در ایران، اپلیکیشن تلگرام برای تبادل اطلاعات بسیار استفاده می شود و خبرنگاران نیز از آن استفاده می کنند. اما کمیته محافظت از خبرنگاران می گوید استفاده از آن ممکن است برای خبرنگاران ایرانی خطرات امنیتی داشته باشد.
برای شهروندان عادی و خبرنگاران ایرانی، تلگرام وسیله ای پرطرفدار برای تبادل اطلاعات است، به خصوص چون دسترسی به بعضی شبکه های اجتماعی مثل توییتر و فیس بوک محدودیت هایی دارد. این اپلیکیشن در ایران بیش از ۲۰ میلیون کاربر دارد، که آن را به منبع باارزشی برای ارتباط با منابع خبری تبدیل کرده است.
اما مقاله جدیدی که از سوی کمیته حفاظت از خبرنگاران یا CPJ منتشر شده، حاکی از آن است که خبرنگارانی که در ایران از تلگرام استفاده می کنند، خود را در معرض خطر جدی آن قرار می دهند که اطلاعاتشان به دست دیگران بیافتد.
با وجود آن که تلگرام به عنوان اپلیکیشنی تبلیغ می شود که خصوصی تر و امن تر است، تلگرام بعضی پروتکل ها و امکاناتی را که دیگر اپلیکیشن ها از جمله واتس اپ Whatsapp دارد، ندارد، از جمله محرمانه بودن دو سوی انتقال پیام یا default end-to-end encryption. کارشناسان کمیته حفاظت از خبرنگاران می گویند طراحی بخش نگهداری از اطلاعات در اپلیکیشن تلگرام، طراحی و اجرای ضعیفی دارد.
در کشوری مثل ایران که کمیته حفاظت از خبرنگاران، آن را در فهرست ده کشور جهان گذاشته که بیشترین میزان سانسور را دارند، و کشوری است که در آن خبرنگاران را به خاطر انتشار نوشته هایی در شبکه های اجتماعی بازداشت می کنند، امنیت سایبری اهمیت بسیاری دارد. اما یک وبلاگ نویس ایرانی ساکن آمریکا به نام وحید آنلاین می گوید ایرانی ها انتخاب زیادی ندارند.
وحید آنلاین به کمیته حفاظت از خبرنگاران می گوید:«اگر سایت های شبکه های اجتماعی در ایران فیلتر نبود، اپلیکیشن های دیگر به اندازه کشورهای دیگر جهان در ایران هم استفاده می شد، چون ایرانی ها ترجیح می دهند از توییتر یا فیس بوک استفاده کنند.»
وحید آنلاین که بیش از ۴۴ هزار کاربر در تلگرام او را دنبال می کنند، می گوید از تلگرام برای به اشتراک گذاشتن توییت و اخبار روز استفاده می کند و گاهی پست های وبلاگ یا فیس بوک را که در ایران فیلتر است، با مخاطبان خود به اشتراک می گذارد.
این وبلاگ نویس می گوید خاصیت «کانال» داشتن تلگرام که راهی یکطرفه برای برقراری ارتباط گسترده با مخاطبان است، راهی برای انتقال اطلاعات ایجاد کرده که به شکل دیگری ممکن نیست و باعث شده که تعداد بیشتری از ایرانیان به تلگرام روی بیاورند.
او ادامه می دهد:«جمعیت بزرگی در شهرهای ایران تاکنون به کامپیوتر دسترسی نداشتند یا حساب ایی میل نداشتند، اما الان از طریق تلگرام با فضای مجازی ارتباط دارند. خیلی از ویدیوهایی که سال هاست در یوتیوب در ایران فیلتر هستند، از طریق تلگرام به اشتراک گذاشته شده اند و مردم برای بار اول آنها را از راه تلگرام دیده اند.»
در حالی که تلگرام برای انتقال اطلاعات به بسیاری از ایرانیان وسیله مؤثری بوده، کارشناسان سایبری می گویند نقص هایی که از نظر امنیتی دارد باعث می شود استفاده از آن برای خبرنگاران ناامن باشد.
نیما فاطمی، پژوهشگر مستقل امنیت سایبری مقیم آمریکا، به کمیته حفاظت از خبرنگاران می گوید:«چت های معمولی که در تلگرام بسیار مورد استفاده است، قفل نمی شوند و هر کسی که شما اطلاعاتتان را با او به اشتراک بگذارید، می تواند این اطلاعات را بخواند و تحلیل کند و ذخیره کند یا حتی سانسور کند.»
تلگرام گزینه ای برای مخفی نگهداشتن مکالمات دارد به نام Secret Chat که مکالمات را حفظ می کند و با طرف سوم به اشتراک نمی گذارد. با این حال، امکان برملا شدن اطلاعات حساب های تلگرام وجود دارد، مثل موردی که اواخر آوریل امسال برای دو فعال روس اتفاق افتاد، و طرف سومی حساب های تلگرام آنها را هک کرد.
Nate Cardozo، وکیل بنیاد معتبری به نام Electronic Frontier Foundation، نگرانی های فاطمی را تأیید می کند و اشکالات طراحی و اجرای پروتکل را در تلگرام، نقص های حیاتی می داند.
سرانجام آن که کمیته حفاظت از حقوق خبرنگاران توصیه می کند که خبرنگاران به ویژه در ایران از WhatsApp یاSignal که گزینه های امن تری هستند، به جای تلگرام استفاده کنند. این دو اپلیکیشن مورد تأیید بسیاری از کارشناسان امنیت سایبری هستند.
نسخه اصلی این مطلب توسط کمیته حفاظت از خبرنگاران Committee to Protect Journalists تهیه شده است.
تصویر اصلی از فلیکر، با مجوز Sean Tiernan.