اطلاعات غلط تقریباً به هر گوشه و کنار اینترنت از جمله مسائل مربوط به بهداشت و بیماری‌ها رخنه کرده است. در جریان همه‌گیری کووید-۱۹، سازمان جهانی بهداشت، اطلاعات نادرست درباره ویروس کرونا و تدابیر بهداشتی را نمونه‌ای از infodemic اینفودمیک یا همه‌گیری اطلاعات نادرست خواند. در توگو، کشوری فرانسه‌زبان در غرب آفریقا، انتشار اطلاعات گمراه‌کننده درباره بهداشت، تهدید بزرگی است که رویاروی بهداشت عمومی است و تلاش‌های متمرکز بر بهبود بهداشت عمومی را با خطر مواجه می‌کند.
دکتر Serge Michel Kodom سرژ میشل کودوم، متخصص بیماریهای عفونی در توگو، با شناخت این معضل، در ماه اوت سال ۲۰۲۰ شبکه تلویزیونی SOS DOCTEUR TV را تاسیس کرد تا مردم به ویژه در مناطق روستایی کشورهای فرانسه‌زبان در آفریقا به اطلاعات بهداشتی معتبر دسترسی داشته باشند.
کودوم می‌گوید: «در آفریقا از لحاظ تاریخی، دسترسی به اطلاعات بهداشتی برای مردم چالش‌انگیز بوده است؛ اما امروز تلویزیون SOS DOCTEUR اطلاعات بهداشتی با کیفیت بالا را در اختیار مردم آفریقا و جهان قرار می‌دهد.»
بیشتر بخوانید: آنچه خبرنگاران برای مقابله با اختلال اطلاعات باید بدانند
صیانت از مردم در برابر اطلاعات نادرست
شبکه تلویزیونی SOS DOCTEUR در جریان همه‌گیری کووید-۱۹ تأسیس شد تا اطلاعات تأییدشده را در اختیار مردم توگو قرار دهد. کودوم می‌گوید: «ما با در نظرداشتن تهدید در حال ظهورِ همه‌گیری اطلاعات غلط به عنوان خطری در برابر بهداشت عمومی، تصمیم گرفتیم یک کانال ارتباطی ایجاد کنیم که به روی متخصصان طب باز و برای عموم ابل دسترس باشد. هدف ما این بود که تبادل اطلاعات را میان پزشکان و مردم تسهیل کنیم و در نهایت، از اثرات منفی اطلاعات غلط بکاهیم.»
مأموریت این شبکه، ایجاد «فرهنگ بهداشت برای همه» است و از همین رو، تیمی از راستی‌آزمایان که متشکل از خبرنگاران و پزشکان است، همواره مشغول کارند تا اطلاعات مرتبط با بهداشت را برای تأیید درستی آن، با دقت بررسی کند. این تیم، بیانیه‌های منسوب به پزشکان در اخبار را راستی‌آزمایی می‌کند، نتایج تحقیقات علمی پیرامون بهداشت و سلامت را تجزیه و تحلیل می‌کند، اطلاعات منسوب به مقامات بهداشتی و سازمان‌هایی مثل سازمان جهانی بهداشت را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.
تلویزیون SOS DOCTEUR پس از روند تأید، با استفاده از روش‌های متعدد، مخاطبان را به اطلاعات واقعی پیوند می‌دهد. Essofa Folly-Bazi اسوفا فولی-بازی، مدیر برنامه‌های این شبکه، می‌گوید: «ما پیوسته از طریق برنامه‌ها و تبلیغات خود، به بینندگان هشدار و آموزش می‌دهیم. ما اطلاعات گمراه‌کننده‌ای را که با هدف فریب دادن یا ایجاد ناآرامی منتشر می‌شود، تبیین می‌کنیم.»
قرار دادن اطلاعات بهداشتی در دسترس همگان
تلویزیون SOS Docteur از هنگام آغاز به کار، به بیرون از توگو هم توسعه یافته و اطلاعات معتبر مربوط به سلامت را در کشورهای فرانسه‌زبان آفریقا منتشر می‌کند. برنامه‌های این شبکه هر روز هفته در وب‌سایت و اپلیکیشن آن و همچنین از طریق ماهواره و با بسته ماهواره‌ای Canal + n°264 منتشر می‌شوند.
اخیراً این تلویزیون، برنامه‌ای را به نام «SOS DOCTEUR TV CLUBS» در مدرسه‌ها و دانشگاه‌های توگو فعال کرده تا سواد رسانه‌ای را پیرامون اطلاعات مربوط به بهداشت و سلامت در محیط‌های آموزشی تقویت کند.
بیشتر بخوانید: پوشش خبری نابرابری توزیع واکسن کرونا
چالش‌ها
کودوم می‌گوید که بزرگترین مشکل او و همکارانش، محدود بودن منابع و مشکلات مالی است. به گفته وی: «چالش‌ها به ویژه برای یک شبکه تلویزیونی با کار تخصصی، فراوانند. تأمین بودجه برای وسایل پیشرفته، به خصوص برای تهیه گزارش از جامعه، نیازی مبرم است. در حال حاضر این شبکه بدون بودجه مشخص کار می‌کند و به منابع کنونی و حمایت شمار معدودی از همکاران ما وابسته است.»
مدیریت این شبکه با وجود مشکلات مالی، به دنبال راه‌کاری برای تقویت اثرات خود بر بینندگان، به خصوص مخاطبان جوانتر، است. اهداف آینده آن می‌تواند شامل به روز کردن برنامه‌ها برای رسیدگی به مسائل پزشکی نوظهور و تطبیق ابتکارات تازه برای جوامع آنها باشند. به گفته کودوم: «رسانه‌ها و آموزش اطلاعاتی، تنها سنگر در برابر خطر انتشار اخبار غلط و پیامدهای آن است.»
تصویر از آنسپلش، عکاس: aboodi vesakaran
این مطلب نخست در آی جی نت فرانسه منتشر شده بود و نورالدین بسعدی آن را به انگلیسی برگردانده است.
مقالات بیشتری نوشته
