امانوئل امیاو Emmanuel Ameyaw، خبرنگار غنایی، کودکی خود را با مادرش به تماشای اخبار گذراند. یک شب تلویزیون غنا گزارشی درباره روستایی منتشر کرد که تنها منبع آب آن، یک جوی کوچک بود. آب آنجا کمیاب بود. با انتشار این گزارش، یک سازمان غیردولتی تصمیم گرفت که برای ساکنان آن روستا، چاهی بنا کند. تأثیرگذاری این گزارش، امیاو را برانگیخت که حرفه خبرنگاری را دنبال کند.
وقتی او دوره کارشناسی‌اش را در رشته علوم مصرف‌کنندگان در دانشگاه غنا می‌گذراند، برای رسانه خبری دانشگاه که از سوی دانشجویان مدیریت می‌شد، گزارش تهیه می‌کرد. دو سال پس از فارغ‌التحصیلی، نخستین شغل خود را به عنوان خبرنگار حرفه‌ای به دست آورد که تهیه گزارش‌های سیاسی و تجاری برای تلویزیون آفریقا TV Africa بود. او بعد در همین شبکه، تهیه‌کننده و مجری اخبار شد.
امیاو در سال ۲۰۱۹ در یک کارگاه گزارش‌گری اقلیمی که از سوی آژانس حفاظت از محیط زیست غنا برگزار شده بود شرکت کرد. این کارگاه، تمرکز امیاو را به گزارش‌گری اقلیمی معطوف کرد. وی درباره موضوعاتی مثل آلودگی ناشی از پلاستیک، استخراج غیرقانونی معادن، جنگل‌زدایی، زباله‌های الکترونیک و غیره هم گزارش تهیه کرده است.
وی در سال ۲۰۲۰ از تلویزیون آفریقا خداحافظی کرد و با چند شبکه خبری دیگر از جمله MX24 TV و MOZO TV کار کرد. طی کار حرفه‌ای خود، امیاو دریافت که به تهیه گزارش‌های مربوط به اقلیم، تمایل بیشتری دارد.
در سال ۲۰۱۲ او The Climate Insight (بینش اقلیم) را که یک سازمان خبری غیر انتفاعی است و به طور اختصاصی روی محیط زیست کار می‌کند تأسیس کرد. در همان سال، عضو کنفرانس جهانی خبرنگاری تحقیقی یا (GIJC) هم شد و در سال ۲۰۲۳، عضو برنامه گزارش‌گری درباره هوای پاک در نشریه New Narratives (روایات تازه) شد و شبکه خبرنگاران اقلیمی غنا را تأسیس کرد. او اکنون عضو وبسایت Hostwriter، شبکه خبرنگاری اقلیمی دانشگاه آکسفورد، و شبکه خبرنگاری زمین است.
در ادامه این مطلب، گفتگوی مرا با امیاو درباره تجربه‌اش در گزارش‌گری درباره محیط زیست، انگیزه‌اش برای تأسیس سازمان خبری خودش، مشکلات این کار و این که آی جی نت چگونه طی دوران حرفه‌ای‌اش به او کمک کرده، می‌خوانید:
بیشتر بخوانید: خبرنگار برگزیده ماه: نوید حمیدی
چطور شد که سازمان خبری The Climate Insight (بینش اقلیم) را تأسیس کردید؟
به طور تصادفی، داده‌هایی به دستم رسید که نشان می‌داد بیشتر از پنجاه درصد جمعیت غنا، درباره تغییرات اقلیمی هیچ اطلاعی ندارد. این گزارش را Afrobarometer تهیه کرده بود. برای کشوری که در برابر تغییرات اقلیمی بسیار آسیب‌پذیر شمرده می‌شود، این تکان‌دهنده بود. در مورد دانش مردم درباره تأثیرات تغییرات اقلیمی بر معیشت آنها هم مسائلی وجود داشت. بنا بر این در سال ۲۰۱۲، The Climate Insight یا بینش اقلیم را ایجاد کردم و یکی از اولین گزارش‌هایی که برای آن تهیه کردم، پیرامون دفع غیر قانونی زباله‌های الکترونیک بود.
در کنوانسیون بازل، قانونی وجود دارد که دفع زباله‌های الکترونیکی را در کشورهای در حال توسعه ممنوع می‌کند. اما با وجود این قانون و قوانین محلی در غنا، زباله‌های الکترونیکی بسیاری اینجا ریخته می‌شوند که همه در محلی به نام Agbogbloshie جمع‌آوری می‌شوند. مردان جوان از این زباله‌های الکترونیکی برای ساخت سیم‌های مسی و مواد دیگر استفاده می‌کنند تا آنها را بفروشند؛ کاری که بسیار مضر است.
گزارش من، واکنش دولت را برانگیخت و این مکانِ گردآوری پسماندهای الکرونیکی را بست. اما من نمی‌توانم ادعا کنم که این کار تنها در پی گزارش من انجام شد، چون خبرنگاران دیگر هم درباره این موضوع گزارش تهیه کرده بودند. ولی چند ماه بعد از انتشار گزارش من، حکومت تمام کارگران را از آنجا خارج کرد و زمین را تصاحب کرد. مکان دفن زباله‌ها هم پاک‌سازی شد.
داشتن یک رسانه خبری مستقل چگونه است؟
من اتاق خبر را مدیریت می‌کنم و سردبیر هستم. ما یک اتاق خبر کوچک با پنج گزارش‌گر داریم. تعدادی داوطلب هم داریم که وقتی بخواهند، برای ما مطلب می‌نویسند. در سازمان‌های غیر دولتی هم کسانی هستند که خبرنگارند و می‌خواهند درباره مسائل زیست‌محیطی کلیدی، بنویسند. اما هسته تیم ما تنها پنج تن است.
من برای تأسیس The Climate Insight، از بودجه شخصی‌ام استفاده کردم. ما یک دفتر کوچک داریم که آن را به رایگان گرفته‌ایم، که یکی از بستگان من آن را در اختیارمان گذاشته است. پایداری مالی برای ما یک چالش بوده است. ما به دنبال راه‌هایی برای کسب درآمد و حفظ رسانه خود بوده‌ایم. یکی از چیزهایی که باید بررسی کنید، همکاری با ذی‌نفعان کلیدی است که منافع آنها با کار شما همخوانی دارد. هدف اولیه ما، نهادهای جامعه مدنی‌اند که به رسانه‌ها کمک مالی می‌کنند.
برخی اوقات، بودجه مهم نیست، بلکه این ابزارها و منابع هستند که می‌توانند کار ما را متوازن کنند. من آی جی نت را یک همکار بسیار مفید می‌دانم، چون با وجود آن که مستقیماً همکار نیستیم، تا حد زیادی به منابع رایگان این وبسایت برای آموزش همکاران خود اتکا می‌کنیم. ما از راهنمایی‌ها و فرصت‌های این وبسایت استفاده می‌کنیم. در ضمن برای بهبود فعالیت‌های خود هم درخواست کمک مالی می‌دهیم.
بیشتر بخوانید: افزایش اطلاعات غلط پیرامون اقلیم در غنا
در گزارش‌گری اقلیمی با چه چالش‌هایی مواجه شده‌اید؟
یکی از موضوعات مهم، امنیت خبرنگاران است. برخی از اعضای شبکه خبرنگاران اقلیمی غنا می‌گویند که وقتی برای تهیه گزارش به محل رویداد می‌روند، تحت خطر حمله قرار می‌گیرند. برای مثال یک گروه تبه‌کار که در جنگل‌زدایی دخیل است، جان خبرنگارانی را که برای تحقیق وارد جنگل می‌شوند، به خطر می‌اندازد. کسانی هستند که محیط زیست را آلوده می‌کنند و از این راه پول کسب درآمد می‌کنند. وقتی کار آنها را برملا کنید، دشمن آنها می‌شوید.
یک مشکل دیگر، دسترسی داشتن به منابعی مثل افراد دانشگاهی و فنی است که می‌توانند نکته‌های مهمی را به گزارش‌ها اضافه کنند. اگر درباره آلودگی محیط زیست گزارش تهیه می‌کنید و برای گزارش می‌خواهید از نظر یک متخصص هوای پاک آگاه شوید، کار دشواری پیش رو دارید، چون مشغولیت‌های این گونه افراد بسیار است و دسترسی به آنها مشکل.
موضوع بودجه هم مطرح است. تأمین هزینه سفر به مناطق دوردست غنا، فوق‌العاده دشوار است. اتاق‌های خبر سنتی مایل نیستند که از گزارش‌های اقلیمی حمایت مالی کنند، چرا که عمده تمرکز آنها بر سیاست است. اگر به عنوان خبرنگار در یک اتاق خبری کار کنید و بخواهید یک گزارش اقلیمی بسازید، یا خودتان باید بودجه آن را بیابید و یا ویراستار خود را قانع کنید که بودجه‌ای به آن اختصاص دهد.
البته این را هم باید اضافه کنم که پیدا کردن داده‌های اقلیمی بسیار دشوار است. بسیاری از داده‌ها بین‌المللی است که از سوی سازمان ملل متحد و بانک جهانی تهیه می‌شود؛ داده‌هایی که با شرایط محلی همخوانی داشته باشد وجود ندارد.
آی جی نت چگونه از لحاظ حرفه‌ای به شما کمک کرده است؟
من از طریق آی جی نت، کارگاه‌هایی را که از سوی Mongabay ،Climate Tracker ،Pulitzer Center و خود آی جی نت سازمان‌دهی شده، یافته‌ام و در آنها شرکت کرده‌ام. از همین راه به شبکه خبرنگاری اقلیمی آکسفورد پیوستم که یک دوره آموزشی تقریباً یک ساله در دانشگاه آکسفورد بود. این فرصت را هم در آی جی نت یافتم و پس از نام‌نویسی، در آن پذیرفته شدم. از طریق شبکه خبرنگاری اقلیمی آکسفورد، انگیزه یافتم که طرح فعلی خود را که شبکه خبرنگاران اقلیمی غناست، در فوریه سال گذشته آغاز کنم. ما شبکه‌ای از خبرنگاران اقلیمی هستیم که برای منابع، ابزار و دوره‌های آموزشی از یک‌دیگر کمک می‌گیریم.
تصویرها از امانوئل امیاو
مقالات بیشتری نوشته
