1 – آماده باشید! همیشه در بارهی موضوع مورد گزارش و شخص مصاحبهشونده مطالعه کنید. منبع شما ار این کوشش شما ممنون خواهد بود و شما میتوانید از پرسشهای قابل پاسخ به وسیلهی یک دستیار، کتاب یا نوشته صرفنظر کنید. وقتی قرار میگذارید، از منبع بخواهید اسناد یا منابع اطلاعاتی دیگری را در بارهی موضوع مورد بحث توصیه کتد. مصاحبهشونده از علاقه شما ممنون خواهد بود و غالبا اسناد با ارزشی را پیش از مصاحبه در اختیارتان خواهد گذاشت. مراقب باشید که دستگاه ضبط حتما باتری داشته باشد و درست کار کند. نوار، خودکار و دفتر اضافی همراه داشته باشید.
2 – مقررات مصاحبه را از همان ابتدا تغیین کنید! مطمئن شوید که سوژه مطلب شما را درست فهمیده است (این باعث میشود که مصاحبه در مسیر درست بماند). بهعلاوه، مصاحبهشونده باید بداند که هرچه میگوید «رسمی است». بهترین کار این است که این مقررات اساسی را در هنگام تعیین قرار مشخص کنید. گرچه اغلب مسئولان دولتی در تماس با رسانها آنقدر تجربه دارند که حرفهای «غیررسمی» یا «اطلاعات پسزمینهای» را مشخص کنند، سایر متخصصان ممکن است متوجه این تفاوتها نباشند. به یاد داشته باشید که شاید یک توضیح صریح لازم باشد (به ویژه زمانی که شفل یا زندگی منبع شما در اثر نقل قول از او به خطر بیافتد).
3 – وقتشناس باشید! بدترین تاثیری که میتوانید بر یک منبع بگذارید این است که دیر به مصاحبه برسید.
4 – هشیار باشید! جزئیات مربوط به محل و مصاحبهشونده را در نظر داشته باشید؛ این کار به رنگ و بوی مصاحبه خواهد افزود. اگر مصاحبه در منزل یا دفتر کسی انجام میشود، حتما نگاهی به دور و بر بیاندازید و ملاحظاتتان را یادداشت کنید. برای مثال، شاید عکسهای قدیمی داشته باشند که نمای خصوصیتری از ایشان را به نمایش بگذارید. یک مصاحبه ممکن است با فرضیاتی در باره یک شخص شروع شود و با تصور کاملا متفاوتی به پایان برسد. اما شاید این دقیقا همان چیزی باشد که منبع شما میخواسته است. استنباط ماجرای بغرنجی است.! سعی کنید با دیگران، همکاران و دوستانتان در باره منبع صحبت کنید تا تصور بهتری داشته باشید.
5 – مودب باشید. منیع را به عجله وادار نکنید! ایجاد حسن تفاهم با مصاحبهشونده و فراهم کردن راحتی او مهم است. از سوی دیگر، بعضی از مصاحبهشوندگان چند دقیقه وقت لازم دارند تا در گفتوگو با روزنامهنگاران احساس راحتی کنند. حتا اگر وقت مصاحبهتان 30 دقیقه باشد، نباید سوژه را به شتاب وادارید. اگر حس میکنید مصاحبهشونده در شتاب است، زمانبندی خودتان را به همان نسبت تنظیم کنید. به یاد داشته باشید که همه متفاوت هستند. صرف وقت برای آشنایی با منابعتان ارزش خود را نشان خواهد داد، به ویژه زمانی که باید برای سوالهای تکمیلی تلفن کنید یا از ایشان در مطالب آتی به عنوان منبع استفاده کنید. بین قرارهایتان وقت کافی بگذارید تا با تداخل برنامهها روبرو نشوید.
6 – گوش بدهید اما وقتی نمیفهمید ترسی از قطع کردن صحبت نداشته باشید! مخاطبانتان را در نظر داشته باشید! یکی از دلایل انجام این مصاحبه، توضیح موضوع برای خوانندگانتان است. اگر سوژه از واژگان علمی یا توضیحات قابل فهم همتایان خودش استفاده میکند، مودبانه صحبتش را قطع کنید و توضیح بیشتری بخواهید. هرگز از ندانستن چیزی شرم نکنید.
7 – سکوت طلاست. دیر یا زود باید سوالهای دشواری بپرسید که سوژه میلی به بحث در باره آنها ندارد. وقتی شروع به پرسیدن اینگونه سوالهای تحریکآمیز میکنید، به احتمال زیاد جوابها کوتاه، بهدردنخور یا به دقت بیان خواهند شد. شاید هم اصلا جوابی نگیرید. اگر این حالت پیش آمد، در چشمان او نگاه کنید و هیچ حرفی نزنید. در بیشتر اوقات، طرف مقابل احساس ناآرامی خواهد کرد و دوباره اطلاعات را با شما در میان خواهد گذاشت. اگر این کار موفق نبود، خواهان کسانی بشوید که قادر باشند به سوالتان جواب بدهند.
8 – تماس نگاهها را حفظ کنید! خبرنگاری که بیشتر وقت مصاحبه را برای نوشتن یا نگاه کردن به یادداشتها خم شده است، همان قدر ناآرامی ایجاد میکند که گرفتن ضبطصوتی در صورت مصاحبهشونده. در حال یادداشت برداری و ضبط مصاحبه، تا جایی که ممکن است تماس نگاهها را حفظ کنید. یاد بگیرید که یادداشتهای خلاصهشده بردارید و فقط گاهی به پایین نگاه کنید، تا بتوانید حواستان را به مصاحبهشونده متمرکز کنید. این کار مصاحبه را بیشتر به یک گفتوگو تبدیل خواهد کرد و به هر دو طرف امکان آرامش بیشتر خواهد داد.
9 – پیش از رفتن... از منبع بپرسید که آیا مطلب دیگری هست که فراموش کردهاید بپرسید. شاید مصاحبهشونده در اشتیاق بیان اطلاعات مفیدی باشد، اما شما حتا به فکرتان نرسیده آن سوال را بپرسید. بدون دریافت شماره تماس یا نشانی پست الکترونیکی و دانستن زمان مناسب برای تلفن کردن و پرسیدن سوالهای تکمیلی محل را ترک نکنید. همیشه خواهان منابع دیگر بشوید. شاید همکاران یا دوستان مصاحبهشونده مطلعتر باشند یا تمایل و امکان صحبت با شما را داشته باشند. از منبع پیش از رفتن برای صرف وقت گفتوگو با شما تشکر کنید.
10 – بلافاصله پس از مصاحبه یادداشتهایتان را مرور کنید! تا پایان روز یا اواخر هفته برای مرور یادداشتهایتان صبر نکنید. بلافاصله و وقتی هنوز موضوع در ذهنتان تازه است، آنها را بررسی کنید و بخشهای ناکامل تندنویسیتان را تکمیل کنید و ملاحظاتتان را گسترش دهید. تا زمانی که یادداشتهایتان را مرور و منظم نکردهاید، از قرار صرف نوشیدنی با همکارانتان صرفنظر کنید.