محدودیت های رسانه ای در خاورمیانه تازگی ندارد و طی شیوع کرونا تشدید شده است. این مطلب به تغییرات شکل و محتوای گزارشگری در این دوران می پردازد.
Kareem Chehayeb که خبرنگار مستقلی در لبنان است، می گوید همه گیری کرونا اوضاع آزادی مطبوعات را در خاورمیانه وخیم تر کرده و میزان این آزادی ها را اندک تر. در عراق طی سال گذشته چندین خبرنگار و فعال مدنی کشته شدند و خبرنگاران در لبنان مرتب مورد تهدید قرار می گیرند.
این موارد، نمونه هایی است از شیوه هایی که رسانه های خاورمیانه طی سال اخیر و طی شیوع کرونا تغییر کرده اند و تغییراتی که کارکنان و فعالان رسانه آنها را ایجاد کرده اند.
مشکلات اقتصادی
بحران اقتصادی که در پی همه گیری کرونا متوجه همه جهان شده است، در سراسر جهان گریبان رسانه ها و خبرنگاران را گرفته است. نبود منابع مالی کافی چالش های بیشتری را برای خبرنگاران ایجاد کرده است و سبب شده که تحت فشار بیشتری قرار بگیرند و در نتیجه کمتر بتوانند کارهای عمیق و گزارش های تحقیقی انجام دهند.
مشکلات خبرنگاران خاورمیانه ای به ویژه در مصر، لبنان و عراق طی سال اخیر تشدید شده است و انفجارهای تابستان گذشته بندربیروت به برخی از این مشکلات دامن زد.
فشارهای مالی فعالیت های خبرنگاری، به ویژه خبرنگاری محلی و تحقیقی را محدود کرده است.
شهروند- خبرنگاری
رسانه ها و اخبار با کوشش شهروند-خبرنگاران گسترش یافته اند و فعال شده اند. اما مشکل آن است که این شهروند-خبرنگاران، حرفه ای نیستند و نمی دانند که استقلال رسانه اهمیت دارد و تهیه گزارش باید مستقل از فعالیت های مدنی و سیاسی باشد و جانبداری نباید بخشی از گزارشگری باشد. اینها سبب تضعیف عرصه رسانه خاورمیانه شده است.
برخی شهروند-خبرنگاران با ایجاد رسانه ها و تهیه گزارش هایشان به انتشار اخبار محلی کمک کرده اند و رویدادها و تحولاتی را مانند اعتراضات مردمی در شهرهای گوناگون خاورمیانه پوشش داده اند و از موضوعاتی مثل میزان پایین واکسیناسیون، تظاهرات خیابانی در لبنان، و ارتشاء دولت های کشورهای مختلف خاورمیانه گزارش تهیه کرده اند و مردم جهان را در جریان این تحولات قرار داده اند.
دانش مشترک و حرکت به سمت خبرنگاری چند رسانه ای
Sherif Mansour، هماهنگ کننده بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در کمیته حفاظت از خبرنگاران، به اهمیت کوشش های حرفه ای خبرنگاران دیداری و استفاده از تصویر در سراسر منطقه خاورمیانه اشاره می کند و می گوید تصویر، وقایع را واقعی تر می کند، به ویژه در مورد تظاهرات و اعتراضات مردمی در سودان و لبنان که همین تصاویر در سراسر جهان پخش شدند و توجه جهان را جلب کردند.
مهم آن است که خبرنگاران محلی طی سال اخیر به رغم مشکلات موجود و گرایش گوناگون و تفاوت هایی که داشته اند، موفق شده اند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، آن هم بیش از گذشته، و بر محدودیت های دولت های کشورهایشان به شیوه های گوناگون غلبه کنند.
خبرنگاران و رسانه های مستقل منطقه از یکدیگر می آموزند و از یکدیگر دفاع می کنند، و این رویدادها ورای مرزها بیشتر می افتد تا درون مرزها. به عقیده منصور، علت این هماهنگی و اتحاد آن است که طی مدت بسیار کوتاهی اعتراضات خیابانی سراسری فراوانی در جای جای خاورمیانه برگزار، و پوشش داده شده است.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Charbel Karam.
مقالات بیشتری نوشته
