این روزها که مردم سعی می‌کنند درباره خطرات فوری و پیامدهای تغییرات اقلیمی با جدیت بحث کنند، شاید شما هم عبارت‌هایی مثل «بحران اقلیمی»، «اضطرار اقلیمی» و یا «عدالت اقلیمی» را زیاد شنیده باشید. خطر تغییرات اقلیمی واقعی است، اما آیا استفاده از این لحن، واقعاً متقاعدکننده است؟
یک نظرسنجی که ما اخیراً با ۵ هزار و ۱۳۷ نمونه در آمریکا انجام دادیم، نشان داد که آمریکایی‌ها با بحران اقلیمی، اضطرار اقلیمی و یا عدالت اقلیمی، تغییرات اقلیمی و گرمایش جو زمین آشنا هستند و درباره آن نگرانند. برعلاوه، هیچ نشانه‌ای از این‌که استفاده از عبارت‌های متفاوت، حس فوریت مردم، تمایل آنها به حمایت از سیاست‌های سازگار با محیط زیست و یا تمایل آنها به اقدام در این زمینه را افزایش داده باشد، ندیدیم. عبارت‌های آشنا (تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی)، در زمینه برانگیختن حس نگرانی و فوریت و تمایل مردم به اقدام عملی، حداقل به همان اندازه و گاهی بهتر از «بحران اقلیمی و وضعیت اضطرار اقلیمی» عمل کرده‌اند. احتمال این‌که «عدالت اقلیمی» در این زمینه بدتر عمل کرده باشد بیشتر است و یکی از علت‌های آن احتمالاً ناآشنا بودن آن است. پاسخ‌ها در بین جمهوری‌خواهان، دموکرات‌ها و افراد مستقل (غیرحزبی) همسان بودند.
بیشتر بخوانید: بهترین شیوه‌های تعامل با مخاطبان درباره محیط زیست
بحث را پیچیده نکنید
ما در کار خود به‌عنوان روان‌شناسان پژوهشی، چگونگی واکنش آمریکایی‌ها را نسبت به شیوه‌های آگاهی‌دهی درباره تغییرات اقلیمی بررسی کردیم و به این نتیجه دست یافتیم که نیاز است در این زمینه، از زبان ساده و صریح استفاده شود. برای مثال، کسانی که در سال ۲۰۲۱ از آنها درباره یک پژوهش نظرسنجی کردیم، احساس می‌کردند که متخصصان تغییرات اقلیمی با استفاده از عبارت‌هایی مثل «انطباق»، «کاهش»، «پایداری» و «نابودی دی اکسید کربن»، طوری صحبت می‌کنند که دیگران متوجه نمی‌شوند. مردم می‌خواستند که کارشناسان، از اصطلاحات آشناتری استفاده کنند. این موضوع به ما انگیزه داد تا راهنمای سریعی درباره اصطلاحات اقلیمی بنویسیم که در نشریه The Conversation منتشر شد. استفاده از عبارت‌های روزمره، باعث می‌شود که اطلاعات به شیوه‌ای ساده‌تر فهمیده شوند و احتمال می‌رود که افراد با تحصیلات عالی هم آن را ترجیح دهند. اما این درست است که کارشناسان معمولاً از اصطلاحات پیچیده استفاده می‌کنند، چون با آنها آشنا هستند و شاید ندانند که این اصطلاحات، برای دیگران ناآشنا هستند.
بیشتر بخوانید: منابعی برای تهیه گزارش‌های زن‌محورتر در پوشش خبری تغییرات اقلیمی
چگونگی تکامل عبارت‌ها
این‌که درباره تغییرات اقلیمی و گرمایش جهان به شیوه‌ای صحبت شود که انگار یک معنی دارند به امری معمول تبدیل شده است، اما بین آنها تفاوت‌هایی وجود دارد. تغییرات اقلیمی به تغییرات در کلیت اقلیم اشاره می‌کند، در حالی که گرمایش جهان، مشخصاً به افزایش دما می‌پردازد. یک بررسی تاریخی نشان داده است که در گذشته، احتمال این‌که مردم عبارت تغییرات اقلیمی را به این ایده ربط دهند که انسان‌ها فعالانه در حال گرم‌تر کردن زمین هستند، کمتر از عبارت گرمایش جهانی بوده است. شاید به همین‌خاطر دموکرات‌ها به استفاده از عبارت گرمایش جهانی علاقمند بودند، در حالی که عمومیت یافتن عبارت تغییرات اقلیمی به Frank Luntz (فرانک لانتز)، یکی از مشاوران دولت جورج دبلیو بوش نسبت داده شده است.
در نظرسنجی‌های گذشته هم دیده شده که دموکرات‌ها فکر می‌کردند اصطلاح گرمایش جهانی، جدی‌تر از تغییرات اقلیمی به‌نظر می‌رسد، در حالی که جمهوری‌خواهان عقیده داشتند تغییرات اقلیمی، جدی‌تر از گرمایش جهانی است. اما بر اساس یک بررسی که اخیراً انجام شده، این اختلاف‌نظرها اکنون کمتر شده‌اند و اکثریت جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها، درباره هر دو عبارت، ابراز نگرانی می‌کنند.
عبارت‌های جایگزین مثل بحران اقلیمی، اضطرار اقلیمی و عدالت اقلیمی برای تأکید بر جنبه‌های دیگر تغییرات اقلیمی و تلاش برای برانگیختن نگرانی، به‌کار برده شده‌اند. در سال ۲۰۱۹، روزنامه The Guardian چاپ بریتانیا به استفاده از بحران اقلیمی و حالت اضطرار اقلیمی روی آورد، چون می‌خواست فوریت موضوع را به مخاطبانش انتقال دهد. فعالان محیط زیست، از عبارت عدالت اقلیمی برای جلب توجه به تغییرات اقلیمی به‌عنوان یک چالش برای حقوق بشر استفاده می‌کنند: افراد کم‌درآمد در سراسر جهان، از اثرات تغییرات اقلیمی، بیشترین آسیب را می‌بینند، با وجود آن‌که در به‌وجود آوردن این تغییرات، کم‌ترین مسئولیت را دارند.
مهمترین نکته: از به‌کاربردن عبارات تند اجتناب کنید
این روزها، عباراتی مثل بحران اقلیمی، اضطرار اقلیمی و عدالت اقلیمی، نسبت به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، کمتر شناخته‌شده‌اند و نگرانی کم‌تری را برمی‌انگیزند. حتی اگر این اصطلاحات رایج‌تر شوند، هیچ تضمینی وجود ندارد که نگرانی‌ها را افزایش دهند و به عمل‌گرایی منتج شوند. در واقع، مطالعات نشان داده که عبارت‌هایی مثل بحران اقلیمی اگر با درک مردم هم‌خوانی نداشته باشد، ممکن است نتیجه معکوس در پی داشته باشد.
توصیه ما: عبارات تند به‌کار نبرید؛ این کار، نادرست است. از عبارات آشنایی که مردم درک می‌کنند، استفاده کنید. وقتی درباره افزایش دما صحبت می‌کنید، به گرمایش جو زمین اشاره کنید و وقتی بحث درباره تغییرات کلی در آب و هواست، از اصطلاح تغییرات اقلیمی استفاده کنید.
Wändi Bruine de Bruin (وندی بروین دِ بروئین)، رئیس طرح دانش و سیاست رفتاری در انستیتو سیاست عمومی و خدمات دولتی شیفر (Schaeffer) است که تحت پوشش دانشکده سیاست عمومی USC Price در کالج ادبیات، هنر و علوم USC Dornsife است. Gale Sinatra (گیل سیناترا)، استاد آموزش و روان‌شناسی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی است.
این مطلب نخست در نشریه The Conversation منتشر شده بود و با اجازه آنها در وبسایت آی جی نت بازنشر شده است.
نسخه اصلی مطلب را (به انگلیسی) می‌توانید اینجا بخوانید.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Andreas Gücklhorn