جالدیب کاتوالا سال ها از مناطق بحران زده و جنگی گزارش های خبری تهیه کرده است. آقای کاتوالا که به تازگی از جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر سابق) برگشته، تجربیات خود را با روزنامه نگاران دیگر در میان می گذارد. او تهیه گزارش از درگیری ها و موارد نقض حقوق بشر را کاری پیچیده و دشوار می داند و می گوید در بسیاری از مواقع اخبار منتشر شده درباره آنها تصویر درستی از واقعیت ها ترسیم نمی کند. جالدیپ کونارد توجه به ده نکته مهم را برای پوشش خبری بهتر مناطق بی ثبات و بحرانی ضروری می داند.
از کلیشه پرهیز کنید:
"قلب تاریکی" عنوان رمان معروف جوزف کونارد است که در اوایل قرن بیستم به حضور بلژیک در مستعمره کنگو و سفر در رودخانه کنگو می پردازد. ضرورتی ندارد که عبارت "قلب تاریکی" به طور کلیشه ای در هر گزارشی که درباره کنگو تهیه می شود وجود داشته باشد.
هر اطلاعاتی را باور نکنید:
سازمان های غیردولتی بین المللی عمدتا از قربانیان و طرف ضعیف حمایت می کنند. آنها به ویژه در پی جلب حمایت رسانه ها از اهداف خود هستند. اخباری که این گروه ها در مناطق بحرانی به اطلاع مطبوعات می رسانند معمولا به طوربه خودی خود تکان دهنده است، اما امکان افزایش عمدی جنبه احساساتی آن توسط سازمان های یاد شده نیز وجود دارد. این نکته مهم را به ویژه زمانی که به منابع دست اول دسترسی ندارید در نظر داشته باشید.
در پی حقیقت مطلق نباشید:
حقیقت وجود دارد اما دستیابی به آن بسیار دشوار است. به طور مثال، جمهوری دموکراتیک کنگو به حدی بزرگ است که مساحت آن از مجموع مساحت فرانسه، بریتانیا، آلمان اسپانیا، آلمان و لهستان نیز بیشتر است. اگر به عنوان خبرنگار در کشوری مثل کنگو حضور دارید اما نمی توانید در محل حادثه حضور داشته باشید چاره ای جز استفاده محتاطانه از اطلاعات منابع خود در نواحی دور دست ندارید.
از تحریف واقعیت ها خودداری کنید:
تعداد صلحبانان سازمان ملل متحد در جمهوری دموکراتیک کنگو حدود ۲۰ هزار نفر است. نباید گفت که بزرگ ترین نیروی حافظ صلح سازمان ملل متحد در کنگوست، زیرا نیروهای بین المللی در کشور کوچک کوزوو حداقل ۴۰ هزار نفر است.
از صحت آمار و ارقام اطمینان حاصل کنید:
بسیاری از آمار و ارقام موجود در گزارش های خبری از مناطق بحرانی تکان دهنده است. به طور نمونه، در بسیاری از گزارش ها آمده است که حدود پنج میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در جنگ داخلی جمهوری دموکراتیک کنگو کشته شده اند. باید دید که این رقم از کجا آمده و بر چه اساسی اعلام شده است. اگر از صحت آن اطمینان ندارید از چنین آماری در گزارش استفاده نکنید.
درد و رنج قربانیان را به یاد داشته باشید:
آزار و اذیت جنسی، تجاوز و جنایاتی که در مناطق بحرانی رخ می دهد اتفاقاتی وحشت انگیزند. هنگام نوشتن تیتر یا متن خبر فراموش نکنید که موضوع گزارش چنین قربانیانی هستند.
در استفاده از واژگان دقت کنید:
لغات و عباراتی که در گزارش بکار می برید را با نهایت دقت انتخاب کنید. به طور نمونه واژه "نسل کشی" تعریف حقوقی خاص خود را دارد و به هر کشتار دسته جمعی ای اطلاق نمی شود.
بر اساس برنامه دیگران کار نکنید:
گروه های فشار و فعالان به طور حساب شده و بر اساس برنامه قبلی به انتشار گزارش یا بیانیه دست می زنند. به طور نمونه، زمانی که شورای امنیت سازمان ملل متحد تشکیل جلسه می دهد بسیاری از سازمان های غیردولتی با صدور بیانیه هایی خواهان اقدام اعضای شورا در زمینه های خاص می شوند. شما به عنوان روزنامه نگار باید مواظب باشید که اقدام این سازمان ها دستور العمل شما را تعیین نکند.
فشارهای محلی را در نظر داشته باشید:
در کنگو روزنامه نگاران محلی در محیط بسیار متفاوتی کار می کنند. آنها تحت فشار سانسور، آزار و اذیت و تهدید به مرگ فعالیت می کنند و بسیاری از گزارش های آنان در سطح مطلوب آنان نیست.
به تاریخ توجه داشته باشید:
گزارش های خود را به مجموعه ای از عبارات کلیشه ای و قدیمی تبدیل نکنید. در کار خود ابتکار به خرج دهید و موضوع های تازه و جالب برای گزارش به دنیای خارج پیدا کنید.
این مطلب به وسیله جالدیپ کاتوالا برای سایت Media Helping Media نوشته شده است. جالدیپ کاتوالا حرفه روزنامه نگاری را از سال ۱۹۸۵ آغاز کرد. او به عنوان گوینده برای شبکه های خبری بی بی سی، کانال ۴ بریتانیا و رادیو هلند کار کرده است. او همچنین در کشورهای مختلف روزنامه نگاری آموزش داده و در طرح های گسترش رسانه ها و مطبوعات فعال بوده است.