شکور رادر، خبرنگار ساکن کشمیر، همواره دست‌به‌قلمِ مستعدی بود، ولی وقتی در دانشگاه، تحصیل در حوزه دانش را انتخاب کرد، فقدانی را در آموزه‌هایش احساس کرد. از همین رو زمانی که تصمیم گرفت فوق لیسانس بگیرد، با استفاده از فرصت، در رشته ارتباطات جمعی و خبرنگاری دانشگاه کشمیر ثبت‌نام کرد.
رادر در جریان تحصیل در این دوره، درک کرد که جای او، اتاق خبر است. وی در کارگاهی که از سوی بخش جهانی بی بی سی برگزار شده بود، اصول اولیه خبرنگاری را آموخت و سپس به دفتر روزنامه ایندِیَن اِکسپِرِس (Indian Express) در شهر سِرینَگَر، پایتخت تابستانی منطقه جامو و کشمیر، پیوست.
رادر همچنین برای کار به عنوان مدیر ارتباطات با رسانه‌ها در شبکه اقلیم جوانان هندی (Indian Youth Climate Network) داوطلب شد و در آنجا، جوانان هندی را تشویق کرد که برای حل مشکلات زیست محیطی، فعالیت کنند. او که زمینه آشنایی با علوم را داشت، همواره به مسائل مربوط به اقلیم، احساس علاقه می‌کرد.
رادر، تاثیرات تغییر اقلیم، مثل تغییرات الگوهای بارندگی و افزایش دمای هوا را در منطقه جامو و کشمیر از نزدیک دیده بود. همه اینها باعث شد که او یکی از مؤسسان اتحادیه خبرنگاران علمی هند شود. این اتحادیه در سپتامبر سال ۲۰۲۱ رسماً ثبت شد تا به تقویت ارتباطات و خبرنگاری علمی کمک کند. وی کتابی به نام «زندگی در دره برج ساعت» (Life in the Clock Tower Valley)، درباره جامو و کشمیر نوشته است.
رادر پس از فارغ التحصیلی، کار خود را با بزرگترین خبرگزاری هند، Press Trust of India آغاز کرد. در حال حاضر، او دو علاقه‌اش را درآمیخته و با نوشتن گزارش، مسائل زیست محیطی را برای جامعه خود روشن می‌سازد.
من با رادر درباره خبرنگاری علمی در کشمیر، چگونگی تهیه گزارش از نشستهای بین المللی محیط زیست، و اهمیت دخیل بودن جوانان در مسائل زیست محیطی، گفتگو کردم که در ادامه، آن را می‌خوانید:
بیشتر بخوانید: خبرنگار برگزیده ماه: نزلی اربی
خبرنگار حوزه دانش بودن در کشمیر چگونه است؟
۱۰ سال قبل وقتی من به خبرنگاری علمی رو آوردم، به علت ماهیت گزارشها و مفهوم خبرنگاری که در این بخش جهان جا افتاده، بسیاری از مردم می‌پرسیدند: «آیا این کار واقعاً خبرنگاری است؟» اما با گذشت زمان، تغییرات زیادی به وجود آمده و اکنون می‌بینم که در کشمیر بسیاری از علاقمندان کار خبری، به خبرنگاری علمی و زیست محیطی رو آورده‌اند؛ که واقعیتی دلگرم کننده است. خوشحالم که من در سال ۲۰۱۳، بخش خبرنگاری علمی را در خبرگزاری PTI هند بنیان گذاشتم و تاکنون به کار در آنجا ادامه داده‌ام.
برخی از چالش‌هایی که با آنها مواجه شده‌اید، چه بوده‌اند؟
یکی از بزرگترین چالش ها این بود که مردم خبرنگاری علمی را جدی نمی گرفتند. دانشمندان هم پا پیش نمی نهادند، چرا که نیازی به همرسانی کار خود احساس نمی‌کردند. اما حالا ما می‌توانیم درباره کار آنها بنویسیم و درباره تحقیقات آنها سؤال های خبری و انتقادی مطرح کنیم. کمی پیچیده است، زیرا دانشمندان عادت ندارند که درباره تحقیقاتشان از آنها سؤال های چالش برانگیز بشود. یک چالش دیگر، گفتگو با دبیران سرویس‌های خبری درباره چرایی اهمیت یک موضوع علمی بخصوص است، چون زمینه فعالیت دبیران خبر، سیاسی است.
به عنوان یکی از مؤسسان اتحادیه خبرنگاران علمی هند، انگیزه‌تان از تأسیس آن چه بود؟ هدف‌های شما برای این اتحادیه چیست؟
هند کشور بزرگی است، اما متأسفانه برای خبرنگاران علمی اتحادیه ای نداشتیم که از منافع ما دفاع کند، به این علت که خبرنگاری علمی تا حد زیادی گزارشگری درباره سیاستگران، مسئولان دولتی و شرکتهای بزرگ را هم در بردارد. ما می خواستیم اتحادیه‌ای داشته باشیم که حرف خبرنگاران حقیقی حوزه دانش شنیده شود، مشکلات آنها حل شود و آنها نارضایتی های خود را از طریق این مجرا به گوش مراجع مربوط برسانند.
در گذشته، شما برای پُست مدیر ارتباطات شبکه جوانان هندی برای اقلیم داوطلب شده بودید. چرا فکر می کنید که آگاهی دهی به جوانان درباره مسائل جامعه مهم است؟
آینده از آنِ جوانان است و اگر در هنگام تصمیم گیری، جوانان را مد نظر نداشته باشیم، شکافی به وجود خواهد آمد. باید از جوانان بپرسیم که چه می‌خواهند. جوانان خواهان سهم در جامعه هستند. می‌خواهند که به مشکلات آنها رسیدگی شود. همچنین می خواهند که کسانی که در مقام تصمیم‌گیری هستند، دیگران را هم در نظر داشته باشند.
بیشتر بخوانید: نکاتی برای علاقمندان به کار خبرنگاری محیط زیست
شما از نشست های بین المللی متعددی از جمله نشست‌هایی پیرامون تغییرات اقلیمی، گزارش تهیه کرده اید. این تجربیات، چگونه افکار شما را درباره آگاهی دهی درباره موضوع تغییرات اقلیمی شکل داده است؟
وقتی که از نشستی [مثل نشست سازمان ملل متحد] گزارش تهیه می کنید، یک دید کلی درباره آنچه که در زمینه تغییراقلیم رخ می دهد می یابید، زیرا اگر از مکان خاصی کار می کنید، نمی دانید که کشورهای دیگر جهان، از تغییر اقلیم چه درکی دارند. با تصمیم گیرندگان، فعالان و نمایندگان حکومتها ملاقات می کنید، گفته های آنها را می شنوید و جهانی بودن مسائل اقلیمی را می بینید.
وقتی اینها را ببینید، این سؤال به فکرتان خطور می‌کند که «چگونه می توان جهان را در یک پلتفرم گرد آورد تا [برای مشکلات اقلیمی] راه حل جامعی پیدا شود؟» این دید، در گزارش شما نیز بازتاب می یابد. در غیر این صورت، به شکل تک‌بعدی درباره مسائل اقلیمی گزارش تهیه خواهید کرد.
چه چیزی شما را برانگیخت که رمان «زندگی در دره برج ساعت» را بنویسید؟ انتظار دارید که خوانندگان از آن چه بیاموزند؟
وقتی دوره کارشناسی ارشد را می گذراندم، تحولات سیاسی زیادی در کشمیر رخ داد. بعضی اوقات به خانه محدود می شدیم و نمی توانستیم بیرون برویم. افکار گوناگونی طی این مدت از ذهنم گذشت و به فکرم رسید که بهترین راه بازگو کردن آنها، نوشتن داستانی تخیلی است. کتاب زندگی در دره برج ساعت، درباره گذشته بکر کشمیر، آینده همیشه مبهم آن، و حال حاضر آن است. اما من کوشیده‌ام که مسائل محلی و زیست محیطی بسیاری را در آن بگنجانم. مردم در صدر این رمان قرار دارند و قهرمان داستان هستند.
آیا آی جی نت را برای کمک به حرفه خود به‌کار گرفته‌اید؟
بسیاری از برنامه های مطالعاتی را که دنبال کرده ام، نخست در آی جی نت دیده‌ام، و با ابزارهایی که خبرنگاران می‌توانند از آنها استفاده کنند، از همین راه آشنا شده‌ام. در آی جی نت مطالبی را هم درباره خبرنگاران دیگر دیده‌ام. [آی جی نت] یک وبسایت بسیار جامع است که در آن، خبرنگاران می توانند نکات و مسائل گوناگونی را که به رشد آنها کمک می کند، در آن بیابند. این مطالب شخصاً به من هم کمک کرد‌ه‌اند تا در عرصه خبرنگاری، پیشرفت کنم.
خبرنگاران در سطح جهان هنگام تهیه گزارش از منطقه باید در مورد کشمیر چه بدانند؟
کشمیر موضوعات خبری بسیاری دارد که لزوماً سیاسی نیستند، بلکه مسائل زیست محیطی نیز در میان آنها وجود دارد. زمینه برای خبرنگاری راه حل، مطالعات جنگ و صلح و مطالعات و خبرنگاری تأمین صلح وجود دارد. در کشمیر به هر کجا که بروید، موضوعات بسیاری برای پوشش خبری و تهیه گزارش خواهید یافت. اینجا به نوعی بهشت خبرنگاران است.
تصویر از شکور رادر
مقالات بیشتری نوشته
