اِعمال خشونت در برابر زنان در فضای مجازی امروزه، سازمان‌یافته، هدفمند و شخصی است. این حملاتِ حاوی اطلاعات نادرست، امنیت جسمی و روانی زنان را در سطح نگران‌کننده‌ای در معرض خطر قرار می‌دهد.
Julie Posetti (جولی پوزتی)، معاون تحقیقات جهانی رئیس مرکز بین‌المللی خبرنگاران و نبیله شبیر، دستیار ارشد پژوهشی مرکز بین‌المللی خبرنگاران، در یک رشته پنل در جشنواره بین‌المللی خبرنگاری که در ماه آوریل در شهر پروجای ایتالیا برگزار شد، تاکید کردند که برای رسیدگی به حمله به زنان در فضای مجازی و پیامدهای احتمالی و ویرانگر آن، باید گام‌های محکمی برداشته شود.
پوزتی Posetti در این جشنواره گفت: «مهمترین مورد این است که واضح شود که خشونت در فضای مجازی [به صِرف این‌که در فضای مجازی رخ می‌دهد]، به معنای آسیبِ کمتر نیست؛ این مسأله باید درک شده و مطرح شود. خشونت آنلاین تا حدودی برای سرکوب، آرام کردن، خاموش ساختن و وارونه کردن مؤثر حقوق زنان طراحی شده است؛ حقوقی که طی ده‌ها پیشرفت‌هایی برای برخورداری از آن داشته‌اند.»
مقابله با این خشونت، از شناسایی نمونه‌های آزار و اذیت شروع می‌شود و نیازمند توسعه ابزارها، تکنیک‌ها و سیاست‌های موثرتر است. سازمان‌های رسانه‌ای، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی و حکومت‌ها باید از این موضوع به گونه بهتری حمایت کنند.
شبیر در پنلی که از سوی نهادی به‌نام «ائتلاف مبارزه با خشونت در فضای مجازی» در مورد حمایت بهداشت روانی از خبرنگارانی که مورد حملات آنلاین قرار می‌گیرند برگزار شده بود، گفت: «شما باید مسئولیت اندازه‌گیری خشونت جنسیتی را از یک فرد خبرنگار که مورد حمله است، به سازمان خبری که او را استخدام می‌کند، بازیگران سیاسی که مرتباً این حملات را تحریک می‌کنند و به آنها دامن می‌زنند، و پلتفرم‌های دیجیتالی که این حملات در آنها صورت می‌گیرد، انتقال دهید.»
پوزتی و شبیر در حال تشکیل دو منبع تازه برای زنان خبرنگار هستند تا به آنها کمک کنند که حملات را شناسایی و از این اطلاعات برای گسترش تغییر استفاده کنند.
در ادامه این مطلب شیوه کار آنها و علت اهمیت موضوع را بررسی می‌کنیم.
گستره خشونت
بر اساس گزارش The Chilling که نتیجه بررسی اِعمال خشونت در فضای مجازی نسبت به خبرنگاران زن از سوی مرکز بین‌المللی خبرنگاران و یونسکو است، از هر چهار خبرنگار زن، سه تن آنها (یعنی ۷۳ درصد)، در هنگام کار خبرنگاری، با خشونت در فضای مجازی روبرو شده‌اند. از این میان، ۲۵ درصد به خشونت فیزیکی و ۱۸ درصد به خشونت جنسی تهدید شده‌اند. از هر پنج زنی که در بررسی شرکت داشتند، یکی از آنها گفته است که رفتارهای آزاردهنده و خشونت در جهان واقعی، از فضای مجازی سرچشمه گرفته است.
حمله‌کنندگان در فضای مجازی، خبرنگاران زن را به مرگ تهدید می‌کنند، اطلاعات شخصی آنها را رصد و رهگیری می‌کنند - برای مثال با هک کردن حساب‌هایشان، تصویرهای شخصی‌شان را منتشر می‌کنند - و تهدید می‌کنند که به اعضای خانواده و دوستان نزدیک آنها حمله خواهند کرد.
خشونت جنسیتی در فضای مجازی معمولاً با گرفتن زاویه‌ای متقاطع، نه تنها جنسیت خبرنگار، بلکه دین، نژاد، هویت جنسیتی و سن او را نیز هدف قرار می‌دهد. رایا ایوب که با روزنامه واشنگتن پُست همکاری دارد، در یکی از پنل‌های Posetti پوزتی گفت: «مثل این است که به طور مجازی، گروهی از مردم بیرون منتظر باشند که شما را زجرکش کنند. این دیگر تنها خطرِ کار اینترنتی نیست.» او اظهار کرد که در هر ۱۴ ثانیه یک بار در فضای مجازی مورد حمله قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: وظایف اتاق‌های خبر برای حمایت از زنان خبرنگار قربانی خشونت مجازی
پیامدهای فیزیکی
Patricia Devlin (پاتریشا دِولین)، خبرنگاری از ایرلند شمالی می‌گوید خشونت در فضای مجازی به حملات فیزیکی می‌انجامد و محیطی پر از ترس را به وجود می‌آورد که در آن، خشونت فراتر از اینترنت ظاهر می‌شود. عاملان خشونت آنلاین، به ندرت برای اَعمال خود پاسخگو گرفته می‌شوند و از این موضوع برای ترساندن بیشتر خبرنگاران استفاده می‌کنند. او می‌افزاید: «این معافیت [از پاسخگویی]، با وجود تهدیدهای متعدد در برابر خبرنگاران، ادامه دارد.»
تهدیدها در فضای مجازی، دِولین را مجبور ساخت که چندین بار، پروتکل‌‌های امنیتی‌اش را با حفاظت پلیس تغییر دهد. با این حال، حتی بعد از یک تهدید موثق به تجاوز جنسی و حمله به پسر تازه نوزادش در شبکه اجتماعی فیس‌بوک، پلیس برای بازداشت عامل این تهدید اقدامی نکرد. Devlin دولین می‌گوید: «اگر پلیس نتواند مردی را که نوزاد یک خبرنگار را به تجاوز تهدید می‌کند و شواهد آن نیز موجود است بازداشت کند، از دست ما چه کاری برمی‌آید؟»
آزاردهندگان و پخش‌‌کنندگان اطلاعات نادرست، به طور فزاینده‌ای از هم‌دیگر می‌آموزند. یک مثال آن، واژه موهن و ساختگی «presstitute» است که معنای آن «فاحشه رسانه‌ای» است. این واژه نخست در هند ظاهر شد و سپس از سوی هواداران ایلان ماسک برای حمله به Marianna Spring (ماریانا اسپرینگ)، یک خبرنگار بی‌بی‌سی که در زمینه اطلاعات نادرست گزارش تهیه می‌کرد، استفاده شد. این اتفاق زمانی افتاد که این خبرنگار درباره تکثیر نفرت‌پراکنی، اطلاعات نادرست، نژادپرستی و حملات زن‌ستیزانه در توییتر در پی خرید این پلتفرم از سوی ایلان ماسک، گزارش تهیه کرد.
آزارِ Spring زمانی اوج گرفت که ایلان ماسک، اسکرین‌شات‌ِ یکی از توییت‌های او را درباره گزارشی در مورد حساب خود وی منتشر کرد و نوشت من به یافته‌های این گزارش «می‌خندم». اسپرینگ می‌گوید: «در عرض چند ثانیه، توییت ماسک، آنچه را که تحقیقات من نشان داده بود، برملا ساخت.»
سوء استفاده از قانون
بازیگران قدرت‌مند در دولت‌های ملی به طور فزاینده‌ای دستور حملات در فضای مجازی را می‌دهند و آنها را هماهنگ کرده و از این حمله‌ها حمایت می‌کنند. این حمله‌ها برای کاشتن بذر اقدامات قانونی علیه خبرنگاران در آینده، طرح‌ریزی می‌شوند.
Maria Ressa (ماریا رِسا)، برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۱، هدف افتراهای جنایی ساختگی و اتهامات مالیاتی قرار گرفته و چندین بار تلاش شده که رسانه مستقل او به نام Rappler در فیلیپین، مسدود شود. او که از طریق ویدئو کنفرانس در مورد تجربه‌های خود حرف می‌زد، گفت: «قانون از آنچه که به عنوان یک دروغ آغاز می‌شود، برای وارونه ساختن واقعیت استفاده می‌کند.» دروغ‌هایی که در اینترنت پخش می‌شوند، این ذهنیت را ایجاد می‌کنند که خبرنگاران، مجرم هستند.
به گفته Ressa رِسا، آن هنگام است که مقام‌های بلندپایه دولت این اتهامات را طوطی‌وار تکرار می‌کنند. به این ترتیب، اساس زندانی شدن خبرنگاران و بسته شدن اتاق‌های خبر گذاشته می‌شود. در کمپین‌های اطلاعات نادرست، همچنین ممکن است از مسائل تفرقه‌انگیز با عناصر سنگین «جنگ فرهنگی» در دموکراسی‌های غربی مثل همه‌پرسی برگزیت (خارج شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا) هم استفاده شود.
Carole Cadwalladr (کارول کدوالادر) خبرنگار نشریه The Observer، در این مورد می‌گوید: «موضوعی که من درباره آن گزارش تهیه می‌کردم (بریگزیت) یک موضوع بحث‌برانگیز بود و از من یک شخصیت بحث‌برانگیز ساخت. این موضوع جنجالی، فضایی را به وجود آورد که در آن در برابر من، اقدام قضایی شود.»
در حملاتی که شبیه توهین‌های جنسیتی متداول بود، کدوالادر از نظر فکری فردی ضعیف یا دیوانه خوانده می‌شد تا گزارش‌های او بی‌اعتبار تلقی شود. بعدها روشن شد که Arron Banks (آرون بنکز) از حامیان مالی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و از مؤسسان یک گروه هوادار برگزیت به نام Leave.EU، که به اتهام افترا در تحقیقاتش از او شکایت کرده بود، یکی از عاملان اصلی حمله به این خبرنگار بود که بر اساس اطلاعات نادرست انجام می‌شد.
بیشتر بخوانید: بهره‌برداری حکومت‌های خودکامه از موازين قانونی به عنوان سلاحی برای مجازات خبرنگاران
ابزارها
پوزتی و شبیر، توسعه سیستم هشدار زودهنگام خشونت در فضای مجازی را که در همکاری با دانشمندان علوم کامپیوتر دانشگاه Sheffield (شفیلد) در حال شکل‌گیری است، مدیریت می‌کنند. این سیستم، سازمان‌های خبری و جامعه مدنی را قادر می‌سازد که حمله به خبرنگاران در فضای مجازی را در زمان واقعی نظارت کنند و به آنها پاسخ بدهند.
سازمان‌ها با استفاده از این ابزار خواهند توانست هشتگ‌های رایج، حساب‌ها و کلیدواژه‌هایی را که عاملان خشونت در فضای مجازی استفاده می‌کنند، بهتر شناسایی و تجزیه و تحلیل کنند. این اطلاعات به برجسته ساختن اندازه و شدت حمله‌ها نیز کمک خواهد کرد تا مقامات و نهادهایی مثل پلیس و نیروهای حفظ امنیت، دادگستری‌ها، دولت‌ها، مسئولان اتاق‌های خبر و سازمان‌های بین دولتی، آنها را جدی بگیرند.
شبیر می‌گوید: «به عنوان بخشی از اقدامی که باید انجام شود، باید به طور قطع و کامل درک کنیم که این حمله‌ها، ماهیتی جنسیتی دارند و همچنین باید این را بدانیم که آسیب در محل کار، آسیبِ فیزیکی و جدی است.»
همچنین، پوزتی، شبیر و Diana Maynard (دایانا ماینارد) از دانشگاه شفیلد در همکاری با سازمان امنیت و همکاری در اروپا (OSCE)، برای سازمان‌های خبری، دستورالعمل‌های نظارت بر خشونت در فضای مجازی را گردآوری می‌کنند. به گفته شبیر، هدف از این کار «القاء یک اتاق خبر آگاه‌تر از مسائل جنسیتی» است که در مواجهه با حملات جنسی در فضای مجازی، به سلامت روان زنان روزنامه‌نگار اولویت می‌دهد.
شبیر گفت که این کار با هدف القاء «فرهنگ اتاق خبر آگاه‌تر نسبت به جنسیت» که سلامت روان زنان روزنامه‌نگار را در مواجهه با حملات جنسی آنلاین در اولویت قرار می‌دهد، انجام می‌شود. زنان روزنامه‌نگاری که تجربه خود را از خشونت در فضای مجازی، همرسانی کرده‌اند، بر اهمیت اذعان به آسیب فیزیکی ناشی از این حملات تاکید دارند.
آنها هشدار می‌دهند که این حمله‌ها به زنان خبرنگار ختم نمی‌شوند، بلکه زنان، تنها هدف‌های اولیه حمله هستند.
کدوالادر در این باره می‌گوید: «ما موج اول هستیم. ما قناری‌هایی در معدن زغال سنگ هستیم»؛ (اشاره به آن که در گذشته، معدن‌چیان، قناری‌ها را با خود به معدن می‌بردند و اگر خطری مثل گازهای سمی وجود داشت، قناری‌ها زودتر نسبت به آن خطر واکنش نشان می‌دادند و از بین می‌رفتند، با این کار زنگ خطر برای معدن‌چیان به صدا درمی‌آمد و آنها به سرعت از معدن خارج می‌شدند.»
تصویر از Devin Windelspecht
مقالات بیشتری نوشته
