خبرنگاران اقتصادی در شرایط در حال امروز نقشی کلیدی بازی می کنند. ریک دارهام ،Rick Dunham یکی از بنیانگذاران برنامه خبرنگاری اقتصاد جهانی در دانشگاه تسینگشوTsinghua است، راهنمایی هایی خود برای خبرنگاران تازه کار را در این مطلب با ما در میان گذاشته است.
از زمان آغاز به کار آن در سپتامبر ۲۰۰۷ تاکنون، برنامه Global Business Journalism چهار صد و سه فارغ التحصیل از ۶۱ کشور داشته است. این برنامه طرح مشترکی است از مرکز بین المللی خبرنگاران و دانشگاه Tsinghua University در چین و هدف آن آموزش و آماده کردن خبرنگاران و سردبیران حرفه ای در عرصه خبرنگاری اقتصادی است تا بتوانند اخبار و تحولات اقتصاد و بازارهای بین المللی چین را به شکلی شفاف تر پوشش دهند.
در گفتگویی با آی جی نت، Rick Dunham که استاد خبرنگاری و معاون مرکز جی بی جی است، به اهمیت آموزش رسمی در روزنامه نگاری اقتصادی اشاره کرد و به ابزار و روش های متداول اقتصاد چین که برای خبرنگاران اقتصادی مهم است، پرداخت.
آی جی نت: خبرنگاران اقتصادی در حال حاضر چه نقشی در اقتصاد رو به رشد چین دارند؟ نقش آنها چگونه با نقششان دراقتصاد جهانی قابل مقایسه است؟
خبرنگاری اقتصادی در چین ممکن است اهمیت بیشتری از اغلب کشورها داشته باشد چون اقتصاد آن کشور طی سه دهه گذشته بسیار رشد کرده و در حال حاضر هم در مرحله عدم قطعیت و دوباره ساختن ساختار خود است. نیاز شدیدی به گزارشگری اقتصادی با کیفیت بالا وجود دارد تا مسائل اقتصادی چین برای مصرف کنندگان جدید توضیح داده شود.
از نظر تاریخی، کیفیت خبرنگاری اقتصادی در چین پایین بوده و یکی از مهمترین اهداف برنامه ما این است که مهارت های خبرنگاران اقتصادی را تقویت کنیم تا آنها بتوانند اطلاعات را به دقت و درستی منتقل کنند و هوشمندانه تحلیل کنند.
البته چون دولت چین یا مالکیت رسانه های آن کشور را به عهده دارد یا آنها را کنترل می کند، در چین رابطه متفاوتی میان خبرنگاران و مخاطبان آنها وجود دارد. خارج از چین، خبرنگار اقتصادی که درکی از پیچیدگی ها و تناقض های سیستم اقتصادی چین دارد، موهبت بزرگی برای نهاد خبری اش تلقی می شود.
آيا داشتن مدرک تحصیلی در زمینه اقتصاد، تجارت، امور مالی، یا مدیریت، می تواند کمکی به ادامه تحصیل در زمینه خبرنگاری اقتصادی بکند؟ آیا خبرنگاران لزوما به مدرک یا پیشینه اقتصادی نیاز دارند تا بتوانند کار خبرنگاری اقتصادی یا تجاری انجام دهند؟
داشتن مدرک در رشته اقتصاد یا بازرگانی برای موفقیت در کار خبرنگاری اقتصادی لازم نیست، اما داشتن آن کمک بزرگی به گزارشگری می کند. برخورداری از معلومات مربوط به دنیای اقتصاد و تجارت و بازرگانی، خبرنگاران را جلو می اندازد. توصیه من این است که خبرنگاران در یک یا چند مورد از این موارد گزارشگری تخصص پیدا کنند.
در حالی که شغل های خبرنگاری در سراسر جهان به مرور کمتر می شود، نیاز به خبرنگاران اقتصادی به مرور بیشتر می شود و خبرنگاران جوانی که به کارشان وارد، و به تجارت آشنا باشند، در سراسر دنیا مورد نیاز و تقاضا هستند.
ابزار و مهارت هایی که خبرنگاران برای پیشرفت در محیط خبرنگاری اقتصادی امروز لازم دارند، کدامند؟
چهار نوع مهارت ضروری است. اول، دانش کلی تجارت، امور مالی و اقتصاد است. دوم، مهارت های فکری است. باید بتوانید موضوعات پیچیده را تحلیل کنید و توضیح دهید. سوم، توانایی داستان گویی است به شکلی واضح، کامل و دقیق. چهارم توانایی گزارش دادن با استفاده از تریبون های مختلف است. خبرنگاران جوان برای موفق شدن باید توانایی تولید تصاویر گرافیکی، گالری عکس، گزارش های صوتی و تصویری را داشته باشند و باید بتوانند تازه ترین مهارت ها و ابزارهای تکنولوژیک را برای خبرنگاری بیاموزند.
راهنمایی شما برای خبرنگارانی که به کار گزارش اقتصادی علاقمندند، چیست؟
درباره اقتصاد جهانی تحقیق و تحلیل کنید و بیاموزید. باید هم مهارت های خرد و هم مهارت های کلان داشته باشید. لازم نیست متخصص بازرگانی باشید، اما باید زود یاد بگیرید و قدرت یادگیری تان زیاد باشد. باید شبکه ای از منابع برای خودتان درست کنید و تعدادی متخصص و تحلیلگر اقتصادی را هم بشناسید که بتوانید برای تهیه گزارش در صورت لزوم به آنها مراجعه کنید، چه در زمینه اقتصاد جهانی بخواهید مطلب تهیه کنید، چه اقتصاد یک کشور خاص.
چه منابعی برای خبرنگارانی که می خواهند گزارش های اقتصادی و بازرگانی تولید کنند، در دسترس است؟
کتابی نوشته استاد دانشگاه کارولینای شمالی، Chris Roush، را به نام Show Me the Money: Writing Business and Economics Stories for Mass Communication
بسیار توصیه می کنم که کتاب درسی (دانشگاهی) بسیار آموزنده و خواندنی است. The Bloomberg Way هم دفترچه راهنمایی است که نهاد خبری معتبر بلومبرگ تهیه و منتشر کرده است و آن را هم توصیه می کنم. وبلاگ Talking Biz News هم آموزنده است و خبرنگاران را در جریان آخرین شیوه های متداول گزارشگری اقتصادی قرار می دهد، و هم فرصت های شغلی را منتشر می کند.
اقتصاد و بازرگانی در کار گزارشگری مطبوعات گاهی با موضوعات دیگر مخلوط می شود و خبرنگاران این عرصه، در آن زمینه ها هم فعالیت می کنند، موضوعاتی مثل سیاست، بهداشت، و مسائل اجتماعی. خبرنگارانی که تخصصشان پوشش اقتصادی نیست، چطور می توانند درک خود را از مفاهیم دشوار اقتصادی افزایش دهند؟
حق با شماست. اگر به دنبال گزارش مسائل مالی باشید، هر گزارشی می تواند از نظر ساختاری گزارش اقتصادی باشد. من پانزده سال در مجله BusinessWeek خبرنگار سیاسی بودم، اما به شوخی به همه می گویم فوق لیسانس MBA ام بی ای (نوعی مدیریت بازرگانی) گرفته ام چون در زمینه های مختلف کلی مطلب یاد گرفتم: اقتصاد بین المللی، تجارت، اقتصاد کلان، بودجه، مالیات، استراتژی شرکت های بزرگ، اقتصاد بیمه و نقش پول در سیاست.
برای آن که خبرنگار اقتصادی خوبی باشید، لازم نیست مدرک دانشگاهی داشته باشید. فقط به کنجکاوی و تمایل به یادگیری نیاز دارید. تمایل به یادگیری از چندین منبع مختلف که اغلب با هم اختلاف نظر دارند. دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری مستقل است، و تجارت جهانی از هر زمان دیگری برای همه ما اهمیت بیشتری دارد. به نظر من این روزها، زمان هیجان انگیزی برای مطالعه خبرنگاری در زمینه اقتصاد جهانی است و دوران جالبی برای تهیه گزارش از جهان در حال تغییر ما: که به سرعت در حال تغییر است.
تصویر اصلی از فلیکر با مجوز Rafael Matsunaga.