Laura Zommer مدیر اجرایی وبسایت آرژانتینی Chequeado به هم‌راه Fabio Posada سردبیر ColombiaCheck و Román Sugo، بنیانگذار UYCheck در اروگوئه همگی در این نشست شرکت کردند. حاصل این نشست آی جی نت را این‌جا می خوانید:
ضروریات
لورا زومر گفت که مهم‌ترین جنبه‌ی اداره‌ی یک وبسایت راستی آزمایی شفافیتی است که از ابتدا باید با خود و مخاطبان و اجتماعش داشته باشد. این کار شامل شیوه‌های راستی آزمایی و محدودیت‌‌های توانایی کسانی که کار راستی آزمایی را انجام می دهند، می شود.
خانم زومر گفت که مهم است که لحن مناسبی برای تعامل با مخاطب بیابیم، و به خاطر داشته باشیم که این گونه طرح‌ها ما را نزد سیاستگران محبوب نخواهند کرد.
پوسادا توضیح داد که ضرورت دارد که به پیمانی که طرح ما با مخاطبانش بسته، پایبند باشیم و شیوه و سیاست‌های راستی آزمایی و اصلاح اشتباهات را دریابیم.
شیوهی کار
این شیوه با انتخاب عاقلانه‌ی آن‌چه می خواهیم بازبینی کنیم، آغاز می شود. پوسادا می گوید مهم است که برای اتخاذ این تصمیم، راهبردی عمل کنیم.
برای زومر، تنها بی طرفی اهمیت ندارد، بلکه هم‌چنین مهم است که عملکرد رهبران طیف‌های گوناگون سیاسی را در زمان مناسب مورد بازبینی قرار دهیم.
چکیدو شیوهی بسیار ویژه‌‌ی دارد که طی دوره‌ی آموزشی که سالی دو بار برگزار می کند، توضیح می دهد.
زومر می گوید این شیوهی هشت قدمی شامل توصیه‌ی بازبینی اخبار به خبرنگاران می شود و راستی آزمایی نهادها و مشاوران و دانشگاه‌ها و کارشناسان را هم در بر می گیرد. این‌ها اقداماتی است که لزوما همه‌ی کسانی که کار راستی آزمایی خبر را انجام می دهند، رعایت نمی کنند.
از آنجا که طرح‌های ColombiaCheck و UYCheck پروژه‌هایی بودند که با الهام از Chequeado شکل گرفتند، متدولوژی یکسانی دارند.
سوگو درباره‌ی شیوهی کارش این‌گونه توضیح می دهد: «ما با کسی که می خواهیم روی او کار بررسی خبر را انجام دهیم، صحبت می کنیم، بعد سراغ منابع عمومی و غیردولتی می رویم، و از کارشناسان درباره‌ی موضوعی که روی آن مشغول کار هستیم، سوال می کنیم. این مراحل، انجام درست پژوهش را تضمین می کند.»
برخی کارها مستلزم تلاش بیش‌تر است، مثل انجام راستی آزمایی به طور زنده. زومر می گوید که تیمی که این کار را انجام می دهند باید زبده باشند، چون همیشه احتمال اشتباه وجود دارد. آن‌چه مهم است، این است که خبرنگارانی از طیف‌ها و تخصص‌های گوناگون برای این کار گرد بیایند که در رشته‌های مختلف دانش و توانایی داشته باشند.
برای سوگو، موفقیت انجام کار راستی آزمایی به طور زنده بستگی زیادی به میزان تحقیق و کاری که از پیش انجام شده باشد، دارد. او می گوید: «برای ایجاد ظرفیت، باید بتوان پیش‌بینی کرد که هر کسی چه می گوید و اطلاعات مورد نیاز دقیقا کجاست.»
کارمندان
زومر به فعالیت وبسایت‌شان اشاره می کند و می گوید که تعداد کارمندانشان از سه به ۱۶ نفر رسیده که نیمی از آن‌ها به طور تمام وقت کار می کنند و نیمی پاره وقت. همه‌ی اعضای گروهی که با آن‌ها کار می کنند، نویسنده یا مشغول نوشتن نیستند. اعضای تحریریه شامل شش خبرنگارند، یک کارگردان نوآوری تحریریه، و خود زومر، که مدیر اجرایی است.
ColombiaCheck و UyCheck با تعداد افراد کم‌تری کار می کنند. UyCheck هفت نفر را در استخدام خود دارد که به جز یک نفر، بقیه‌شان خبرنگار نیستند و در علوم اجتماعی تخصص دارند.
تیم ColombiaCheck کوچک‌تر هم هست: دو خبرنگار دارد، یک کارآموز، و یک سردبیر، به علاوه‌ی یک طراح و یک مدیر اجتماعی از Consejo de Redacció ، که به طور نیمه وقت آنجا کار می کند.
بخش بازرگانی کار
این طرح نوعی الگوی پایدار ایجاد کرده است که به گفته ی زومر، به این گروه امکان داده که طی سال های اخیر کار خود را ادامه دهند. این الگو، با الهام از طرح های نهادهایی چون AfricaCheck و Fullfact و Politifact ایجاد شده است.
ColombiaCheck همچنان به سرپرستی و مدیریت پوسادا به تلاش برای یافتن منابع مالی ادامه می دهد و به هم‌کاری‌های بین‌المللی وابسته است و به ارگانی به نام Consejo de Redacción که آن‌ها را مورد حمایت مالی قرار می دهد.
UYCheck هم شرایط مشابهی دارد، که البته با توجه به داوطلبانی که با آن‌ها هم‌کاری دارند، امکان پایین نگاهداشتن هزینه‌ها وجود دارد.
نیرویی در مقابل اخبار جعلی؟
زومر می گوید طرح آن‌ها می تواند با اخبار جعلی مقابله کند و به شیوهی پویاتر که می تواند اثری حیاتی‌تر بر شهروندان بگذارد، با این نوع اخبار مبارزه کند. چیکدو بخشی ویژه را به نام #FalsoEnLasRedes برای مبارزه با اخبار جعلی ایجاد کرده است و به نقش مهم مقابله با این نوع اخبار و گزارش‌ها اشاره می کند و نمونه‌ی آن‌را انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا می داند که تحت تاثیر این اخبار قرار گرفت، چون مردم به جای توجه به مستندات و واقعیات، به این گونه اخبار توجه کردند.
پوسادا شرایط را به شکلی مشابه می بییند، و می گوید به نظر او درست نیست که وبسایت‌های راستی آزما مسئولیت پایان دادن به رواج اخبار جعلی را به عهده بگیرند، اما قطعا تقویت مستندات و حقایق، به مبارزه با این رواج، کمک شایانی خواهد کرد.
تصویر اصلی از فلیکر، با مجوز DATA Uruguay.
مقالات بیشتری نوشته
