خبرنگار برگزیده‌ی ماه: باقر ابراهیمی

باقر ابراهیمی خبرنگاری را پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان، به‌صورت تخصصی در یکی از مراکز آموزش خبرنگاری کوتاه مدت در کابل فرا گرفت و در سال ۱۳۹۲ کارش را به عنوان خبرنگار در رادیو و تلویزیون راه فردا در افغانستان آغاز کرد. کار خود را به عنوان خبرنگار ورزشی شروع کرد و به دنبال آن، در چند سرویس خبری دیگر، هم‌چنین به عنوان خبرنگار ویژه‌ی امور بانوان فعالیت کرد. او از سال ۱۳۹۲ تاکنون به شکل حرفه‌ای در کابل کار خبرنگاری انجام می دهد. او از سال گذشته هم‌کاری با آژانس خبری (Yash News) را آغاز کرده و کار خبرنگار-عکاسی هم انجام داده است. از اواخر سال گذشته (۱۳۹۶) هم با بخش فارسی رسانه بین‌‌المللی (The Epoch Times) با تمرکز بر پوشش خبری رویدادهای افغانستان هم‌کاری دارد. مرکز بخش فارسی این رسانه در تورنتوی کاناداست. ابراهیمی در کنار کار، دانشجوی سال سوم کارشناسی رشته روابط بین‌الملل در یکی از دانشگاه‌های خصوصی افغانستان هم هست. آقای ابراهیمی که مرتب مطالب وبسایت آی جی نت فارسی را می خواند، از منابع و مطالب آی جی نت برای بهبود کیفیت کار حرفه‌ای خود و تقویت شیوه‌های حفظ امنیت جانی خبرنگاران در شرایط پرتنش و پیچیده‌ی کار در کابل، بهره برده است. گفت‌وگوی آی جی نت فارسی با او را بخوانید:

 آی جی نت: با توجه به آن که در حیطه‌ی اخبار زنان کار کرده‌اید، وضع کنونی زنان و دختران را در افغانستان چگونه ارزیابی می کنید؟

بافر ابراهیمی: از آن‌جایی که افغانستان جنگ‌ها و نابسامانی‌های زیادی را پشت سرگذاشته است، بیشترین آسیب را هم زنان و دختران این کشور متحمل شده‌اند، به‌خصوص در زمان دوره‌ی سیاه حکومت طالبان که از آن به عنوان دوره‌ی سیاه تاریخ زنان افغانستان هم یاد شده و این گروه تروریستی افغانستان را زندانی برای زنان ساخته بودند و آنان را از تمام فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی به‌ دور نگه داشته بودند. حال که صفحه جدید از تاریخ افغانستان باز شده‌، باید زنان و دختران جایگاه  واقعی خویش را در جامعه بیابند. به همین منظور در بیش از یک سال همواره برای احقاق حقوق زنان و دختران افغانستان تلاش کردم و روی موضوعات مربوط به چالش‌ها، دستاوردها و فرصت‌های که برای زنان و دختران افغانستان فراهم شده فعالیت نمودم و همواره در تلاش این بودم که زنان و دختران این کشور از محرومیت‌ها و مظلومیت‌ها رهایی پیدا کنند تا در نهایت بتوانند از حقوق مساوی با مردان برخودار باشند. آنان باید هم‌دوش با مردان در فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی سهم داشته باشند به همین منظور گزارش‌های زیادی در این زمینه تهیه کرده‌ام تا صدای آنان را به گوش مسوولان حکومتی و جهانیان برسانم.

آي جی نت: چه توصیه‌های برای پیشرفت حرفه‌ای در کار خبرنگاری برای تازه کارترها دارید؟

ابراهیمی: به خبرنگاری نه به عنوان شغل، بلکه به عنوان عشق نگاه کنند، یعنی عشق‌شان خبرنگاری باشد. زمانی‌که آنان با عشق وارد این کار شوند همواره در تلاش خواهند بود که  توانایی‌های‌شان را افزایش دهند و با کسب تجارب بهتر خبرنگاری را به‌صورت حرفه‌ای بیاموزند. خبرنگارانی که تازه وارد کار اطلاع رسانی شده‌اند باید دید وسیعی از دنیای خبرنگاری داشته باشند هر روز در پی مطالب جدید در مورد پیشرفت‌های خبرنگاری باشند. آنان همواره سایت‌های معتبر خبری و رسانه‌های بین‌المللی را دنبال کنند تا ببیند که آنان چگونه در این راستا حرفه‌ای عمل می‌کنند و از نو آوری‌هایی که رسانه‌ها و خبرنگاران حرفه‌ای در کارهای اطلاع رسانی انجام می‌دهند الگو بگیرند. با خبرنگاران معتبر بین‌المللی و ملی ارتباط برقرار کنند و از تجربیات آنان بیاموزند.

نکته‌ی دیگر این است که در انتخاب موضوع گزارش، نوآوری به خرج دهند تا دچار روزمرّ‌گی نشوند. افکار عمومی و  مخاطب شناسی را از یاد نبرند.

در شرایط ناامن کابل چگونه می‌توانید به فعالیت‌های حرفه‌ای تان ادامه دهید؟

دقیقأ همانطوری‌که شما گفتید کابل یکی از ناامن‌ترین مکان‌ها برای خبرنگاران در جهان است چندی قبل گزارش‌گران بدون مرز هم با نشر گزارش سال ۲۰۱۷ خود افغانستان را دومین کشور خطرناک برای خبرنگاران در جهان عنوان کرد که این خود نشان دهنده‌ی وضعیت رقت‌بار خبرنگاران در افغانستان به‌خصوص در کابل است، و حکایت از آن دارد که خبرنگاران این کشور حتی از آرامش نسبی هم برخوردار نیستند. پژوهش‌های نهادهای حامی خبرنگاران در افغانستان حاکی از آن است که سالانه آمار بالایی از خشونت، تهدید، قتل و ضرب و شتم خبرنگاران در افغانستان به ثبت می‌رسد. سخت و به دور از واقعیت است که بگویم من بدون درنظر داشتن سیل تهدیدهای امنیتی کار می کنم، اما گزینه‌ای بدیلی به جز کنار آمدن با این وضعیت وجود ندارد.

با این وصف، تلاش برای رسیدن به صلح و نهادینه شدن ارزش‌های دموکراسی را به عنوان خبرنگار، رسالت خود می‌دانم و اطلاع رسانی و مبارزه در این راه به من آرامش می‌دهد و کمک می کند که مصصم و بی‌وقفه مشغول کار حرفه‌ای‌ام باشم.

زمانی‌که جنایات گروه‌های تروریستی را انعکاس می دهم و با قلم صدای مردم افغانستان را به‌گوش جهانیان می‌رسانم، احساس می‌کنم که وظیفه‌ام را به عنوان یک شهروند انجام داده‌ام. هدف من دست یافتن به یکی دیرینه‌ترین رویاهایم یعنی برقراری صلح و امنیت در افغانستان است، و در این راه آماده هرنوع فداکاری هستم.

صادقانه بگویم، نه تنها ما خبرنگاران بلکه هیچ شهروند افغانستان آرامش ندارد و برای گذار از این وضعیت باید تمام مشکلات را به جان بخریم. هرچند با فعالیت در حوزه اطلاع رسانی هیچ مصئونیت جانی ندارم اما نمی‌توانم از جنایات‌ گروه‌های تروریستی مانند طالبان، شبکه‌‌ی حقانی، داعش و چندین گروه دیگر که هر روز دست به وحشت و دهشت می‌زنند و شهروندان بی‌گناه افغانستان را به خاک و خون می‌کشانند، چشم‌پوشی کنم. 

به امید روزی گام بر می‌دارم که جنگ در افغانستان پایان یابد و ما  به آرامش واقعی دست پیدا کنیم.

چه توصیه‌های برای حفظ امنیت بیشتر خبرنگاران در افغانستان دارید؟

همانطوری که چندی قبل نهاد نی یا حمایت کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان گفت، هیچ خبر یا گزارشی بیش‌تر از جان یک خبرنگار ارزش ندارد، من هم به خبرنگاران کشورم پیشنهاد می‌کنم که این حرف را جدی بگیرند و در تهیه‌ی خبرها و گزارش‌ها محتاطانه عمل کنند تا مبادا خدای نکرده آنان هم مثل ده‌ها هم‌مسلک عزیزمان ماموریت بدون بازگشت را تجربه کنند.

خبرنگاران باید در هنگام پوشش رویدادهای امنیتی مانند حملات انتحاری، انفجار و هم‌چنان زمانی‌که از مناطق جنگی گزارش تهیه می کنند، باید حتمأ لباس محافظی زرهی و کلا محافظی همراه خود داشته باشند تا از تهدیدات احتمالی تا حدی جلوگیری نمایند.

هم‌چنان خبرنگاران قبل از آن‌که برای تهیه‌ی گزارش راهی نقاط پر خطر و جنگی شوند، باید در مورد آن منطقه معلومات کسب کنند تا بدانند که در صورت بروز تهدیدات احتمالی چگونه می‌توانند جان خود را نجات دهند. راه‌های اضطراری را باید همیشه مدنظر داشته باشند و نباید از خط قرمز عبور نمایند. متاسفانه من چندین بار در هنگام تهیه گزارش رویدادهای امنیتی شاهد بودم این است که در برخی موارد خبرنگاران به توصیه‌های نیروهای امنیتی توجه چندانی ندارند.

متاسفانه اخیرأ وضعیت امنیتی افغانستان نسبت به گذشته بدتر شده است و گروهای تروریستی در نقاط مختلف این کشور حضور دارند. اگر یک خبرنگار هنگام سفر به ولایات یا در داخل شهر خدای نکرده به دست گروه‌های مخالف اسیر ‌شد، باید از استفاده از کلماتی که سبب خشم آنان می‌شوند جلوگیری کند و از هر راه ممکن تلاش کند که نخست خشم آنان را فرو نشاند تا از اقدام به کشتن وی در همان لحظه‌ای اول منصرف شوند. یکی از راه‌های این کار، درمیان گذاشتن مشترکات‌ با آنان است، مثل دین مشترک، کشور مشترک، ارزش‌های مشترک و یا هر چیزی دیگری که می‌تواند گامی برای نجات از آنان باشد.