بر اساس 2017 Edelman Trust Barometer که سنجهی برای اعتماد مردم به رسانههاست، ۸۲ درصد از ۲۸ کشوری که مورد سنجش قرار گرفته اند، میزان اعتماد مردم به رسانهها را طی سال اخیر کمتر توصیف کرده اند و گفته اند که این میزان اعتماد، از ۴۸ درصد به ۴۳ درصد رسیده است.
دوازدهمین کنگره (نشست) خبرنگاری تجسسی که تابستان امسال در سائوپائولوی برزیل برگزار شد، به بررسی کاهش اعتماد مردم به رسانهها پرداخت و یکی از سردبیران شرکت کننده در آن، به ضرورت انتقاد از خود پرداخت و لزوم انجام این کار را توسط رسانهها مطرح کرد.
Martin Baron که سردبیر روزنامهی واشنگتن پست است، گفت که باید اخبار جعلی را از اشتباهات خبرنگاری تفکیک کرد و افزود: «اخبار جعلی چالشی در راه رسیدن به مطبوعات آزاد، دموکراسی، و جامعه مدنی است.»
انتشار اخبار جعلی در عرصهی خبرنگاری پدیدهی تازهای نیست، اما اثرات آن به سبب وجود شبکههای اجتماعی، بیش از هر زمان دیگری است. در نشست اخیر در برزیل، شبکههایی که با هدف مبارزه با انتشار و گسترش اخبار جعلی در شبکههای اجتماعی به ویژه فیس بوک فعال شده اند، معرفی شد. این شبکهها در میان اهداف و فعالیتهای دیگرشان، قصد دارند اطلاع رسانی کنند و مردم را نسبت به ترویج اخبار نادرست و تشخیص اخبار دروغین، آگاه کنند.
در این حال، آزادی مطبوعات هم کمتر از سابق شده است. رودریگو جانوت، دادستان کُل برزیل است که در پروندهی موسوم به Operation Car Wash فعال است و در نشست اخیر توضیح داد که یک خبرنگار به او اطلاعاتی را ارائه کرد که از راه آن توانست Eduardo Cunha را که رییس پیشین مجلس برزیل بود، در اکتبر سال گذشته به اتهام فساد مالی و ارتشاء بازداشت کند، و این اتفاق به لطف آزادی بیان و امکان خبررسانی افتاد.
Laura Castellanos که یک خبرنگار تجسسی مکزیکی است، در این نشست شرکت داشت. او که برندهی جوایز خبرنگاری شده، طی این نشست گفت که در مکزیک، دموکراسی حاکم نیست و امکان تغییر نهادها و ساختارهای کشور وجود ندارد، چون این موضوع، به بنیادهای جامعه مربوط می شود. او افزود که خشونت، تنها مختص خشونت فیزیکی نیست، بلکه علاوه بر آن، مانع از ارائهی خدمات آموزش مناسب، بهداشت و خدمات درمانی، مسکن خوب، و موارد رفاهی دیگر که حق مسلم شهروندان است، خواهد شد. از سال ۲۰۰۰ تاکنون، ۱۰۵ خبرنگار در مکزیک کشته شده اند. با این وصف، خانم کاستیانوس می گوید عطش آموزش و کشف حقایق را در خبرنگاران جوان می بیند، و پیشرفت در مسیر آزادی بیان و دموکراسی، به این عطش نیازمند است.
تصویر اصلی از فلیکر، با مجوز istolethetv.