حرکت خبرنگاری به سوی رسانه های آنلاین و موبایل بی تردید مرز میان خبرنگار، طرفدار، و یا فعال بودن را مخدوش کرده است. و شاید این اتفاق، خیلی هم بد نباشد. این، مطلبی بود که در جلسه اخیر International Symposium on Online Journalism سمپوزیوم بین المللی خبرنگاری آنلاین مطرح شد و طی آن، اعضای هر دو گروه (خبرنگار و فعال) حضور داشتند.
جول سایمون Joel Simon، مدیر اجرایی کمیته حمایت از خبرنگاران،در این جلسه به پرونده ژولیان آسانژ و ویکی لیکز اشاره کرد. بحثی داغ در مورد او مطرح است و این که آیا می توان او را خبرنگار نامید یا نه.
Simon سایمون در این مورد گفت:«این، بحث جالبی است اما موضوع اصلی این گفتگو نیست. اگر آسانژ زمانی بابت لو دادن مدارک مجازات شود، همه خبرنگاران در معرض خطرند. خبرنگاران وقتی امنتر خواهند بود که خطی که خبرنگار و فعال بودن را جدا می کند، کمی تار باشد.»
سایمون طی یکی از جلسات این سمپوزیوم در پنلی شرکت داشت که از سوی مرکز خبرنگاری نایت در آمریکا Knight Center for Journalism in the Americas در دانشگاه تکزاس در آستین برگزار شده بود.
جیک هورویتزJake Horowitz که موسس رسانه آنلاین Mic.com است، گفت که خبرنگاران در شبکه های اجتماعی امروزه بیش از گذشته مرز بین زندگی کاری و خصوصی شان را مخدوش می کنند، در حالی که در گذشته دست کم در آمریکا ابراز عقیده عمومی در هر موردی تابو بود. او گفت یکی از مواردی که خبرنگاری امروز بر آن تمرکز دارد، قابلیت به اشتراک گذاشتن است و آدم ها وقتی می توانند چیزی را به اشتراک بگذارند که با آن ارتباط عاطفی قوی داشته باشند، چه علاقه باشد چه خشم.
هورویتز افزود اما این افسانه است که مصرف کنندگان جوان اطلاعات اهمیتی به بی طرفی منابع خبری نمی دهند.
او گفت:«خوانندگان جوان می گویند از رسانه های مغرض خیلی خسته شده اند و نمی خواهند به آنها دیکته شود که به چه چیزی اعتقاد داشته باشند.»
هورویتز در ادامه اضافه کرد که خبرنگارانی که در اتاق خبر او مشغول کارند، اغلب در مورد مسائلی چون تغییر آب و هوا و جنبش سیاهپوستان در آمریکا صحبت می کنند. برای آنها مشکل است که در مورد مسائلی که نسبت به آنها احساس قوی دارند، بی طرف باشند. پم فاین Pam Fine که مدیر ASNE و رئیس بخش خبر، جامعه و راهبری نایت در دانشگاه کانزاس Knight Chair for News, Leadership and Community at the University of Kansas است در این جلسه به نمونه ای اشاره کرد که مربوط بود به خبرنگار جوان یک نشریه اینترنتی و واکنش او بعد از اعلام تصمیم دیوان عالی آمریکا در مورد ازدواج همجنسگرایان. خانم فاین گفت:
«خبرنگاری گزارشی در این مورد نوشته بود که شامل انعکاس واکنش مثبت مردم در شبکه های اجتماعی نسبت به تصمیم برداشتن منع ازدواج همجنسگرایان بود. سردبیر نشریه به این خبرنگار گفت که باید حتماً نظر طرف دیگر را هم در گزارشش منعکس کند. وقتی آن سردبیر رفت، خبرنگار بلند گفت: یک وقتی همه خبرنگاران فکر می کردند برده داری بد است. چه وقت همه به این نتیجه خواهند رسید که ازدواج همجنسگرایان خوب است؟»
در این پنل دانیال گرسون Daniela Gerson که سردبیر تعامل اجتماعی نشریه لس انجلس تایمز است، به نمونه های متعددی از گزارش های اینترنتی تایمز اشاره کرد که بعضی ها معتقد بودند وارد حیطه وکالت مدافع شده اند (و از حیطه خبرنگاری خارج شده اند.) او گفت:«ما در مورد احساسات کودکان مهاجران نسبت به سیاست های دانلد ترامپ چیزهایی شنیده بودیم، برای همین ویدیویی تهیه کردیم و در آن با بچه های مهاجران مصاحبه کردیم. نام این ویدیو را «آقای ترامپ عزیز» Dear Mr. Trump گذاشتیم. در این ویدیو، فرزندان مهاجران به مخالفت با عقاید ترامپ در مورد پدر و مادرشان پرداختند. ما با موافقان عقاید ترامپ هم مصاحبه نکردیم.
اما دالی Emma Daly مدیر روابط عمومی دیدبان حقوق بشر در این پنل گفت که بازرسان دیدبان حقوق بشر در منطقه به احتمال زیاد با خبرنگاران تفاوت چندانی ندارند. آنها با همه طرف ها مصاحبه می کنند، اگر بتوانند، حتی با نقض کنندگان حقوق بشر هم مصاحبه می کنند. آنها دستورالعمل خاصی را رعایت می کنند، به خصوص وقتی در مورد موضوعات حساس مصاحبه می کنند. آنها گزارش های عمیقی تهیه می کنند که باید بر اساس واقعیت و اطلاعات باشد، نه نظر شخصی شان. اما این عده به گزارش دادن بسنده نمی کنند، بلکه توصیه هایی هم برای مبارزه با مشکلات در گزارش هایشان می آورند.
او گفت:«حتی خبرنگاری هم به این سمت در حال حرکت است، حرکتی به سمت خبرنگاری همراه با ارائه راه حل در جریان است، که تنها شامل بازگو کردن مشکل نیست، بلکه شامل پیشنهاد راه هایی برای بهبود اوضاع هم می شود.»
سایمون اشاره کرد که در کشورهایی که نهاد او در آنها فعال است، فعال و وطرفدار بودن خبرنگاران امری پذیرفته است، به خصوص برای رسیدن به آزادی که برای گزارش دادن بدون نظارت و دخالت دولت لازم است.
دالی Daly با این حرف سایمون موافقت کرد. او گفت:«وقتی تلاش می کنید گزارش های بنویسید که دولت نمی خواهد منتشر شود، به نوعی وکیل حقوق بشر هستید.»
Main image CC-licensed by Flickr via Luca Sartoni.