آیا روزنامه نگاران به خاطر گزارش ندادن به موقع خطر بروز بحران در اقتصاد جهانی مقصر هستند؟

نوشته بسام سبتي
Oct 30, 2018 در موضوعات تخصصی

از سال ۲۰۰۷ که نظام بانکی آمریکا سرآغاز بحران بزرگی را در اقتصاد جهان رقم زد، بسیاری از روزنامه نگاران با این اتهام رو به رو بوده اند که در وظیفه خود برای آگاه کردن عموم از بحران قریب الوقوع کوتاهی کرده اند. از آن زمان، ناظران و حتی روزنامه نگاران بارها این سوال را مطرح می کنند که آیا پوشش خبری گسترده تر بحران در بازار مسکن و نظام مالی آمریکا که سرانجام به کل اقتصاد جهان سرایت کرد، می توانست از بروز رکود شدید و بیکاری میلیون ها نفر جلوگیری کند؟

این بحث محور کتاب "نقش رسانه ها در بحران مالی" است که توسط مرکز روزنامه نگاری اروپا (ای جی سی) منتشر شده است. این کتاب در برگیرنده مقالات و متن سخنرانی های کنفرانس سال ۲۰۰۹ ای جی سی در بروکسل است. در آن گردهمایی روزنامه نگاران، اقتصاددانان، بانکداران و صاحبنظران به بررسی نقش رسانه ها در نظام مالی بین المللی اخیر پرداختند.

ویلفرد رئوتن، مدیر مرکز روزنامه نگاری اروپا، می گوید: "هدف کنفرانس این بود که همه این افراد را در یک مکان جمع کنیم و به آنها فرصت دهیم که نظرات خود را آزادانه بیان کنند." در واقع، شرکت کنندگان به بررسی این موضوع پرداختند که آیا روزنامه نگاران باید بحران را پیش بینی می کردند و آیا توانایی این کار را داشتند یا خیر.

آقای رئوتن بر این باور است که روزنامه نگارانی که در امور مالی و اقتصادی قلم می زدند بیش از اندازه به موضوع های خبر و تحولات روز نزدیک بودند و در نهایت نتوانستند که تصویر جامع و کاملی از آنچه واقعا در جریان بود را درک کنند.

اما مارک گیلبرت، رئیس دفتر شبکه بلومبرگ در لندن، این نظر را رد می کند. او در کتاب یادشده می نویسد: " ما متوجه بحران شده بودیم و درباره آن صحبت می کردیم. می گفتیم قرائن نشان می دهد که بحران بزرگ، جدی و وخیم خواهد بود."

در این میان، دنی شوستر که به "کالبد شکاف اخبار" شهرت دارد، می گوید که  مطبوعات باید بحران در نظام مالی را مانند یک داستان جنایی پوشش می دادند. دنی شوستر، نویسنده کتاب "جنایت زمان ما" در سخنرانی خود کنفرانس بروکسل گفت: "اگر گزارشگران پرونده های جنایی درباره مبادلات غیرمجاز و تقلبی می نوشتند خیلی زودتر از روزنامه نگاران امور اقتصادی ما را از اوضاع آگاه می کردند."

در همین رابطه، یک نظرسنجی موسسه تحقیقاتی پیو می تواند میزان جدی بودن روزنامه نگاران در تهیه گزارش های عمیق و کاوشگرانه را روشن کند.

بر اساس این نظرسنجی، موضوع تنها یک پنجم گزارش های مالی - اقتصادی که در آن دوره منتشر می شد، موضوع اشان توسط روزنامه نگاران پیشنهاد شده بود. از طرفی گرایش رسانه ها این بود که بر موضوع های اقتصادی خرد بیشتر از موضوعات کلان تمرکز کنند.