Petar Vidov پیتر ودوف که خبرنگار با تجربه‌ای است برای Index کار می کرد که پربازدیدترین پرتال خبری کرواسی است. او در Index کار خبرنگاری فساد سیاسی و جرایم سازمان یافته را انجام می داد.
امروز، Faktograf بخشی از شبکه‌ی بین‌المللی راستی آزمایی یا International Fact-Checking Network است و بخشی از تعهد بی طرفی در راستی آزمایی، که از سال ۲۰۱۵ کار خود را در عرصه‌ی رسانه‌ای کشورهای حوزه‌ی بالکان آغاز کرده است.
این وبسایت ماهانه بین سی و چهل هزار بیننده دارد و در فیس‌بوک و توییتر نیز حضوری قوی دارد. مطالب این وبسایت هم‌چنین مورد استفاده‌ی یکی از شبکه‌های محلی قرار می گیرد که وابسته به تلویزیون سی ان ان است.
Vidov (ویدوف) می گوید که فاکتوگراف در کار راستی آزمایی و به عنوان یک منبع خبررسان در این راستا بسیار موفق بوده است و به اعتماد مخاطبان افتخار می کند و به افزایش شمار مخاطبانش و جلب آن‌ها به شبکه‌های اجتماعی، به ویژه توییتر، خوش بین است.
استفان مالکویچ که از نویسندگان سرشناس کرواسی است، می گوید که مردم همه جا از اخبار جعلی و کذب خسته اند و چنین طرح‌هایی در صدد تغییر این شرایط و مبارزه با اخبار نادرست هستند، هرچند این کار، فرایندی دشوار و طولانی خواهد بود.
این طرح، پروژه‌ی مشترک است از Croatian Journalists’ Association(انجمن خبرنگاران کروات) و GONG (یک نهاد مدنی) که هم‌کاران یا نهادهای خواهر آن در منطقه هم فعالند. در بوسنی-هرزه گوین طرحی به نام Istinomjer فعال است که به ویدوف کمک کرد تا الگوی فعالیتی را برای نسخه‌ی کروات آن نهاد فراهم کند.
فاکتوگراف از سوی بنیاد ملی دموکراسی در آمریکا و صندوق طرح‌های ابتکاری اخبار دیجیتال گوگل حمایت مالی می شود.
ویدوف می گوید محدودیت کارشان را حس می کند، به این دلیل که گروه کوچکی هستند، اما نهایت تلاش‌شان را می کنند. اغلب، دشوار است که همه‌ی اخبار غلط و اطلاعات جعلی را که ۲۴ ساعته مشغول مخابره‌ی اخبار هستند، با یک تیم سه نفره بررسی و راستی آزمایی کنیم.
او به سه واقعیت درخصوص راستی آزمایی اشاره می کند:
تولید اخبار جعلی و تبلیغات سیاسی بسیار ساده‌تر و ارزان‌تر از اخبار و گزارش‌های واقعی و دقیق است.
اطلاعات غلط با سرعت بیشتری منتشر می شود و مبارزه با آن دشوارتر است.
خبرنگاران و راستی آزمایان اغلب در خط مقدم این مبارزه بوده اند.
ویدوف می گوید که تنها راه مبارزه با پروپاگاندا و تبلیغات سیاسی دیجیتال واکنش نشان دادن با واقعیت‌های عینی و غیرقابل انکار یا غیرقابل بحث است.
نمونه‌هایی از مواردی دیده شده که سیاستمداران به دنبال انتشار گزارش‌هایی، پاسخگوی تصمیمات یا رفتارهای خود شده اند، که فاکتوگراف پیرامون آن‌ها گزارش تهیه کرده است. گاهی هم رفتارهای خود را به دنبال انتشار گزارش‌های فاکتوگراف اصلاح کرده اند.
در آینده، ویدوف اتاق خبر بزرگ‌تری را تجسم می کند که با شماری از خبرنگاران حرفه‌ای علاقمند که به شکل تمام وقت برای فاکتوگراف کار می کنند، فعالیت کند. او اما، به مشکل غیرانتفاعی بودن و کمبود منابع مالی رسانه‌‌شان اشاره می کند و می افزاید: «در حال حاضر، فقط می توانیم هزینه‌ی سالانه‌مان را تامین کنیم و برای سرپا ماندن، به وام‌های بلاعوض و کمک‌های بین‌المللی نیاز داریم.»
تصویر اصلی از Unsplash، بامجوز Toa Heftiba.
مقالات بیشتری نوشته
