تهدید علیه رسانه های مستقل در سطح جهان رو به افزایش است. از عدم حمایت کافی از خبرنگاران گرفته تا ایجاد محیط های مسموم برای کار آنها و سرکوب آنها، دلایل بسیاری برای بدبینی نسبت به وضع آزادی بیان در جهان وجود دارد.
طی وبیناری که اخیرا با همکاری مرکز بین المللی خبرنگاران و صدای آمریکا برگزار شد، به این موضوع پرداخته شد. چکیده ای از مهمترین نکات عنوان شده در این وبینار را اینجا می خوانید.
Sirwan Kajjo که خبرنگار آزادی بیان صدای آمریکاست و روسیه و اوکراین را پوشش می دهد، سمیع الله مهدی، یکی از مدیران برنامه مرکز بین المللی خبرنگاران و سالم سليمان، که موضوع آزادی بیان را در آفریقا برای صدای آمریکا پوشش می دهد، به اليزا اپلباوم که از مدیران مرکز بین المللی خبرنگاران است، پیوستند تا در مورد آزادی بیان در جهان صحبت کنند.
سلمون گفت که در بیشتر نقاط پرتنش جهان، حقیقت، نخستین قربانی است.
شرایط کنونی آزادی مطبوعات
سلمون گفت میزان آزادی مطبوعات در جهان کاهش یافته و این امر فشار را بر خبرنگاران و خوانندگانی که در پی حقایق و اخبار موثق هستند، افزوده است.
دشمنی با رسانه ها افزایش یافته و به اندازه ای بیش از گذشته رسیده است. از سوی دیگر، رسانه ها در داخل کشورهای گوناگون و در سطح بین المللی کم اعتبار شده اند. سلمون به طور خاص به این پیامد در اتیوپی به دنبال شدت گرفتن تنش جاری در تیگرای اشاره کرد.
در بسیاری از کشورهای جهان دسترسی به اینترنت محدود شده است و دولت برخی نهادهای خبری را وادار به تعطیلی کرده است. خبرنگاران با تهدید، حبس، و حتی مرگ مواجه شده اند چون صاحبان قدرت را به پاسخگویی واداشته اند.
هدف دولت های غیردموکراتیک از استفاده از رسانه، انتشار پروپاگانداست و قدرت پروپاگاندا در محیطی که خبرنگاری مستقل در آن وجود ندارد، بسیار خطرناک است.
نقش جامعه بین المللی
با صیانت از خبرنگاران محلی و تلاش برای واداشتن دولتها به وارونه کردن قوانینی که کارکنان رسانه ها را هدف می گیرند، جامعه جهانی می تواند نقشی حیاتی در ترویج آزادی مطبوعات در شرایط خطرناک ایفا کند.
خبرنگارانی که در صحنه خبرنگاری می کنند هم به اندازه کسانی که درگیر جنگ هستند، از تنش رنج می برند چون اغلب باید بین فرار یا ماندن و مجازات شدن یکی را انتخاب کنند. وقتی روسیه تجاوز به اوکراین را در ماه فوریه آغاز کرد، خبرنگاران در اوکراین و روسیه هدف اول دولت آن کشور بودند. کاجو گفت این شرایط شبیه مداخله روسیه در جنگ داخلی سوریه است و از این رو، خبرنگاران سوری خبرنگاران روس را پیرامون نحوه پوشش خبری جنگ از ابتدای این جنگ راهنمایی کرده اند.
کاجو همچنین به اهمیت حمایت از پوشش خبری محلی تجاوز به روسیه اشاره کرد و گفت که طرح هایی که گروه های رسانه ای و بین المللی برای کمک به این خبرنگاران دارند در صورتی اثرگذارتر خواهد بود که به نحوی طراحی شوند که بتوانند از رسانه های محلی حمایت کنند.
برای اشتراک خبرنامه رایگان هفتگی ما اینجا کلیک کنید.
یاد گرفتن از خبرنگاران
سلمون گفت در بیشتر بخش های آفریقا دانش رسانه ای وجود ندارد اما با این وصف خبرنگاران سراسر جهان با هم همکاری کرده اند و راه هایی را برای دور زدن سانسور و انتشار گزارشهایشان یافته اند.
خبرنگاران در تبعید نقشی اساسی در همکاری با خبرنگارانی که در کشورهایشان مانده اند ایفا کرده اند. آنها با استفاده از شواهد و گزارش های خبرنگاران در اتیوپی، اوکراین، افغانستان و کشورهای دیگر موفق به تهیه گزارش های دقیق و معتبر شده اند.
بسیاری از خبرنگاران آموخته اند که از فن آوری برای راستی آزمایی داده ها و انتشار گسترده تر گزارش هایشان استفاده کنند. کار شهروند - خبرنگاران ابزاری دیگر است که در محل از آن استفاده می شود. خانم اپلباوم افزود که این شبکه های غیررسمی موفق بوده اند و بررسی شیوه تحول آنها در آینده بسیار جالب است.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Hatice Yardım.