آگاهی نسبت به موضوعی خاص، یا اطلاع از رویداد یا خبری را از راه کارتون کسب کنند و به آن به عنوان منبع خبری اتقاء کنند. 

بی طرفی تان را حفظ کنید

انتخاب موضوع طرح یا کارتون به خودی خود جهت گیری کارتونیست است. اما رعایت بی طرفی، منطق، آگاهی دقیق و عمق از موضوع یا رویداد، و به خرج دادن انصاف در خلق تصویر، از اهمیت ویژه برخوردار است، چنان که راستی آزمایی نیز از همین میزان اهمیت برخوردار است. زاویه ای که برای کارتان انتخاب می کنید باید بر مبنای تصمیمی باشد که برای خلق اثرتان گرفته اید، که خود بر اساس پژوهش، فکر، و جهت گیری تان شکل گرفته است.

نوع رنگی که به کار می گیرید، می تواند حامل پیام یا معنای خاصی باشد. کارتون می تواند راهی برای دفاع از عقیده یا فعالیت ویژه ای باشد. تصویر و رنگ و زاویه خلق کارتون، ابزار کارتونیست است که می تواند به هر شیوه ای که دلخواهش باشد، از آن برای انتقال پیام یا اندیشه خود استفاده کند. از این روست که آگاهی دقیق و عمیق از موضوعی که می خواهید آن را به تصویر بکشید، اهمیت ویژه ای دارد. 

ابزار طراحی

The three key elements of a successful cartoonist are passion, artistic ability and technical skill, said Asukwo.

مایک آسوکوو می گوید سه عنصر کلیدی فعالیت موفق یک کارتونیست، اشتیاق به کار، توانایی هنری، و مهارت فنی است.

کارتون را می توان تنها با دست کشید یا با استفاده از یک ابزار دیجیتال. کارتون های آسوکوو عمدتا سی درصد دستی و هفتاد درصد دیجیتال هستند. او طرح هایی را که با دست می کشد، به کامپیوتر منتقل می کند و با نرم افزار ویرایش می کند یا تغییر می دهد. 

این کار با آيفون با به کارگیری نرم افزار Notes (نوتس) و بعد، اسكن کردن تصویر، ممکن است. برنامه هایی مثل Adobe Photoshop (آدوبی فوتوشاپ) یا Adobe Illustrator (آدوبی ایلاستریتر) هم از ابزار مورد علاقه آسوکوو هستند. 

هیچ راه خاص، ترکیب، ترتیب، یا قانون ویژه ای که هر کارتونیستی باید آن را رعایت کند، وجود ندارد. ساده ترین ابزار همواره مداد است و بهترین شیوه خلق اثر، کشیدن خطوط تمیز و روشن است که پیام روشنی را در برداشته باشند. 

تصویر از آنسپلش، عکاس: Irene Strong .