همزمان با افزایش استفاده از اینترنت در کنیا، مبارزه با اطلاعات جعلی و نادرست نیز در آن کشور به گونه ای فزاینده دشوار شده است. به ویژه طی چند ماه اخیر و در آستانه انتخابات روز ۹ اوت در آن کشور، فضای شبکه های اجتماعی در کنیا به جایی برای انتشار اطلاعات غلط و جعلی بدل شده است.
برای مبارزه با انتشار این نوع اطلاعات در جریان رقابت های انتخاباتی امسال و ورای آن، شورای رسانه کنیا با همکاری برنامه توسعه سازمان ملل متحد یک تریبون دیجیتال ایجاد کرده اند که خبرنگاران و اتاق های خبر می توانند از آن برای راستی آزمایی اطلاعاتشان پیش از انتشار یا پخش استفاده کنند. از این تریبون که iVerify نام دارد، پیشتر در آفریقا به طور موفقیت آمیز استفاده شده است.
راستی آزمایی
iVerify سه هدف اصلی دارد: شناسایی اطلاعات غلط، اطلاعات ساختگی و ادبیات نفرت آلود، راستی آزمایی اطلاعات و انتشار گزارش هایی پیرامون آن، و هماهنگ کردن پاسخ به اطلاعات غلط با چندین فرد یا گروه ذینفع.
این تریبون از هوش مصنوعی همراه با راستی آزمایی انسانی استفاده می کند تا به راستی آزمایی ادعاهایی بپردازد که از سوی افراد، نهادها، سیاستگران و نهادهای دولتی مطرح می شود. این ادعاها آنگاه در یکی از سه گروهی که این تریبون شناسایی می کند، قرار می گیرد.
David Omwoyo که مدیر اجرایی این تریبون است، می گوید این تریبون همچنین امکان همکاری تقویت شده را برای راستی آزمایی اطلاعات برقرار می کند و همزمان تعامل و همکاری میان راستی آزمایان، خبرنگاران و نهادی دولتی به نام National Cohesion and Integration Commission یا کمیسیون ملی انسجام و ادغام که در کنیا به مبارزه با ادبیات نفرت آلود می پردازد، ایجاد می کند.
آغاز به کار iVerify به ویژه در شرایطی که انتخابات در کشور برگزار می شود، اهمیت ویژه ای دارد.
Esther Koimett که از دبیران کل وزارت ارتباطات و رسانه هاست، می گوید رقابت های انتخاباتی در کشور شاهد انفجاری از اطلاعات غلط، اطلاعات ساختگی و ادبیات نفرت آلود بوده اند و باور ما آن است که iVerify می تواند قانون و نظم را به این نوع رقابت ها بازگرداند.
Omwoyo می گوید iVerify هم اکنون نیز توسط نهادهای رسانه ای در ۴۷ منطقه کنیا استفاده می شود و به پر کردن خلاء چرخه راستی آزمایی خبر کمک می کند که برای تقویت گزارشگری مسئولانه و حرفه ای در انتخابات امسال و ورای آن کارآمد خواهد بود.
چند مطلب دیگر ما را پیرامون اطلاعات جعلی، مبارزه با گسترش آن، و راستی آزمایی بخوانید.
گروه راستی آزمایان
گروهی از بیش از هفتاد راستی آزما امروز iVerify را اداره می کنند. این راستی آزمایان از خبرنگاران مطلب و گزارش دریافت می کنند و پس از آن برای تشخیص صحت آنها و انتشار گزارش پیرامون آنها تحقیق می کنند.
وقتی مردم در پی اطلاعات هستند، خبرنگاران نخستین وسیله ارتباط آنها هستند. حصول اطمینان از آن که آنها مهارتهای لازم را برای تشخیص اطلاعات ساختگی، از جمله پروپاگاندای سیاسی، دارند، و می توانند به توقف چرخه اطلاعات غلط و جعلی کمک کنند، اهمیت دارد.
زامبيا پیش از کنیا طی انتخابات سال گذشته خود به استفاده از iVerify روی آورد. لبیریا نیز از این ابزار برای مبارزه با ادبیات نفرت آلود بهره برده است.
اگر هنوز برای دریافت خبرنامه رایگان هفتگی ما اقدام نکرده اید، اینجا نام نویسی کنید تا تازه ترین رویدادها و فرصتهای خبرنگاری را هر هفته بخوانید!
شیوه کار iVerify
هر مطلبی که به دست iVerify می رسد، به دست دو راستی آزما بررسی می شود. این روش برای این به کار می رود که امکان غرض ورزی شخصی را کاهش دهد. راستی آزمایان با کسانی که از آنها نقل قول شده نیز تماس می گیرند. آنها از منابع و اطلاعات در دسترس عموم استفاده می کنند و از نظر کارشناسان نیز بهره می گیرند و اگر نیاز باشد، از مسئولان نیز در مورد موضوع مورد نظر سوال می کنند. عضو ارشد گروه آنگاه این یافته ها را که در آستانه انتشار قرار دارند، بررسی می کند.
خبرنگاران خوش بینند که این تریبون به کاهش انتشار و پخش بیانیه ها یا گفته های راستی آزمایی نشده و گمراه کننده سیاستگران که در جریان رقابت های انتخاباتی بیان می شود، کمک کند.
Moreno Ocampo Junior که خبرنگاری مستقر در ناکوروست، می گوید گاهی تحت تاثیر بیانیه هایی قرار می گیریم که طی رقابت های انتخاباتی پخش یا منتشر می شوند و بدون راستی آزمایی به آنها استناد می کنیم. اکنون با استفاده از iVerify می توانیم هر ادعایی را راستی آزمایی کنیم.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Adeolu Eletu.