هر خبرنگاری پیش از تهیه مطلبش باید به گروه مخاطبش فکر کند. تعامل با مخاطب از راه انتخاب موضوع مورد توجه آنها ساده تر می شود و از این روست که به سادگی می توان شمار مخاطبان را بیشتر کرد و از واکنش آنها آگاه شد.
کلسی پراود، عضو تحریریه ان-پی آر در سنت لوئیس، در وبیناری که به تازگی از سوی اِن
پی-آر آمریکا برگزار شد، در این خصوص گفت: «کلید تعامل با مخاطب آن است که خبرنگار به کارش به عنوان خدمتی به مردم نگاه کند.»
پراود ادامه داد: «چگونه می توانیم به همسایگانمان و به دنیا خدمت کنیم؟ با دخالت دادن و درگیر کردن آنها از آغاز تا پایان فرایند گزارش نویسی. باید بدانیم که مخاطبمان کیست، چه نوع خبری برایش مهم است، و از اطلاعاتی که به دست می آورد، چطور استفاده می کند.» خانم پراود به هفت پرسشی اشاره کرد که هر خبرنگاری در ابتدای تهیه هر مطلب باید در نظر داشته باشد تا از جلب مخاطب اطمینان پیدا کند. اینجا، فهرست این پرسش ها را به همراه پاسخشان می خوانید:
پرسش اول: در تهیه گزارشتان، می خواهید به چه سؤال یا نیازی پاسخ دهید؟
هر مطلبی باید پاسخگوی پرسش یا نیازی در جامعه مخاطبانتان باشد. اگر مطلبی هیچ یک از این دو هدف را تأمین نکند، ارزش تهیه کردن ندارد. اگر بتوانید به سادگی و در یک جمله به این دو پرسش، پاسخ دهید، مخاطبان خاص را می توانید به راحتی جلب کنید.
««باید مخاطبانتان و سوژه مقاله اتان را دقیقا هدفگیری کنید. پوشش مطلب را وسعت ندهید که نتیجه مثبتی ندارد. سعی کنید به مطلب یا خبر از زاویه خاصی نگاه کنید.
پرسش دوم: این موضوع برای چه کسانی اهمیت دارد؟
ممکن است مطلبتان برای بیش از یک گروه خاص مناسب باشد، اما در نظر داشتن تنها یک گروه مخاطب مثل معلمان یا سالمندان، به برقراری ارتباط نزدیکتر با مردم کمک بزرگی می کند، چون از این راه هم با آن گروه خاص تعامل می کنید و هم راهی برای ارتباط با گروه های خاص دیگر باز می کنید و این تعامل، آرام آرام می تواند گسترده تر شود و جایتان را میان شمار بیشتری از مخاطبان باز کند.
پرسش سوم: چرا موضوع یا خبری که بر آن تمرکز کرده اید، برای جامعه مخاطبان خاص مهم است؟ از کجا مطمئنید که این موضوع برایشان اهمیت دارد؟
علاوه بر تعیین گروه مخاطبتان، باید مطمئن شوید که این مخاطبان به موضوعی که بر آن تمرکز کرده اید، اهمیت می دهند. پیش از هر چیز، با چند نفر از این گروه خاص صحبت کنید و از این بابت مطمئن شوید. ضمن آن که این کار را انجام می دهید، ممکن است زاویه دید دیگری نسبت به موضوع پیدا کنید، و از این راه می توانید مخاطبان را متقاعد کنید که به دیدگاه هایشان توجه دارید و به نگرانی هایشان اهمیت می دهید.
پرسش چهارم: گروهی که به این اطلاعات نیاز دارند، چگونه از این اطلاعات استفاده می کنند؟
یکی از مهمترین نکاتی که خبرنگاران امروزی باید با توجه به امکانات و پیشرفتهای قرن بیست و یکم در نظر داشته باشند، راه هایی است که مخاطبانشان به اطلاعات دسترسی می یابند، و بر آن اساس تصمیم بگیرند که بهترین شیوه ارائه مطلبشان کدام است. با آن که امروز، انتقال اطلاعات و گزارش های گوناگون ساده است و از راه های مختلف هم شدنی است، مهم آن است که راهی را انتخاب کنیم که گروه خاص مخاطبمان ترجیح می دهد یا شیوه ای را برگزینیم که دسترسی به آن برای آنها ممکن است. اگر می دانید که مخاطبتان برای دریافت اطلاعات سراغ یک شبکه اجتماعی بخصوص نمی رود، از آن شبکه پرهیز کنید، وگرنه مخاطبتان با گزارش یا مطلب شما ارتباط لازم را برقرار نمی کند، یا اصلا از انتشار آن آگاه نمی شود.
پرسش پنجم: بهترین راه ارائه مطلبتان چیست؟ (چه به شکل نوشتاری باشد، چه صدا یا تصویر)
پاسخ این پرسش همراه و وابسته پرسش قبلی است.
شیوه ای را انتخاب کنید که قابل فهم و معنادار باشد. مطلبتان را به شیوه ای ارائه کنید که هم برای شما و هم برای رسانه ای که برای آن فعالیت می کنید، مناسب باشد. در این راستا، باید به ابزار و امکاناتی که رسانه تان در اختیار دارد، توجه کنید تا هم مخاطب کافی جلب کنید و هم به نفع خودتان و نشریه ای که با آن همکاری می کنید، باشد، و هم برای جامعه خبری پیرامونتان، مفید و کارآمد باشد.
پرسش ششم: گروه مخاطب مورد نظرتان چگونه از وجود گزارشی که تهیه و ارائه کرده اید، آگاه خواهد شد؟
هر گزارشی تا وقتی که مخاطب از وجود آن آگاه نشود، بی ارزش است. مهم آن است که چنانکه پیشتر هم اشاره شد، تلاش کنید از راهی وارد شوید که مخاطبتان بیشتر با آن ارتباط دارد، یا گزارش و خبرش را از آن راه بدست می آورد. وگرنه هدفتان برای ارائه و انتشار مطلبی که مدت ها برای تهیه اش وقت صرف کرده اید، تأمین نخواهد شد. محتوای مطلب در صورتی که شیوه مناسبی برای انتشار آن به کار نگرفته باشید، ارزشی نخواهد داشت. گزارشتان زمانی مهم می شود که مخاطب مورد نظرتان به آن دسترسی یابد.
پرسش هفتم: از کجا بفهمیم که موفق بوده ایم یا نه؟ چطور آن مسیر را ادامه دهیم؟
هم از راه های کمّی و هم از روش های کیفی می توان این مسیله را فهمید. اتکاء به عدد و رقم و آمار برای شمارش مخاطبان مهم است، اما زمانی دریافت کامل، حرفه ای، و دقیقی از میزان موفقیت مطلبتان خواهید داشت که با ابزار تحلیلی مثل گوگل آنالیتیک یا استفاده از شیوه های تحقیقی، متوجه میزان استقبال از مطلبتان شوید و بفهمید که مخاطبان تا چه اندازه ای توانسته اند با آن ارتباط برقرار کنند، یا تا چه اندازه موفق شده اند اطلاعات مفیدی از آن به دست آورند.
راهنمای کلسی پراود برای تعامل با مخاطبان خاص را اینجا بخوانید. خانم پراود این راهنما را که «خبر ارایه می شود» نام دارد، طی فرصت مطالعاتی اش در موسسه خبرنگاری رینالدز تهیه کرده است.