بعد از بیست سال همکاری با سی ان ان، ماریا رسا تصمیم گرفت به زادگاهش بازگردد. او متولد فیلیپین و بزرگ شدهی آمریکاست و از سراسر جهان گزارش تهیه کرده است. او پس از بازگشت به فیلیپین همکاری با
ABS-CBN را آغاز کرد.
اما خانم رسا پس از روبه رو شدن با فرایند کند به کارگیری فن آوری در عرصهی خبرنگاری فیلیپین، تصمیم گرفت به طور مستقل کار کند.
اوRappler را پایه گذاشت، که با تنها دوازده کارمند فعالیت خود را آغاز کرد. اما این تعداد ظرف هجده ماه به ۷۵ خبرنگار رسید، و وبسایت آن سومین وبسایت پرخوانندهی فیلیپین شد. شعار رپلر «شبکههای اجتماعی برای بهبود اجتماع» بود. کارکنان رپلر شهروندانی از سنین گوناگون را آموزش دادند تا از قدرت شبکههای اجتماعی برای اثرگذاری در جامعه بهره ببرند و به سخنان اجتماعات خود گوش فرا دهند.
اما رسا از سال ۲۰۱۵ تاکنون چهرهی زشت شبکههای اجتماعی را از نزدیک دیده و حس کرده است. او به سبب انتقاد از رودریگو دوترته، رییس جمهوری فیلپیین که در سال ۲۰۱۶ انتخاب شد، مورد آزار و تهدید قرار گرفت و پیامهای نفرت آلود دریافت کرد، تا جایی که در اواخر سال ۲۰۱۶، به طور متوسط ساعتی نود پیام نفرت آمیز برای او فرستاده می شد. بعد از آن، او مورد اتهام قرار گرفت و به حبس تهدید شد. او می گوید با آن که بخش عمدهای از این نفرت و تهدید از فیسبوک می آمد، او هنوز در رپلر با فیسبوک کار می کند، به سبب آن که این شبکهی اجتماعی از قدرت زیادی برخوردار است.
خانم رسا از سوی بنیاد خبرنگاری بین المللی نایت مورد تقدیر قرار گرفت و در ضیافت شام مرکز بینالمللی خبرنگاران جایزهی خود را از بنیاد نایت دریافت کرد. به رغم چالشها و دشواریها، او همچنان به آینده خوش بین و امیدوار است. گفتوگوی آی جی نت را با او اینجا می خوانید.
آی جی نت: رپلر را به امید همکاری با شهروند خبرنگاران و جلب همکاری گسترده آغاز کردید. از چه ابزار استفاده کردید و چه تجاربی اندوختید؟
رسا: امیدوار بودم که فنآوری بتواند به توسعهی بیشتر در کشورم کمک کند. البته نخستین بخش فن آوری، شبکههای اجتماعی است که مشغول فعالیت بودند. ما صندوقی را هم برای گردآوری کمکهای مالی در زمان سوانح طبیعی ایجاد کردیم، چون فیلیپین سالی حدود بیست گردباد دارد. تلاشهای خود را با جلب همکاری دولت برای کمک به مردم در هنگام سوانح هماهنگ کردیم. بعد از مدتی ایجاد و استفاده از هشتگ را آموختیم که این روزها عادی است اما در سال ۲۰۱۲ نوآورانه بود. با این هشتگها از مخاطبانمان می خواستیم به ما بگویند چه پرسشهایی دارند یا با چه چالشهایی مواجهاند. این، طبعا میزان تعاملمان را با مخاطبانمان افزایش می داد.
به عقیدهی شما چه تغییراتی برای بهبود اوضاع عرصهی خبرنگاری ضرورت دارد؟
خبرنگاران نقاط و موضوعاتی ناروشن را پوشش می دهند و این روزها فنآوری دروازهی ورود به حقایق است. اگر کار دقیق از سوی خبرنگاران انجام نشود، فنآوریهای امروزی سبب به مخاطره افتادن گزارشگری واقعیات خواهند شد. تریبونهای شبکههای اجتماعی تبلیغ یا انتشار هر مطلبی را حق خود می دانند و بخشی از آزادی بیان تلقی می کنند. اما واقعیت آن است که اگر نمی توانند مسئولیت بپذیرند، باید از اثرگذاری و نفوذ بر کشورهایی که در آنها فعالند، کنار بروند.
توصیهتان برای خبرنگارانی که با آزارهای اینترنتی مواجهاند، چیست؟
ابتدا باید همواره به خاطر داشته باشند که سزاوار این نوع تنبیه نیستند و کسی حق ندارد در دنیای مجازی چنین رفتاری با آنها بکند، چنانکه در دنیای واقعی هم نمی تواند. من به خبرنگارانی که در رپلر با این نوع مشکلات مواجه بوده اند توصیههایی کرده ام، اما مشکل آن است که این موضوع، چالش تازهای است که جامعه شناسان و روانشناسان نیز تجربهی کار با آن را ندارند.
ما Dart Center for Journalism and Trauma
یا مرکز خبرنگاری و ترامای دارت را برای خبرنگارانی که تحت آزار اینترنتی قرار گرفته اند یا می گیرند، ایجاد کردیم. ما در انتظار روزی هستیم که خاطیان و مقصران ناگزیر به پاسخگویی شوند.
در نهایت توصیهی من آن است که هرگز امیدتان را از دست ندهید. این نوع آزارها طبیعت انسانی نیست، بلکه ساختهی قدرت است، برای به دست آوردن قدرت یا حفظ آن. هدف این نوع مزاحمتها، خاموش کردن صدای خبرنگاران است. اگر کار حرفهایمان را به خوبی انجام دهیم، با این نوع آزارها مبارزه کرده ایم.