انواع واکسن کووید-۱۹، شیوه و میزان اثرگذاری آنها

نوشته Lydia Antonio-Vila
Mar 24, 2021 در خبرنگاری از کووید-۱۹
Sign reads: "COVID-19 vaccinations" with an arrow

 

در پی همه گیری مرگبار جهانی ویروس کرونا، سرانجام واکسن آن تولید شده است.

Dr. Galit Alter دکتر گالیت آلتر که استاد پزشکی و سرپرست چند گروه پژوهشی در نهادهای علمی آمریکاست، با پتریک باتلر، معاون امور محتوا و جامعه مرکز بین المللی خبرنگاران، گفت و گویی پیرامون واکسن کرونا کرده که چکیده ای از نکات مهم آن را در این مطلب می خوانید.  

برای آگاهی از محتوای کامل این گفت و گو به زبان انگلیسی، این ویدیو را ببینید:

 

برخی سازندگان واکسن از ویروس کامل برای ساختن آن ایجاد کرده اند اما اغلب آنها بر بخش خاصی از ویروس تمرکز کردند که Spike اسپایک نام دارد. دکتر آلتر توضیح داد که ویروس کرونا از راه توانایی تعامل پروتئین اسپایک با پروتئینی روی سطح ریه ها به نام گیرنده ACE-2 بیماری را ایجاد می کند. 

آنچه در مورد این گیرنده های خاص جالب توجه است، آن است که نه تنها در سطح سلول های ریه، که در روده، دیواره رگ های خونی، جدار سلولهای قلب، و برخی سلولهای راه تنفسی که از راه می توانیم بو و مزه را حس کنیم، وجود دارند. 

واکسن کووید-۱۹ چگونه عمل می کند؟

In an illustration, a group of people splits into three separate groups: No vaccine, BLOCK disease, BLOCK transmission & disease. Number of severe infections falls in group 2, but group 3 has no infections at all.

 

برخی واکسن ها با مسدود کردن عفونت عمل می کنند که کارآمدترین روش است و آن را در نمودار بالا در گروه سمت راست می توانید ببینید. 

گزینه دیگر واکسنی است که شدت عفونت را کم کند و تعداد کمتری از مردم را  به بیماری شدید، مرگبار یا حتی نیاز به بستری شدن گرفتار کند. 

در حال حاضر، همانطور که تصویر زیر نشان می دهد، میزان اثرگذاری واکسن های تولید شده موجود به این گونه است:

فایزر، مودرنا و استپوتنیک: ۹۵ درصد کاهش احتمال ابتلا به بیماری، حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش خطر سرایت 

آسترازنکا:۶۰ تا ۹۰ درصد کاهش احتمال ابتلا به بیماری، حدود ۶۰ درصد کاهش خطر سرایت 

جانسون اند جانسون: ۸۵ درصد کاهش شدت بیماری

نوآوَکس: ۸۰ درصد کاهش احتمال ابتلا به بیماری در بریتانیا و ۵۰ درصد کاهش احتمال ابتلا به بیماری در آفریقای جنوبی 

 

Slide shows "Vaccine results so far..." It describes that Pfizer, Moderna, Sputnik and Astrazeneca reduce transmission and disease; while Johnson&Johnson and Novavax reduce disease.
داده های کنونی در مورد ویروس کرونا و واکسن

 

واکسن های mRNA ام آر ان ای:

واکسن های فایزر و مدرنا از این نوع هستند. این نخستین بار است که واکسن های ام آر ان ای در سطح گسترده تولید شده اند تا برای مبارزه با یک ویروس استفاده شوند اما دهها سال است که مورد آزمایش قرار گرفته اند. 

واکسن هایی که از ویروس غیرفعال تهیه می شوند:

واکسن های اسپوتنیک و جانسون اند جانسون از این نوع هستند که با استفاده از ویروس غیرفعال شده، ایمنی بدن را نسبت به ویروس بالا می برند. تولید این نوع واکسن ها در سطح کلان بیشتر است چون تهیه آنها راحت تر است. این نوع واکسن ها در بدن آنتی بادی تولید می کنند تا بدن به طور طبیعی نسبت به ویروس مصون شود. 

واکسن چینی سینوفارم هم از نوعی دیگر از ویروس غیرفعال استفاده می کند که ویروس را به شکل تجزیه نشده اش اما بدون توانایی ایجاد عفونت وارد بدن می کند. تولید این نوع واکسن دشوارتر است چون به تولید میزان بالای ویروس نیاز دارد و فرایند شیمیایی پیچیده ای در تهیه آن به کار می رود چون باید ویروس را بی اثر کنند تا استفاده از آن امکان پذیر باشد. 

توصیه پزشکان آن است که کسانی که به کووید-۱۹ مبتلا شده اند، هر دو دوز واکسن را تزریق کنند. 

واکسن کووید برای کودکان هنوز تولید نشده است اما پژوهش برای تولید آن ادامه دارد و نیاز به تولید آن به شدت وجود دارد، چرا که اگر کودکان مصون نشوند، امکان مصونیت کل جامعه وجود نخواهد داشت. این نمودار شرایط رسیدن به مصونیت همگانی را با تزریق واکسن نشان می دهد:

An illustration uses colored dots to illustrate that herd immunity can be achieved through both 95% effective and 70% effective vaccines (latter will have more infected people, still).

رسیدن به مصونیت گله ای (جمعی) با واکسن هایی که بالای ۷۰ و بالای ۹۵ درصد کارآیی دارند 

 

 


تصویر اصلی از آنسپلش، با مجوز Renee Elias.