برای خبرنگاران در چین، بزرگترین تولید کننده گازهای گلخانه ای در جهان، پوشش خبری مسائل زیست محیطی حیاتی است. برملا ساختن اقدامات مخرب این کشور می تواند بر حکومت تأثیر بگذارد تا در کنار راه حل های دیگر برای مشکلات زیست محیطی، جایگزین هایی از انرژی های قابل بازیافت یا تجدید پذیر بیابد و راهبردهایی را برای کاهش کربن در نظر بگیرد.
بدون حضور چین، رسیدن به اهداف جهانی آب و هوایی/اقلیمی که در توافقنامه پاریس تعیین شده اند، برای جهان دشوار خواهد بود. با این حال، جو سیاسی محدود کننده در چین، پایداری خبرنگاری زیست محیطی را تهدید می کند.
در سال های اخیر مقامات حکومت چین مانع تلاش ها برای خبر رسانی شده و در عین حال، اعتماد مردم به خبرنگاران کاهش یافته و این به ایجاد بدبینی نسبت به نیت های خبرنگاران انجامیده است.
من با سه خبرنگار از چین و هنگ کنگ گفتگو کردم تا تاثیر سانسور و تهدیدها در برابر امنیت فیزیکی شان را بر گزارش دهی آنان درباره بحران های زیست محیطی و مسایل محیطی دیگر بهتر درک کنم.
رویارویی با سانسور
به گفته X*، یک خبرنگار چینی، شهروندان جمهوری خلق چین تا ده سال قبل با پیشانی باز اخبار را در مورد محیط زیست می خواندند؛ حتی اگر آن اخبار، فعالیت های آلاینده دولت را افشا می کرد. حفظ محیط زیست و مقابله با بحران های اقلیمی یکی از اولویت های حزب کمونیست چین بود. این خبرنگار می گوید: «ده تا پانزده سال قبل، موسسات غیر دولتی درخشانی وجود داشتند. درباره استفاده از کیسه های پلاستیکی و آلودگی هوا نگرانی بیشتری وجود داشت. موضوعاتی که در دستور کار بود با استقبال زیادی روبرو می شد.»
اما به گفته این خبرنگار امروز برای گزارشگری تحقیقی در مورد مسائل زیست محیطی در چین فضای اندکی وجود دارد. او می افزاید: «روزنامه نگاران با خطرها و تهدیدهای واقعی از سوی ذینفعان مختلف از جمله مقامات محلی و حکومت مرکزی روبرو هستند.»
سانسور شدید دولتی، پوشش خبری مسایل زیست محیطی را سرکوب کرده است. خبرنگارانی که درباره محیط زیست و مسایل مربوط به آب و هوا/اقلیم گزارش تهیه می کنند اغلب خائن نامیده می شوند؛ مثل سایر خبرنگارانِ منتقد سیاست های دولت. Chen Zhou، خبرنگار اقلیمی چینی می گوید که حکومت این کشور مانع تلاش های خبرنگاران برای گزارش دهی درباره بحران های آب و هوایی می شود.
او می گوید: «مقامات دولت به راه های مختلفی برای ایجاد موانع بیشتر فکر می کنند تا خبرنگاران دیگر نتوانند برای نوشتن گزارش های مفصل، اطلاعات کافی به دست بیاورند.» به گفته این خبرنگار، تلاش های خبرنگاران برای دور زدن سانسور، مکرراً، بی درنگ و با قدرت متوقف می شوند. Zhou توضیح می دهد که این کار، «تقریباً هیچ فضایی برای خبرنگاری تحقیقی درباره مسائل زیست محیطی در چین باقی نمی گذارد.»
سانسور از سرزمین اصلی چین فراتر رفته و به هنگ کنگ رسیده است؛ جایی که بعد از تصویب قانون امنیت ملی از سوی پکن، آزادی مطبوعات در آن کاهش یافته است. یک* خبرنگار هنگ کنگی می گوید: «قبل از سال ۲۰۱۹، تحقیق در مورد محیط زیست برای خبرنگاران، عرصه خطرناکی نبود. من وقتی در این زمینه کار می کردم خیلی نگران نبودم. اما حالا اوضاع واقعاً بد است. این عرصه واقعاً کوچک شده است.» این خبرنگار بعد از تصویب قانون امنیت ملی چین در هنگ کنگ، از بیم واکنش مقام ها، گزارش دهی درباره مسایل زیست محیطی را متوقف کرده است.
مطلب ما را پیرامون تهیه گزارش از تغییرات اقلیمی اینجا بخوانید.
اطلاعات نادرست، آزار و اذیت و عدم اعتماد به رسانه ها
دستکاری دولت در فضای رسانه ای، موانع فراراه خبرنگاران را در چین افزون کرده است. تلاش ها برای افشای فعالیت های مخرب دولت معمولاً به عنوان تئوری های توطئه خوانده می شوند.
سیاست های استبدادی با نشر اطلاعات نادرست فراملی گرایانه، تلاش‌های خبرنگاران را برای آگاه نگه داشتن جوامع شان پیچیده می سازند.
خبرنگار X می گوید: «به اندازه ای اطلاعات نادرست و اخبار جعلی وجود دارند و تئوری های توطئه در گردش هستند که خوانندگان و مهاجران در چین امروز به مسائل زیست محیطی و اثرهای آنها توجه اندکی دارند. آنها را توطئه تلقی می‌کنند.» این خبرنگار می افزاید که پوشش خبری فعالیت های آلاینده معمولاً تبلیغات غربی نامیده می شود - اخبار «دشمنی که می خواهد رشد اقتصادی را خفه کند.»
بسیاری از شهروندان، نیت تحقیقات خبرنگاران را به عنوان حمله های شخصی و تلاش برای کاهش درآمدهای مالی و اختلال در تجارت های شان تعبیر می کنند. او می گوید: «مردم نیت های خبرنگاران زیست محیطی را دوست ندارند.»
اطلاعات اشتباه تنها تهدید نیست. Zhou آزار و اذیتی را که مقامات محلی بر خبرنگاران زیست محیطی روا می دارند، از نزدیک تجربه کرده است. هنگامی که او در حال بازدید از شهر Quanzhou در جنوب شرق چین بود تا در مورد نشت مواد سمی پتروشیمی برای گروه رسانه ای Caixin Global تحقیق کند، چهار مامور پلیس بدون هشدار قبلی وارد اتاق هتلش شدند و در حالی که خودشان اتاق را بازرسی می کردند، از او که مبهوت مانده بود خواستند خودش را معرفی کند.
با این حال Zhou می گوید که این برخورد آزار دهنده با آنچه که خبرنگاران دیگر تجربه کرده اند قابل مقایسه نیست؛ زیرا برخی از این خبرنگاران ناپدید شده اند و یا به چندین سال حبس محکوم شده اند.
به گفته او «در چین بسیاری از اوقات خبرنگاران گرفتار اندازه ای از عدم اطمینان هستند، زیرا نمی دانند با چه تهدیدهایی روبروستند.» هرچند Zhou اکنون در کانادا مستقر است، درباره واکنش حکومت چین به گزارش هایش نگران است. او می گوید: «به این علت که بستگانم هنوز در چین هستند، حکومت هنوز هم می تواند مرا کنترل کند.»
مطلب ما را درباره چالش های بزرگ خبرنگاری مستقل در هنگ کنگ اینجا بخوانید.
آینده گزارشگری زیست محیطی
با قوی تر شدن تسلط مقامات مستبد بر قدرت، آینده گزارشگری زیست محیطی در چین تاریک به نظر می رسد. ترکیب سانسور و پخش اطلاعات نادرست گزارشگری انتقادی را درباره محیط زیست متوقف می سازد. همزمان، چین در حال ستیز فزاینده با چیزی‌ست که خبرنگار X آن را یک «چرخه معیوب» می خواند؛ یعنی روندی که در آن بحث عمومی در مورد حقیقت -- حتی زمانی که موضوع سرنوشت سازی مثل بدتر شدن محیط زیست مطرح باشد -- مانع تلاش ها برای رسیدگی به بحران اقلیمی و زیرساخت های آلاینده چین می شود.
این خبرنگار می افزاید: «من از این می ترسم که به علت عدم توجه زیاد به گزارش های زیست محیطی، خبرنگاران نخواهند وارد این عرصه شوند، چون عرصه راضی کننده ای نیست. پیامد این اوضاع، تهیه کمترِ گزارش های خوب در این زمینه است. به این ترتیب، ظرفیت گزارش دهی در مورد محیط زیست پایین خواهد آمد.»
به باور این خبرنگار برای بازگرداندن اعتماد شهروندان چین به گزارش ها در این زمینه، خبرنگاران زیست محیطی باید گزارش های شان را پیرامون اثرات بلایای زیست محیطی و آلودگی بر جوامع متمرکز بسازند. گزارشگری در این زمینه از دیدگاهی که مردم در آن اولویت داشته باشند شاید به مذاق خوانندگان خوشتر بیاید و در مقابله با گستردگی اطلاعات نادرست در این زمینه قابلیت بهتری داشته باشد.
با وجود خطرها در برابر امنیت خبرنگاران و چالش هایی که تبلیغات حکومت چین در برابر آنان به وجود می آورند، این حیاتی‌ست که خبرنگاران زیست محیطی به گزارشگری ادامه دهند. در حالی که دانشمندان نسبت به پایین رفتن سریع سطح آب دریاها، گرم شدن بی سابقه جو زمین و آسیب های جبران ناپذیر به محیط زیست هشدار می دهند، بیش از هر زمان دیگری ضروری‌ست که حکومت ها به علت تولید گازهای گلخانه ای و آلودگی به پاسخگویی واداشته شوند. بدون پوشش خبری محیط زیست در کشورهای بزرگ آلاینده مثل چین، پاسخگویی در این زمینه کاهش خواهد یافت و دست یافتن به هدف جهانی کاهش گرمای زمین به اندازه ۱،۵ درجه سانتی گراد دشوارتر خواهد شد.
* این خبرنگاران برای حفظ امنیتشان ترجیح می دهند گمنام بمانند.
تصویر از آنسپلش، عکاس: William Zhang
مقالات بیشتری نوشته
