بعد از آنکه نهاد حمایت از مصرفکنندگان در نیجریه که کمیسیون فدرال رقابت و صیانت از مصرفکننده (FCCPC) نام دارد، در ماه ژوئیه، واتساپ و شرکت مادر آن یعنی مِتا را ۲۲۰ میلیون دلار جریمه کرد، این پیامرسان محبوب در حال بررسی خروج احتمالی از این کشور است.
حکم این مبلغ جریمه، بعد از آن صادر شد که کمیسیون FCCPC و کمیسیون حفاظت از دادههای نیجریه، در تحقیقاتی مشترک، دریافتند که واتساپ با همرسانی اطلاعات کاربران با دیگر شرکتهای متا، قوانین حفاظت از دادهها در نیجریه را نقض کرده است.
یافتههای این گزارش «Meta Parties» را به رفتار تهاجمی و سودجویی از مصرفکنندگانِ داده، متهم میکند. کمیسیون FCCPC در یک حکم نهایی، واتساپ را ملزم کرد که «برای سازگاری با قوانین نیجریه، گام بردارد، به سوءاستفاده از مصرفکنندگان نیجریهای پایان دهد، رفتار خود را مطابق معیارهای نیجریه تغییر دهد و به حقوق مصرفکنندگان احترام بگذارد.»
بیشتر بخوانید: سه پیشبینی درباره وضعیت رسانهها در سال ۲۰۲۴
نبرد حقوقی
تیم حقوقی واتساپ با این استدلال که بدون یک محاکمه عادلانه، جریمه سنگینی بر این شرکت وضع شده، در برابر حکم کمیسیون، درخواست تجدیدنظر دادند. این شرکت، ادعا میکند که به علت ماهیت گران آن، شناسایی و ایجاد یک «مکانیسم رضایت، برای هر شاخص دادهای که از سوی مصرفکنندگان نیجریهای پردازش میشود، ناممکن خواهد بود.
واتساپ با این ادعا که حکم کمیسیون، فاقد مبنای قانونی محکم است، گفت که سیاست حریم خصوصی خود را بهروزرسانی کرده تا به نیجریهایها کنترل بیشتری بدهد. این شرکت گفت که بهجای عملی کردن این حکم، ترجیح میدهد فعالیتهای خود را در نیجریه متوقف کند. نشریه TechPoint Africa بهنقل از یک سخنگوی واتساپ نوشت: «این حکم، حاوی چندین اشتباه و تصور نادرست از نحوه کار واتساپ است. واتساپ برای انجام خدمات و امن نگه داشتن کاربران، از اینترنت محدود استفاده میکند و بدون زیرساختهای متا، ارائه خدمات واتساپ به نیجریه و سراسر جهان، ناممکن خواهد بود.»
اما کمیسیون FCCPC استدلال میکند که فعالیتهای آن، بر اساس «نگرانیهای مشروع درباره صیانت از مصرفکنندگان و حریم خصوصی دادهها انجام شده و این حکم، یک گام مثبت در راستای فعالیت یک بازار دیجیتال عادلانهتر در نیجریه است. در حوزههای قضایی دیگر هم، تدابیر مشابهی بهکار گرفته میشوند، بدون آن که شرکتها را به ترک بازار، مجبور کنند.» علیرغم ادعای واتساپ مبنی بر اینکه ترک نیجریه را به هزینه کردن برای محافظت از اطلاعات مردم این کشور ترجیح میدهد، متخصصان باور دارند که این کشور، برای واتساپ باارزشتر از آن است که بخواهد آن را ترک کند.
Nathaniel Ike (ناتانیل آیک)، متخصص فنآوری اطلاعاتی و مؤسس شرکت Techclout Africa میگوید: «شرکتهای خارجی مثل واتساپ، ارزش بازار نیجریه را درک میکنند. اگر آنها بازار نیجریه را ترک کنند، زیان بسیاری میکنند. احتمال دارد واتساپ برای کاهش جریمه، وارد مذاکره شود و یا از حکومت کمک بخواهد. در تجارت، شما فعالیتهای خود را به علت چالشها، متوقف نمیکنید، بلکه سازگاری میکنید و خود را با شرایط وفق میدهید.»
بیشتر بخوانید: نقش پرونده «فایلهای توییتر» در انتشار اطلاعات جعلی پیرامون دادگاه عالی برزیل
ابراز نگرانی خبرنگاران
خبرنگاران بسیاری درباره تأثیرات احتمالی متوقف شدن فعالیتهای واتساپ در نیجریه بر کارشان، نگرانند. این پیامرسان، بسیار محبوب است و خبرنگاران از آن برای همرسانی ایدهها، شبکهسازی، ساخت ارتباطات مجازی، برگزاری دیدارهای گروهی، انجام گفتگو برای تهیه گزارش و پردازش گزارشهای خبری استفاده میکنند.
Akintunde Babatunde (اکینتونده باباتونده)، مدیر برنامههای مرکز خلاقیت و توسعه خبرنگاری میگوید: «واتساپ، یکی از مهمترین پلتفرمهایی است که خبرنگاران برای تعامل روزانه از آن استفاده میکنند. بسیاری از اتاقهای خبر، از آن بهعنوان نقطه پیوندی برای فعالیتهای تحریریه استفاده میکنند؛ خبرنگاران، گزارشهای خود را آنجا همرسانی میکنند و کانالهای واتساپ بسیاری هستند که سازمانهای رسانهای از آنها برای رسیدن به مخاطبان بیشتر استفاده میکنند.»
باباتونده میگوید که این تصمیم اخیر، شاید به انقسام بیشتر بین کسانی بیانجامد که به رسانههای اجتماعی دیگر، دسترسی ندارند؛ بهخصوص به این علت که واتساپ در مقایسه با پلتفرمهای اجتماعی دیگر، به سرعت و ظرفیت اینترنتی کمتری نیاز دارد: «بسیاری از کسانی که توان مالی ندارند، شاید تنها برای دسترسی به واتساپ، از طریق شرکت مخابراتی خود، یک بسته اینترنتی کوچک را فعال کنند.»
محمد توحید، گزارشگر روزنامه Premium Times در نیجریه، بهعلت رمزگذاری نقطه به نقطه واتساپ، برای انجام بیشتر مصاحبههای خود، از این اپلیکیشن استفاده میکند. او میگوید: «من جایگزینهایی در رسانههای اجتماعی دیگر هم دارم، اما هیچیک از آنها به اندازه واتساپ قوی نیست. اگر واتساپ از نیجریه خارج شود، مطمئن نیستم که چگونه خواهم توانست مصاحبههای حساس را انجام دهم.»
تصویر از آنسپلش، عکاس: Dima Solomin