مطالعه ای تازه که در نشریه مطبوعات و سیاست منتشر شده حاکی از آن است که بر خلاف تصوری که تاکنون وجود داشته است، شبکه های اجتماعی در مکزیک ریشه انتشار اطلاعات جعلی و اخبار غلط سیاسی نیستند.
پژوهشگران این طرح، Sebastián Valenzuela و Carlos Muñiz و Marcelo Santos می گویند هیچ رابطه مستقیمی میان استفاده از شبکه های اجتماعی به عنوان منابع خبری با باور کردن اطلاعات و اخبار جعلی یا غلط سیاسی نیافته اند.
آنها این پژوهش را در دو مرحله طی انتخابات میان دوره ای سال ۲۰۲۱ مکزیک انجام داده اند. بخش نخست ۱۷۵۰ پاسخ دهنده داشت که با۵۹۶ تن از آنها برای مرحله دوم دوباره مصاحبه شد.
در دور نخست، این سه پژوهشگر چهار ادعای نادرست را با پاسخ دهندگان مطرح کردند و در دور دوم سه ادعای نادرست دیگر را.
برای درک و دریافت دقیقتر شیوه پاسخگویی، این پژوهشگران سنجیدند که شرکت کنندگان در این مطالعه، طی یک هفته چگونه از شبکه های گوناگون اجتماعی استفاده می کنند و به این متغیرها نیز توجه کردند: استفاده از رسانه های خبری سنتی، میزان گفت و گو و بحث سیاسی، علایق سیاسی، اثرگذاری، رضایت یا عدم رضایت از رئیس جمهوری، درک و دانش سیاسی و اخبار سیاسی، سواد رسانه ای و مهارتهای دیجیتال.
یافته های این پژوهشگران نشان داد که هیچ رابطه ای میان استفاده مکزیکی ها از شبکه های اجتماعی و باورهای نادرست یا ساختگی سیاسی آنها وجود ندارد.
البته این بدان معنا نیست که اطلاعات غلط یا جعلی در مکزیک مشکل ساز نیست. این سه پژوهشگر رابطه مستقیمی میان استفاده از شبکه های اجتماعی و اطلاعات جعلی نیافته اند اما به این نتیجه رسیده اند که کسانی که در بحث ها و گفت و گوهای سیاسی شرکت می کنند (به ویژه گفت و گوهای رو در رو) دانش سیاسی اندکتر و اطلاعات جعلی یا ساختگی بیشتری از کسانی دارند که کمتر درگیر بحث و گفت و گوی سیاسی می شوند.
اگر هنوز مشترک دریافت خبرنامه رایگان هفتگی ما نشده‌اید، اینجا کلیک کنید تا نام نویسی کنید و از تازه ترین تحولات و فرصت های عرصه خبرنگاری آگاه شوید!
از یافته های این پژوهش آن بود که به نظر می رسد اندیشه سیاسی ممکن است مبتنی بر تئوری باشد اما در عمل، اطلاعات درست و دقیق همواره در این نوع بحث ها و گفتگوهای سیاسی مطرح نمی شود. بر خلاف آنچه تصور می شد، در مکزیک، در عرصه سیاست، اظهار نظر شفاهی دقت کمتری از اظهار عقیده در شبکه های اجتماعی دارد.
یافته های این تحقیق نشان می دهد که در مکزیک کمپین های اطلاعات جعلی دست کم طی رقابت های انتخاباتی سال ۲۰۲۱ فعال بودند و از بات ها برای اظهار عقیده یا پراکندن اطلاعات نادرست بهره می بردند. تنها در آن سال ۴۳ درصد از کاربران شبکه های اجتماعی در مکزیک گزارش دادند که در معرض اطلاعات غلط یا ساختگی شبکه های اجتماعی قرار گرفته اند در حالی که این میزان در ایالات متحده ۳۱ درصد و در بریتانیا ۱۵ درصد بود.
پژوهشگران این طرح تحقیقی شیوه های دیگری را که از راه آنها اطلاعات غلط یا جعلی سیاسی در شبکه های اجتماعی مکزیک منتشر می شود، مستند کرده اند که در نهایت به نفع یک نامزد یا گروه سیاسی و به زیان دیگری تمام شده است. به عنوان نمونه در سال ۲۰۱۸ بات ها با انتشار بیش از یک هزار توییت در ساعت علیه Andrés Manuel López Obrador که نامزد پیشرو بود، موفقیت های او در فضای دیجیتال و نظرات مثبت پیرامون عملکرد او را در عمل خاموش کردند. این نوع راهبردها در نهایت ناگزیر به آنچه به آن سرکوب الگوریتمی اطلاق می شود، می انجامد که سبب آشفتگی فضای شبکه های اجتماعی و نیاز فعالان این شبکه ها به روی آوردن به تاکتیک های متقابل مثل تغییر دادن هشتگ های گوناگون می شود.
مکزیک همچنین دچار کاهش شدید اعتماد عمومی به نهادهای خبری شده است که می تواند کار خبرنگاران را برای مبارزه با اطلاعات جعلی دشوارتر کند. بین سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ میزان اعتماد به رسانه ها ۱۲ درصد کاهش یافت و به ۳ درصد رسید. یکی از دلایل این واقعیت می تواند نزدیکی رسانه های خصوصی مکزیک به گروه های آگاه تر سیاسی و مرفه تر اقتصادی باشد.
این مطالعه همچنین دریافت که مکزیکی هایی که مهارتهای دیجیتالشان قوی تر و بیشتر است اطلاعات کمتر و غیردقیقتری از کسانی دارند که از مهارت های دیجیتال اندکتری برخوردارند.
والنزوئلا می گوید این، ممکن است به این علت باشد که هر قدر مهارت استفاده از شبکه های اجتماعی در میان مردم بیشتر باشد، امکان و احتمال دستیابی به اطلاعات نادرست یا ساختگی هم به همان نسبت بیشتر خواهد بود. او می گوید که با این وصف، شبکه های اجتماعی همچنان ابزاری قدرتمند برای آن هستند که خبرنگاران و نهادهای خبری از آنها برای انتقال اطلاعات درست و دقیق استفاده کنند.
والنزوئلا می افزاید که شکاف طبقاتی اجتماعی- اقتصادی در مکزیک جای بسیاری برای شکاف دانش نیز ایجاد می کند. فقط به این دلیل که کاربران آنلاین هستند، نمی توان گفت که می دانند چگونه در محیط آنلاین رفتار یا عمل کنند، یا چگونه از آن فضا استفاده کنند. به عقیده وی، نهادهای خبری نه تنها باید بر درک آنچه مصرف کنندگان خبر می خواهند، سرمایه گذاری کنند، بلکه بر درک قابلیت های سواد و اطلاعات رسانه ای آنها نیز باید سرمایه گذاری کنند.
او می گوید نهادهای خبری و رسانه ای باید بر پر کردن شکاف‌ها تمرکز و سرمایه گذاری کنند و به این ترتیب است که احتمال بیشتری برای دستیابی به شمار بیشتری از مردم وجود خواهد داشت و احتمال قوی‌تری هم برای حفظ یا افزایش شمار کسانی وجود خواهد داشت که به فعالیت این نهادها توجه می‌کنند.
این مطلب ابتدا از سوی Nieman Lab منتشر شده و بازنشر آن با اجازه انجام شده است.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Sara Kurfeß.