رویارویی خبرنگاری مستقل در هنگ کنگ با چالش های عمده

هنگ کنگ که زمانی بستر آزادی بیان بود، اکنون به مکانی حساس بدل شده که هر کسی را که شهامت زیر سوال بردن حکومت چین را داشته باشد، تهدید می کند. 

در هجده سال بین ۲۰۰۲ و ۲۰۲۰، هنگ کنگ در جدول شاخص های آزادی بیان خبرنگاران بدون مرز، از مکان هجدهم به مکان هشتادم سقوط کرد. طی چند ماه اخیر، ۱۲ خبرنگار تحت قانون تازه امنیت ملی که از سوی پکن بر این شهر اعمال می شود، متهم شده اند. سدریک آلویانی، مدیر بخش آسیای شرقی خبرنگاران بدون مرز، می گوید که این رتبه احتمالا بیشتر هم سقوط خواهد کرد. 

خبرنگار مستقلی که خود را وانگ نامیده و از بردن نام حقیقی اش خودداری کرده تا از هویتش صیانت کند، می گوید که از تابستان سال ۲۰۱۹، خبرنگاران تحت نظر و تحت پی گرد بوده اند و اغلب از سوی پلیس هدف قرار می گرفته اند. 

کاهش آزادی مطبوعات 

از وقتی لایحه امنیت ملی اِعمال می شود،‌ همه چیز به شدت تغییر یافته است. به عنوان نمونه، دسترسی به کسانی که با آنها مصاحبه کرده ایم برای گفت و گوی مجدد بسیار دشوار شده است.

از اول ژوییه ۲۰۲۰ قانون تازه ای بر اساس این لایحه تصویب شده که کسانی را که به همکاری با نیروهای بیگانه یا اقدام علیه دولت چین دست بزنند، محکوم می کند. این اصطلاحات به قدری مبهم است که خطوط قرمز میان آنچه خطر می آفریند و آنچه را که خطرناک نخواهد بود، مخدوش می کند و از این روست که چنان که وانگ می گوید، «روشن نیست که آنچه در مورد هنگ کنگ می نویسیم، محکوم است یا بی خطر.»

وقتی روزنامه دموکراسی خواهی به نام اپل که مشهور بود، در ژوئن ۲۰۲۱ (حدود ۴ ماه پیش) تعطیل شد، پایان یک دوران رقم مورد. اکنون منابع مالی این نشریه نیز توقیف و مسدود شده است. 

همه خبرنگارانی که با روزنامه اپل همکاری داشتند یا کارمند آن بودند، نگران و بیمناکند. الویانی می گوید مقام های هنگ کنگ برای ترساندن خبرنگاران از شیوه های آزار و مزاحمت و پی گرد قانونی بهره می برند. او می گوید که تا زمانی که این نشریه سرپا بود، امید به آزادی بیان و مطبوعات در هنگ کنگ وجود داشت، اما اکنون دیگر چندان امیدی به آن نیست. 

مقام های هنگ کنگ به بهانه این قانون تازه تصويب شده خبرنگاران و رسانه ها را به شیوه فزاینده ای تحت فشار قرار داده اند. 

Ronson Chan رانسون چان که مدیر تازه انجمن خبرنگاران هنگ کنگ است، می گوید نمی توان گفت که آزادی مطبوعات در هنگ کنگ به کلی از میان رفته است اما اکنون این آزادی بسیار محدود و اندک است. 

چان که سردبیر نشریه ای اینترنتی به نام Stand News است، می گوید این روزها بسیار بیش از گذشته مراقب مطالبی است که منتشر می کند، چون باید به فکر آزادی و امنیت جانی خود و همکارانش باشد. او می گوید واژه هایی را که از مصاحبه شوندگان نقل می کنیم باید با دقت نقل کنیم تا به آنها آسیب نرسد. او می افزاید که برخی از موضوعات مثل استقلال هنگ کنگ بسیار حساس است و باید با دقت روی آنها کار شود. 

خبرنگاران در حال گریز از شهر

شماری از خبرنگاران تصمیم گرفته اند که هنگ کنگ را ترک کنند. شاخه محلی نیویورک تایمز در هنگ کنگ به سئول نقل مکان کرده است. The Initium نیز که نشریه ای مستقل است اعلام کرده که از هنگ کنگ به سنگاپور منتقل می شود. 

 Steve Vines استیو وانز که پس از سی و پنج سال اقامت در هنگ کنگ به کشورش (بریتانیا) بازگشته است، می گوید وضع کنونی غیرقابل باور است. همین قدر که سنگاپور اکنون آزادی مطبوعات و بیان بیشتری از هنگ کنگ دارد، وخامت اوضاع و میزان تغییر شرایط را به خوبی منعکس می کند.  

او می گوید که به خاطر دارد اوایل کارش در آسیای جنوب شرقی، بازگشت به هنگ کنگ پس از دوره ای کار در مالزی یا سنگاپور، مکانهایی که خبرنگاران تحت خطر بودند، آرامش بخش بود. 

چان نیز می گوید که این روزها ترغیب خبرنگاران به پیوستن به انجمن تحت مدیریت وی بسیار دشوار است و قابل قیاس با سال های دور نیست. 

وانگ می گوید که برای پوشش خبری هنگ کنگ راحت نیست. او تصمیم گرفته که کشورش را ترک کند و برای ادامه فعالیت خبرنگاری به خارج از کشورش برود. او می گوید: «تنها من در خطر نیستم؛ من با نوشتن مطالبم خانواده و دوستانم را هم به خطر می اندازم.»

تصویر از آنسپلش، عکاس: Sergio Capuzzimati .