خبرنگاران به طور سنتی هنگام تهیه گزارش از مناطق پرتنش است که نحوه انجام این کار را آموخته اند. این نوع کار برای اغلب خبرنگاران وقتی پیش می آید که چندین سال از آغاز کار حرفه ای شان می گذرد و مدتی را صرف کسب تجربه و تهیه گزارش کرده اند.
اما یک دانشگاه و بنیاد منتفذ در پی تغییر این سنت هستند. Medill School of Journalism که دانشکده ای در دانشگاه Northwestern نورت وسترن است، و James W. Foley Legacy Foundation
چندی پیش دفترچه راهنمایی را منتشر کرده اند که با هدف آموزش مبانی تهیه گزارش از مناطق خشونت زده و پرتنش به دانشجویان خبرنگاری تهیه و منتشر شده است.
این راهنما با کمک سازمان خبرنگاران بدون مرز و ائتلاف فرهنگ امنیت تهیه شده است. Ellen Shearer که مدیر برنامه Medill National Security Journalism و Medill News Service است، می گوید یک لحظه یا یک نقطه خاص نبود که این برنامه را آغاز کرد. اما با توجه به چالش های اخیری که هنگام پوشش خبری جنگ و تنش رویاروی خبرنگاران بوده، صحبت بیشتری از ضرورت افزایش معلومات خبرنگارانی برای تهیه گزارش از مناطق به میان آمده است.
Shearer به آی جی نت می گوید: «چون من در Medill مدیل کار می کنم، ایده برقراری ارتباط با دانشجویان خبرنگاری اولین چیزی بود که به ذهنم رسید. این ایده از آنجا به ذهنم رسید که شاید بهتر باشد وقتی خبرنگاران تازه کارتر هستند، آنها را در جریان اطلاعات حیاتی مربوط به براورد و تخمین ریسک هایی که با آنها مواجهند، بگذاریم. قرار دادن این اطلاعات در اختیار این خبرنگاران خدمت بزرگی به آنها خواهد بود.
فاصله زمانی بین ایده و اجرا کوتاه بود. ملاقات اولیه سپتامبر گذشته به جلسه دومی در زمستان انجامید، و بلافاصله حس همکاری و آغاز فعالیت در ما بوجود آمد. سازمان خبرنگاران بدون مرز با در اختیار گذاشتن منابعی به ما کمک کرد، و چندین دانشجوی فوق لیسانس دانشگاه مدیل به گردآوری منابع مطالعاتی کمک کردند و دانشجویانی را گرد آوردند که برای انجام مصاحبه راحت بودند و موافقت کردند که مصاحبه هایشان بخشی از درس هایی باشد که تدریس می شود.»
این راهنما که اوایل اوت امسال آماده شد، شامل سه درس اصلی است. اول: فیلم Jim: The James Foley Story.
این فیلم مستندی است که براساس تجربه های جیمز فولی James Foley تهیه شده که خبرنگار آزاد جنگ بود و در اوت سال ۲۰۱۴ سر بریده شد. او نخستین شهروند آمریکایی تلقی می شود که به دست نیروهای داعش به قتل رسید. در کنار آن، درس هایی برای دانشجویانمان در این راهنما هست که به آنها خطرات تهیه گزارش از مناطق جنگی یا خشن را یاد می دهد.
دومین درس بر براورد یا تخمین خطر تمرکز دارد. Shearer می گوید این بخش شامل گفتگوهایی با دو خبرنگار باسابقه و یک خبرنگار نسبتا تازه کار است. دو خبرنگار باسابقه راهنمایی هایی به خبرنگار تازه کار می کنند و در این مورد با او صحبت می کنند که چگونه باید با خطر مواجه شد و قبل از رفتن به منطقه جنگی یا خطرناک، به چه چیزهایی فکر می کنند.
بعد از این درس، مطالعاتی روی نمونه هایی انجام می شود که شرایطی است که خبرنگاران باسابقه و حرفه ای با آنها مواجه شده اند. خبرنگاران مثل Amanda Mustard که خبرنگار آزاد شناخته شده ای است، و David Rohde که خبرنگار سابق نیویورک تایمز و خبرنگار فعلی رویترز است.
«سناریوهای مختلفی به دانشجویان داده می شود و از آنها خواسته می شود که واکنش نشان دهند: چگونه با شرایط مواجه شدند؟ بعد خبرنگاران می گویند که چگونه عمل کردند. این کار، به دانشجویان کمک می کند که خود را در شرایط خطرناک فرضی قرار دهند و فکر کنند اگر در آن شرایط قرار بگیرند، چه می کنند.»
شیرر می گوید هر مدرس رشته خبرنگاری که در سطح دانشگاهی تدریس می کند، می تواند از این منابع برای آموزش استفاده کند. و یاد بگیرد و لازم نیست تجربه کار خبرنگاری داشته باشد
او به آی جی نت می گوید: «به عقیده من حتی اگر هدفتان این نباشد که خبرنگار جنگ بشوید، دیدن این دوره برایتان مفید خواهد بود. اگر سردبیر شوید، برایتان خوب است که بدانید خبرنگارانتان در شرایط جنگی با چه سناریوهایی مواجه می شوند. اگر در زمینه دیگر خبرنگاری می کنید، خوب است در جریان کار همکارانتان (که خبرنگار جنگ هستند) باشید.»
شیرر تاکید کرد که آموزش تهیه گزارش از جنگ به دانشجویان خبرنگاری به ویژه اکنون با شرایط جنگ که در بسیاری از نقاط جهان وجود دارد، ضرروی است. این نکته به ویژه از این نظر اهمیت دارد که با این همه تنش و جنگ در سراسر جهان، این روزها فهمیدن اینکه چه کسی با کدام طرف است، سخت است.
او می گوید: «در عراق و افغانستان، نیروهای آمریکایی حضور نظامی داشتند. می توانستید راه خود را به جای امنی پیدا کنید. اگر طرف خاصی نبودید، لااقل طرف های جنگ را می شناختید. در لیبی، قیامی مردمی را شاهد بودید که جنگنده های آن شهروندان عادی بودند که گرد آمدند و جنگیدند و لزوما یونیفرم نظامی به تن نداشتند. از نظر من، لیبی جایی بود که همه چیز فرق کرد و خطرناک تر شد.»
خود فولی هم بعد از اولین گروگان گیری اش به عنوان یک خبرنگار، در این مورد صحبت کرد.
شیرر در ادامه گفتگو با آی جی نت گفت: «در اغلب درگیری های قبلی، حسی بود که خیلی ها داشتند، که اگر کسی به روشنی به عنوان خبرنگار شناسایی شود، هیچ کدام از دو سوی درگیری به عنوان دشمن یا جنگجو با او برخورد نمی کنند. اما آنچه امروز می بینیم این است که خبرنگاران عمدا هدف قرار می گیرند و خود، سرخط خبر می شوند، یا به دلیل به گروگان گرفته شدن، یا به دلیل پولی که گروگان گیران در ازای آزادی آنها می خواهند.»
با در نظر گرفتن این خطرات، دفترچه راهنمایی که منتشر شده، در نظر دارد تا پروتکل ها و سیستم های واقعی شرایط جنگی را به خبرنگاران یاد بدهد تا احتمال امن ماندن آنها در شرایط جنگی بیشتر شود. این راهنما را با مراجعه به یکی از این دو لینک می توانید پیدا کنید:
https://www.jamesfoleyfoundation.org/overview-of-curriculum
یا
تصویر اصلی از فلیکر با مجوز Global Panorama.