این روزها اطلاعات نادرست و شایعات بی اساس فراوانی به ویژه از راه پیام رسان واتس اپ و شبکه های اجتماعی پیرامون کووید-۱۹ و واکسن آن منتشر می شود. این مطلب به برخی از آنها می پردازد و بر ضرورت مقابله خبرنگاران با این نوع اطلاع رسانی نادرست و غیردقیق تاکید می ورزد.
به عقیده کارشناسان خبری و خبرنگاران باتجربه، برای مبارزه با اطلاعات نادرست یا غیردقیق پیرامون واکسن کووید-۱۹، اتاق های خبر باید همکاری و هماهنگی با فعالیت های یکدیگر را به رقابت با هم ترجیح دهند. این موضوع طی گفتگویی در پنلی عنوان شد که هفته گذشته از سوی مرکز بین المللی خبرنگاران و شبکه بین المللی راستی آزمایی برگزار شد.
کریستینا تاراداگوییلا، مدیر شبکه بین المللی راستی آزمایی که در ریو دو ژانیروی برزیل مستقر است، در این خصوص گفت: «تنها شیوه مبارزه با اطلاعات نادرست همکاری با یکدیگر است.»
او افزود که رقابت تنها به گسترش بیشتر اطلاعات غلط منجر می شود. گاهی اتاق های خبر شتاب می کنند تا خبری را بدون راستی آزمایی دقیق و درست، زودتر از رقبایشان، زودتر از نهادهای خبری دیگر، منتشر یا پخش کنند، و این شتابزدگی، سبب صدمه زدن به محتوا یا دقت یا صحت خبر می شود و به گسترش و انتشار اطلاعات غیردقیق دامن می زند.
لی مویتی، سردبیر نهاد راستی آزمایی برای آفریقا که شریک و همکار مرکز بین المللی خبرنگاران است، گفت: «اگر خبرنگاران می توانستند بیشتر با هم همکاری کنند، اعتماد مردم به رسانه ها بیشتر می شد.»
تاراداگوییلا و مویتی با اورن لوین، مدیر نوآوری مرکز بین المللی خبرنگاران، پیرامون راهبردهای مبارزه با اطلاعات غلط مربوط به تهیه واکسن کرونا صحبت کردند.
لوین گفت حتی پیش از همه گیری کرونا، اطلاعات نادرست و غیردقیق در این باره وجود داشت و بی اعتمادی به واکسن کم و بیش در میان مردم دیده می شد، وضعیتی که اکنون البته بدتر شده است.
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که تعلل یا اکراه نسبت به تزریق واکسن به رغم موجود بودن آن، سبب عقبگرد در مهار و پیشگیری از ابتلا به بیماری های همه گیر می شود.
سازمان بهداشت جهانی واکسیناسیون را یکی از مقرون به صرفه ترین روش های پیشگیری از بیماری خوانده است.
شرایط اکنون دشوارتر و پیچیده تر است، چون تلاش بی وقفه برای دستیابی به واکسن کرونا طی مدت اخیر شدت و سرعت یافته است. اعضای پنل اخیر مرکز بین المللی خبرنگاران درراستای مبارزه با اطلاعات نادرست پیرامون واکسن کرونا به این نکات نیز اشاره کردند:
منشا خبر جعلی یا نادرست را بیابید
مویتی گفت اعضای نهاد متبوع او تلاش می کند که اگر دید ویدیویی حاوی اطلاعات نادرست منتشر شده، ویدیویی تهیه و منتشر کند که حاوی اطلاعات دقیق و صحیح باشد و آن را درهمان شبکه های اجتماعی یا پیام رسان هایی که ویدیوی حاوی اطلاعات غلط پخش شده بود، منتشر کند.
بر پیام های منابع رسمی تمرکز کنید و به افراد عادی اعتماد نکنید
تاراداگوییلا گفت: «به پیام عمویتان در واتس اپ اعتماد نکنید. به توییتی که منبعی غیررسمی منتشر کرده، اتکا نکنید. وقت آن است که همه، به ویژه خبرنگاران، تنها به منابع رسمی تکیه کنند و از آنها نقل قول کنند.»
او افزود که خبرنگاران نباید هر آنچه مصاحبه شوندگانشان می گویند، در گزارششان بنویسند. بلکه باید همواره نسبت به آنچه می شنوند، بی اعتماد یا حتی بدبین باشند و پیش از نوشتن چیزی، درباره آن تحقیق کنند و درستی آن اعتماد یابند تا به اطلاعات غلط دامن نزنند.
کمپین های اطلاع رسانی را در شبکه های مناسب منتشر کنید
تلاش های گسترده ای برای آگاهی رسانی و شفافیت بخشیدن به اطلاعات پیرامون کرونا و واکسن آن و مبارزه با انتشار و انتقال شایعات، مثل کمپینی برای اطلاع رسانی دقیق است. اثرگذارترین شیوه اجرای چنین کمپینی آن است که آن را در همان شبکه هایی منتشر کنید که کاربران بسیاری دارند و اغلب خوانندگان یا مخاطبان شما هم به آنها سر می زنند، همان شبکه هایی که اطلاعات نادرست را منتشر می کنند.
این کار در نیجریه و کنگو انجام شده و می شود. خبرنگاران و فعالان این دست کمپین ها، حتی خانه به خانه رفته اند و با دریافت شماره تلفن همراه مردم، از راه فرستادن پیامک به آنها اطلاع رسانی کرده اند. این کوشششان نتیجه بخش و موفق بوده است.
تصویر اصلی از آنسپلش، با مجوز سازمان ملل متحد.
مقالات بیشتری نوشته
