وقتی بینیتا دهال در حال گذراندن دوره کارشناسی خود در رشته مطالعات رسانه در دانشگاه کاتماندو بود، به روستای تاوانگ (Thawang) در منطقه رولپا (Rolpa) سفر کرد؛ جایی که مرکز شورشِ یک دههای مائوئیستها بود.
پس از سه روز سفر، با پسری ۱۲ ساله مواجه شد که هر روز برای کمک به شورشیان مائوئیست، چیزهایی برایشان میبرد، به این امید که روزی به ارتش آزادیبخش خلق بپیوندد. بینیتا از این که این پسربچه به جای رفتن به مدرسه، عزم کرده به مائویستها بپیوندد، شگفتیزده شد و پس از مشاهده کودکان دیگری که تفنگ و شعارهای مائوئیستها را نقاشی کرده بودند، دانست که راهی به جز نوشتن مقالهای در این باره ندارد.
گزارش او درباره آن پسربچه، برای نخستین بار به وی این احساس را داد که میخواهد خبرنگار شود.
دهال سپس در روزنامه نپالی زبان Nagarik News در کاتماندو یک دوره کارآموزی را گذراند. گزارشهای وی سردبیر این روزنامه را تحت تأثیر قرار داد. سردبیر پیشنهاد کرد که دهال گزارشنویسی درباره نظام قضایی و مسائل حقوقی را امتحان کند.
دهال پیشنهاد سردبیرش را به عنوان یک چالش پذیرفت و سپس در دانشکده حقوق نپال نامنویسی کرد و در کنار اخذ مدرک در رشته حقوق، مجوز وکالت نیز دریافت کرد تا اصطلاحات و رویههای حقوقی را بهتر درک کند و از آنها در گزارشهای خود استفاده کند.
ده سال قبل او به عنوان خبرنگار آزاد به بخش نپالی بیبیسی پیوست و با پشتکار، خبرنگار صوتی - تصویری شد. امروز او برای بیبیسی برنامههای رادیویی و محتوای آنلاین تولید میکند و به عنوان مجری برنامه نیز با این شبکه مشغول کار است. دهال درباره نظام عدالت انتقالی و همچنین در مورد نابرابریهای جنسیتی و مشکلات دیگر زنان در مناطق روستایی نپال، مطالبی نوشته است.
بیشتر بخوانید: خبرنگار برگزیده ماه: شکور رادر
در ادامه این مطلب، گفتگوی آی جی نت را با این خبرنگار نپالی میخوانید.
کار به عنوان یک خبرنگار زن در نپال چگونه است؟
در سالهای اخیر، تعداد زنان خبرنگار در اتاقهای خبر در نپال افزایش یافته است، اما نه به اندازه مردان. در هر اتاق خبر تعداد زنان به تدریج در حال افزایش است، اما دشوار است که در رسانههای عمده میان مطالب خبرنگاران زن در صفحه اول روزنامهها و گزارشهای آنها در تلویزیون و رادیو با مردان توازن برقرار باشد. شمار گزارشهایی که زنان درباره سیاست، عدالت و دستگاه قضا، ورزش و اقتصاد تهیه میکنند نیز با مردان برابر نیست. زنان بیشتر مسائل اجتماعی و سرگرمی را پوشش میدهند. من یکی از معدود خبرنگاران زنی هستم که سیاست، قضا و شیوه حکمرانی را پوشش میدهند.
اوایل به تهیه گزارش از مسائل حقوقی علاقمند بودید، ولی حالا روی موضوعات مربوط به زنان و اجتماع تمرکز دارید. ممکن است کمی درباره این صحبت کنید که چطور از این موضوعات گزارش تهیه میکنید؟
وقتی در روزنامه Nagarik کار میکردم، به طور منظم درباره سیستم عدالت انتقالی، نقش قوه قضائیه در تقویت دموکراسی و حاکمیت قانون گزارش مینوشتم. زمانی که با روزنامه آنلاین Setopati همکاری میکردم، گزارشهایی طولانی درباره مسائل اجتماعی مینوشتم که در سطحی گسترده خوانده و همرسانی میشد. هنگام سفر به مناطق روستایی نپال، با دیدن اوضاع رقتبار زنان و کودکان بسیارمنقلب میشوم. اگر به من موضوعی سیاسی و اثرگذار داده شود که پیرامون آن گزارش تهیه کنم و موضوعی باشد که در آن زنان و کودکان متحمل رنج شده باشند، حتماً آن را پوشش میدهم؛ حتی اگر خودم آن مسائل را تجربه نکرده باشم. پس از کار با Setopati، به بیبیسی پیوستم و برخی از گزارشهای مهمی که تهیه کردم، رویدادهای پس از زلزله، بازسازی و بهبود اوضاع، عدالت اجتماعی و واکنش جوامع به همهگیری کووید-۱۹ بوده است.
هرچند کار من فراتر از گزارشگری حقوقی گسترش یافت، به مدت سه سال به نوشتن ستونی درباره مسائل حقوقی به نام Legalese برای هفتهنامه مشهور Nepali Times ادامه دادم.
چگونه از روزنامهنگار به خبرنگار رادیو تبدیل شدید؟
من برای آینده شغلی بهتر، حرفهام را از روزنامهنگاری به خبرنگاری رادیو تغییر دادم. وقتی از بیبیسی پیشنهاد کار دریافت کردم، خود را به چالش کشیدم، چون آن زمان از خبرنگاری صوتی - تصویری چیزی نمیدانستم. در نپال هنوز هم بسیاری از مردم برای آگاهی از اخبار روزانه به رادیو وابسته هستند. من در کنار گزارشهای رادیویی، گهگاهی ویدیوهای خبری هم تهیه میکنم. به نظر من، خبرنگاران باید دارای مهارتهای چندرسانهای باشند، زیرا عادات مصرف اخبار در چند سال اخیر به طرز چشمگیری تغییر کرده است.
اوایل، این تغییر برای من دشوار بود. قبل از پیوستن به بیبیسی، گزارشهای طولانی مینوشتم. به همین علت بعد از پیوستن به این رسانه به عنوان خبرنگار رادیویی، چالش فرا راه من این بود که گزارشهای کوتاه، شنیدنی و مناسب رادیو تهیه کنم. در بیبیسی تنها میتوانستم ۲۰۰ تا ۳۰۰ کلمه بنویسم، اما قبل از آن گزارشهایی مینوشتم که ۲۰۰۰ کلمه بود. برای من چالشبرانگیز بود که گزارشهایم کوتاه، شنیدنی و مناسب رادیو باشد. در آغاز، چالش من همین بود. اما بعد از کار کردن با تیم فوقالعاده بیبیسی، به تهیه این نوع گزارشها عادت کردم و حالا بهراحتی میتوانم گزارش رادیویی و آنلاین تهیه کنم.
بیشتر بخوانید: خبرنگاران چگونه می توانند جرائم بین المللی را مستند کنند؟
آی جی نت به حرفه شما چه کمکی کرده است؟
من تعدادی دوره آموزشی را در وبسایت آی جی نت پیدا کردم و برای گذراندن آنها به کشورهای دیگر رفتم. آی جی نت را در فیسبوک، اینستاگرام و توییتر دنبال میکنم. در وبسایت آی جی نت دریافتم که فرصتهای آموزشی جهانی وجود دارند. در سال ۲۰۱۷ برای شرکت در برنامه Alfred Friendly در ایالات متحده آمریکا درخواست دادم. بعد از آن در سال ۲۰۱۸ برای شرکت در برنامه GIJN به کره جنوبی رفتم. این فرصت را هم در آی جی نت دیده بودم. اخیراً طی سال جاری (۲۰۲۳) در برنامه Kiplinger Fellowship پذیرفته شدم و در ماه مارس به دانشگاه اوهایو رفتم. منبع یافتن این فرصت نیز آی جی نت بود. برای من، آی جی نت یکی از منابع بزرگ برای یافتن فرصت، امکان سفر و دورههای آموزشی گوناگون خبرنگاری است.
آینده خبرنگاران زن را در نپال چگونه میبینید؟
با وجود افزایش تعداد زنان خبرنگار در نپال، در رسانهها به ندرت به زنان پُستهای مهم داده میشود. وقتی زنان جایگاههای قدرتمندی داشته باشند، زنان دیگر هم احساس قدرت میکنند. زنان خبرنگاری که به کار خود علاقمندند، باید بر یادگیری ابزارهای جدید رسانهای تمرکز کنند تا بتوانند خبرنگار چندرسانهای شوند. من به عنوان یکی از معدود زنان خبرنگاری که مسائل سیاسی و قضایی را در رسانههای پرمخاطب پوشش میدهم، تجربه کردهام که وقتی سخت کار کنید و دنبال علاقه خود بروید، بهعنوان خبرنگار دیده خواهد شد. البته رسانهها هم باید فراگیر باشند و زنان بیشتری را در بخشهای مهم استخدام کنند، اما شنیدهام که زنان خبرنگار در محل کار یا محل تهیه گزارش، گاه با آزار و اذیت و قلدری مواجه هستند و برای نگهداشتن کارشان باید تقلا کنند.
تصویرها از بینیتا دهال