۱۷ سال پیش، گالینا استاپووتس به دفتر تحریریه یک روزنامه محلی در شهر Rivne در غرب اوکراین وارد شد و اعلام کرد که میخواهد برای آنها کار کند. در آن زمان وی دانشجوی سال دوم بود و هیچ تجربه روزنامهنگاری نداشت. سردبیر به جای نشان دادن راه خروج، به او چند وظیفه محول کرد. اما استاپووتس با دیدن کار زیادی که بر سرش ریخته بود، از کار دست کشید و تصمیم گرفت که روزنامهنگاری حرفه مناسب او نیست. دو ماه بعد اما، دوباره وارد دفتر تحریریه همان روزنامه شد؛ این بار با ایده تهیه گزارشی درباره حمل و نقل عمومی. این ایده، نخستین گزارش او را رقم زد. نزدیک به دو دهه بعد از آن روز، وی همچنان در حال گزارشگری است. اما حالا روی جنگ در کشور خود کار میکند.
بیشتر بخوانید: یک سال جنگ چگونه خبرنگاری اوکراین را تغییر داده است؟
استاپووتس یکی از میلیونها تنی است که بعد از آغاز تهاجم تمامعیار روسیه در ماه فوریه سال ۲۰۲۲ بر اوکراین، زندگیاش دگرگون شد. قبل از جنگ، او گزارشهای سیاسی تهیه میکرد، اما کارش به پوشش خبری جنگ و پیامدهای آن برای مردم اوکراین تغییر کرد. امروزه او به گفته خودش «خبرنگار زندگی و جنگ» است و برای روزنامه Novyny Live گزارش مینویسد و برای کانال یوتیوب آنها، ویدیو تهیه میکند.
او با گزارشگری، نوشتن و آگاهیرسانی درباره جنگ روسیه در زادگاهش، برای اوکراین مبارزه میکند.
با استاپووتس درباره تجربهاش به عنوان خبرنگار در اوکراین، تأثیر تهاجم روسیه بر حرفه او و توصیههای وی برای خبرنگاران دیگری که این جنگ را پوشش میدهند گفتگویی کردهام که در ادامه، آن را میخوانید.
یک سال بعد از آغاز تهاجم تمامعیار روسیه بر اوکراین، برای خبرنگارانی که این جنگ را پوشش میدهند چه توصیهای دارید؟
کار یک خبرنگار در اوکراین امروز به ۸ تا ۹ ساعت در روز و۵ روز در هفته محدود نیست. معمولاً مجبور هستید که بدون مرخصی، اضافهکاری کنید. اما این مهم است که از گرفتن مرخصی و تعطیلات و گذراندن وقت برای خود خجالت نکشید. ورزش کنید، بدوید، به رستوران بروید و در کل به خود فرصت استراحت بدهید و از این کار احساس پشیمانی نکنید. یاد گرفتن این نکته، دشوار، اما واقعاً مهم است. در حال حاضر به جز آن، چاره دیگری ندارید.
گزارشگری شما در یک سال اخیر چه تغییری کرده است؟
از ۲۴ام فوریه سال ۲۰۲۲ به این طرف، تمام گزارشهای من درباره جنگ، پیامدهای جنگ و مصائب انسانی بودهاند. شمار این مصائب در اوکراین، باورنکردنی است. برخی از این واقعات چنان تراژیک هستند که حتی بهترین فیلمنامهنویس جهان نمیتواند چیزی مثل آن بنویسد.
برای مثال، من در مورد مرگ دو برادر گزارشی نوشتم که یک سال جنگ را در باخموت Bakhmut، داغترین نقطه جنگ در اوکراین، با هم پشت سر گذاشتند و در یک حمله پهپادی در بخشهای آزاد شده منطقه خرسون Kherson کشته شدند. یا مرگ یک زن شصت ساله در منطقه کیاف بر سر گور شوهرش -- واقعهای که در جریان یک حمله موشکی بزرگ دیگر به اوکراین در خزان سال گذشته رخ داد. در جریان این حمله هوایی، یک زن به دیدار قبر شوهرش رفته بود و همانجا با تکههای موشک، کشته شد.
شمار این رویدادها اگر به هزاران نرسد، به صدها میرسد.
بیشتر بخوانید: خبرنگارانی که بحران آوارگی مردم اوکراین را ثبت می کنند
جنگ، تصور شما را از خودتان به عنوان خبرنگار چگونه تغییر داده است؟
قبل از جنگ من اخبار سیاسی را در اوکراین و کمی هم در جهان پوشش میدادم. همچنین به منطقه Donbas دنباس، جایی که روسیه از سال ۲۰۱۴ به این سو علیه آن جنگیده است، سفر میکردم. اما کار روی جنگ و زندگی در جنگ دو چیز کاملاً متفاوت هستند. جنگ در خانه خودتان بسیار ترسناک است. شاید درک همین مطلب بود که تصور مرا از خودم به عنوان خبرنگار تغییر داد. اما پاسخ دادن به این که چقدر تصور مرا تغییر داده است مشکل است. من هنوز هم در جنگ زندگی میکنم -- در جنگ و پیروزی اوکراین.
میخواهم بگویم که در حال حاضر یک خبرنگار باید قادر باشد کارهای زیادی انجام دهد و باید چیزهای زیادی بداند. میدانم نادانی، کشنده است. به زبان ساده، اگر ندانید که در جریان گلولهباران چگونه عمل کنید، شاید کشته شوید. اگر زخمی شوید و ندانید که چگونه یک شریان بند را روی زخم خود بگذارید، شاید از خونریزی بمیرید.
به همین علت، من آموزشها و تمرینهای زیادی را در زمینه خبرنگاری نظامی (خبرنگاری جنگ) و پزشکی راهبردی میگذرانم.
گالینا اُستاپووتس در حال ارزیابی ویرانیهای بهجای مانده از جنگ
آی جی نت به حرفه شما چه کمکی کرده است؟
آی جی نت یک منبع خوب برای خبرنگاران سراسر جهان است. من دو سال میشود که آن را میشناسم، اما یک سال بعد از تهاجم روسیه به اوکراین، به خواننده ثابت آن تبدیل شدم. من به دنبال فرصتهای تازهای در عرصه خبرنگاری توسعه بودم و از آنجا بود که همکاری با این وبسایت را آغاز کردم.
مقالههای من برای آی جی نت اغلب درباره کار خبرنگاران اوکراینی در اوکراین در حال حاضر و در جریان جنگ است. این یک تجربه بسیار دلچسب است و امیدوارم برای همکارانم از کشورهای دیگر نیز مفید باشد.
همچنین آی جی نت به من کمک کرد که در دوره آموزشی «خبرنگاری جنگ - مسئولیت، امنیت و صیانت روانی و دیجیتال» که از سوی مؤسسه آلمانی غیردولتی IDEM برگزار شده بود، شرکت کنم. هر آنچه که در این دوره آموختم، در ارتباط با جنگ روسیه در اوکراین بسیار مفید بود.
تصاویر از Oleg Pereverzev.