تلاش راستی آزمایان برای سد کردن سیل اخبار جعلی با ایجاد شبکه‌های مستقل

نوشته James Breiner
Oct 30, 2018 در مبارزه با شیوع اطلاعات غلط و جعلی

دموکراسی‌های لیبرال در سراسر جهان متهم به تلاش برای تغییر عقیده‌ی مردم و رای آن‌ها از راه انتشار و ترویج اطلاعات غلط یا جعلی شده اند. این، رویدادی است که در فرانسه، کاتالونیا، بریتانیا، و آمریکا اتفاق افتاده است. 

the World Economic Forum یا نشست اقتصاد جهانی در میان مجامعی است که ضرورت توجه، احساس مسئولیت، و حساسیت بیشتر به شیوه‌ی توزیع اطلاعات از راه فیس‌بوک و گوگل را تذکر داده اند.

با این وصف، انجام این کار، ساده نیست. اطلاعات غلط به سرعت منتقل و منتشر می شود و میزان اطلاعات غلط پیرامون ما هم زیاد است. 

محاسبه‌ی صحیح مهم‌تر از نقش ویراستار است

تعریف و تشخیص اخبار جعلی به شیوه‌ی که قابل محاسبه با الگورتیم باشد، دشوار است. Frederic Filloux (فردیکو فیلو) که طرحی را به نام News Quality Scoring Project یا طرح تعیین کیفیت خبری فعال کرده، از ساختارهای خودکار متعددی برای ارزیابی اعتبار محتوای خبر بهره می برد، بدون آن‌که به طور مشخص به عنوان جعلی یا صحیح از آن نام ببرد، بلکه فهرستی را از شاخص‌هایی ارائه می دهد که به قضاوت پیرامون صحت و سقم یا اعتبار خبر کمک می کنند، که سابقه‌ی کار خبرنگار در پوشش خبری و فعالیت‌های گذشته‌اش هم در میان آن شاخص‌هاست. چنان‌که در این نمودار می بینید، عواملی از قبیل جوایز خبرنگاری (که می توانند شاخصی برای اعتبار کار خبرنگار باشند)، و اندازه‌ی اتاق خبر رسانه‌یی که خبرنگار در آن فعالیت می کند، در میان شاخص‌های اثرگذار تلقی می شوند. ضمن آن‌که در این نمودار به این موضوع اشاره شده که اصولا اغلب منابع تامین اخبار جعلی یا غیردقیق منابعی تازه هستند و قدمت چندانی ندارند، چون اساسا پدیده‌ی اخبار جعلی پدیده‌ی نوین است.

 

فیس‌بوک، گوگل، و توییتر مشغول هم‌کاری با پروژه‌ی به نام پروژه‌ی اعتماد هستند و هدف‌شان آن است که شاخص‌هایی را که پیش‌تر به آن اشاره شد، در کنار اطلاعاتی که ارائه می شود، برای تعیین صحت خبر مورد ارزیابی قرار دهند. اما فردریکو فیلو خود به اهمیت توجه به شاخص‌های متعدد در این راه اشاره می کند و می گوید که تشخیص اخبار جعلی کار ساده ای نیست و به حساسیت بسیار و در نظر گرفتن عوامل فراوانی وابسته است. 

تشخیص اخبار جعلی مستلزم هم‌کاری افراد بسیاری است

علاوه بر عمه ی عواملی که به آنها اشاره شد، نظارت انسانی هم برای راستی آزمایی مهم است و اگر نهادهایی چون فیس‌بوک و گوگل نیروی انسانی لازم را برای این نوع نظارت در اختیار نداشته باشند، باید از گروه‌های خارج از سازمان خودشان برای این کار کمک بگیرند. 

WikiTribune یکی از این طرح‌هاست که حاصل هم‌کاری میان ویکی‌پیدیا و شبکه‌ی جهانی سردبیران است، وبسایت خبری که به دست شش هزار نویسنده و ویراستار اداره می شود که درباره‌ی اخبار روز می نویسند، ویرایش می کنند، و به تحقیق می پردازند.

یکی دیگر از این نهادها که International Fact-Checking Network نام دارد (شبکه ی بین المللی راستی آزمایی) به موسسه‌ی پوینتر وابسته است و شبکه‌ای است متشکل از ۳۹ نهاد در سراسر جهان که به بررسی صحت اخبار منتشر شده توسط نهادهها و رسانه‌های گوناگون می پردازند. 

با این همه، چنان که چندین روزنامه نگار در مقالات گوناگون اشاره کرده اند، انجام کار ارزیابی خبر و تایید صحت و سقم گزارش‌ها،‌ به هیچ وجه کار ساده‌یی نیست. مهم آن است که چنان‌که پیش‌تر اشاره شد، جدا از دستگاه‌ها و عناصر خودکار، نظارت انسانی نیز بر کار تایید صحت خبر وجود داشته باشد. مهم آن است که به این نکته توجه داشته باشیم که دست کم فعلا، هوش مصنوعی، واقعا مصنوعی است و به نظارت و همراهی هوش انسانی نیاز دارد. 

 

تصویر اصلی از فلیکر، با مجوز throgers.