به عنوان خبرنگاری که سال‌ها در ونزوئلا کار کرده، Jean-Baptiste Mouttet، ژان باتیست موته، روزنامه‌نگار فرانسوی، شاهد بی‌اعتمادی مردم نسبت به رسانه‌ها بوده است. او می‌گوید: «بسیاری از خوانندگان به من اعتماد نداشتند، زیرا من از شکنجه و سیاست‌های اقتصادی می‌نوشتم.»
وقتی Mouttet موته در نشست‌هایی در فرانسه در مورد ونزوئلا سخنرانی می‌کرد، متوجه شد که میزان بی‌اعتمادی مخاطبان به او در قياس با میزان بی‌اعتمادی آنها نسبت به نوشته‌های وی کمتر است. او علت این اعتماد بیشتر را ویژگی زنده بودن این نشست‌ها می‌داند. به گفته وی این نشست‌ها بسیار خوب پیش رفت، چون مخاطبان می‌دانستند که منابع وی چه کسانی هستند و خود او به عنوان خبرنگار چه کرده است.
موته همچنین متوجه شد که وقتی صحبت از رسانه‌های عمده می‌شود، حتی دوستانش هم با آنها فاصله حس می‌کنند.
او می‌گوید: «برای مثال، آنها برای خواندن روزنامه مشهور Le Monde (لوموند) اعتماد به نفس کافی نداشتند. شکل چاپ و صفحه‌آرایی، می‌تواند احساس نخبه‌گرایانه و نگاهی از بالا به پایین را القاء کند و ترسناک باشد.» وی می‌افزاید: «این فکر به سرم زد که چگونه می‌توانم آنها را آگاه کنم و به جایی دعوت کنم که بتوانیم هنگام صرف نوشیدنی، در مورد اخبار هم صحبت کنیم، چرا که این، کار را آسانتر می‌کند.»
امروز، بیش از نیمی از مردم فرانسه، به اخباری که دریافت می‌کنند شک دارند؛ و تردید نسبت به جانبداری و استقلال خبرنگاران، از عوامل این بی‌اعتمادی است.
در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۲ میلادی (سال گذشته)، موته با هدف ایجاد اعتماد مردمی، دست یافتنی‌تر کردن اخبار و برقراری ارتباط بهتر با مخاطبان، برنامه‌ای را به نام Mediavivant (که تلفظ آن به زبان فرانسه، «مدیاویوان» و معنای آن «رسانه زنده» است) ایجاد کرد که یک ابتکار خبرنگاری زنده از شهر Marseille است.
بیشتر بخوانید: جلب و حفظ جوانان به عنوان مخاطب
مقالات زنده
هر ماه Mediavivant یک خبرنگار را به مرکز شهر Marseille دعوت می‌کند تا یکی از مقالاتی را که در مورد آن گزارش تهیه کرده است ارائه کند؛ مقالاتی در مورد طیفی از مسائل، از اخبار محلی گرفته تا ملی و بین‌المللی. برای مثال در یکی از واپسین برنامه‌ها، یک خبرنگار در مورد تحقیقی صحبت کرد که درباره آلودگی یک منطقه صنعتی در Marseille انجام داده بود.
این خبرنگاران به مدت ۴۵ دقیقه، گزارش خود را ارائه می‌کنند که بسته به ضرورت، با ارائه مستندات و کمک‌های بصری همراه است. آنها ممکن است با متخصصانی مثل تاریخ‌دانان، وکلا و شاهدان رویدادها مصاحبه کنند. بعد از ارائه گزارش، تیم Mediavivant گفتگوهای آزاد را بین مردم، خبرنگاران و منابع (مصاحبه شوندگان) آنها مدیریت می‌کنند. برای این بحث‌ها، خبرنگاران و مصاحبه‌شوندگان، صحنه را ترک می‌کنند تا درست روبروی مخاطبان بنشینند. Mouttet می‌گوید: «ما می‌خواهیم که مردم در هنگام طرح سؤال، احساس کنند که موجه هستند. از همین رو از صحنه پایین می‌آییم تا با آنها برابر باشیم [و درست روبه‌روی آنها قرار بگیریم.]»
در ژوئیه سال ۲۰۲۱، موته برای اولین بار مقاله‌ای را تحت عنوان Marseilles: ۱۹۴۳ که درباره بیرون راندن مهاجران و یهودیان در سال ۱۹۴۳ میلادی از مارسی فرانسه توسط نازی‌ها و مقامات فرانسوی نوشته بود، ارائه کرد. در فوریه سال ۲۰۲۳، Mouttet در جریان ارائه دوباره این مقاله، به اهمیت مکانی که در آن با مخاطبان خود صحبت می‌کرد، اشاره نمود.
او گفت: «منطقه‌ای که امروز در آن هستیم، پس از آن‌که مردم را از آن بیرون راندند، ویران شد.»
او توضیح داد که چگونه بیش از ۲۰ هزار تن گردآوری شدند و از خانه‌هایشان بیرون رانده شدند. ۷۰۰ تن از آنها به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاده شدند. نازی‌ها، این محله‌ها را ویران کردند و در نتیجه، خاطرات فیزیکی اندکی از اخراج‌ها و وقایع پس از آن بر جای مانده است؛ درست همان‌چیزی که این گزارش زنده درصدد جبران آن بود.
موته می‌گوید: «این که واکنش‌های مردم در برابر هر گزارشی، متفاوت است، دلچسب است. برای مثال در مقاله Marseilles: ۱۹۴۳، که با حضور تعدادی از بازماندگان آن وقایع ارائه شد، ما احساس می‌کردیم که مردم با شاهدان آن رویدادها صحبت می‌کنند. اما در مقاله‌ای که در مورد آلودگی بود، ساکنان محل که در مورد پیامدهای آن بر سلامت خود خواهان دانستن جزئیات بیشتری بودند، سؤال می‌کردند.»
بیشتر بخوانید: بریتانیایی‌ها برای آگاهی از اخبار محلی به فیسبوک روی آورده اند
مشارکت جوانان
Mediavivant (مدیاویوان) برای درمان رابطه پیچیده میان رسانه‌ها و مردم و جلب توجه مخاطبان جوان‌تر، طرح‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی را به راه انداخته است. همکاری با دبیرستان‌های منطقه مارسی و یک طرح پیش رو برای همکاری با یک زندان در نزدیکی این منطقه، برخی از این طرح‌ها هستند. موته می‌گوید: «ایده ماه این است که به این نهادهای همکار، ابزاری بدهیم که به کمک آن ابزار، بتوانند تحقیقات خود را انجام دهند. وقتی دانش‌آموزان روی مقاله خود کار کنند، وظیفه خود آنهاست که نشان بدهند اطلاعات را چگونه به دست آورده‌اند. این کار به پیدا کردن منابع و بررسی دوباره اطلاعات می‌انجامد.» یکی از گروه‌های متشکل از دانش‌آموزان این دبیرستان‌ها، اواخر ماه مارس، گزارش تحقیقی خود را به مخاطبان ارائه کرد.
سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی
به عقیده موته، خبرنگاری زنده، خود می‌تواند به عنوان ابزاری برای سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی به کار‌آید. برای مثال، وی در جریان ارائه گزارش جمع کردن و بیرون راندن مردم از مارسی، تصویرهای آرشیو شده مردم اخراج شده از شهر را نشان داد و همزمان اشاره کرد که این عکس‌ها را سربازان نازی گرفته بودند و این عکس‌ها، منعکس‌کننده دیدگاه این سربازان نسبت به عملیاتی است که دستور انجام آن را داشتند. با این کار، او بر اهمیت زیر پرسش بردن منشاء مستنداتی که همراه یک گزارش ارائه می‌شود، تأکید کرد.
Mediavivant (مدیاویوان) می‌خواهد کسانی را جذب کند که به طور عادی، اخبار را دنبال نمی‌کنند. همه چیز، از انتخاب مکان برگزاری برنامه‌ها تا راهبرد ارتباط با مخاطبان، با همین هدف تنظیم شده است. به‌عنوان نمونه، تیم Mediavivant از تراکت، پوستر و رویدادهای فیسبوک برای تبلیغ برنامه‌های خود استفاده می‌کند.
Alix de Crécy، مسئول راهبرد و توسعه دیجیتال برای پادکست Mediarama، می‌گوید که مجبور بوده «تمام پیش‌نیازهایی را که در کار با رسانه‌های بزرگتر آموخته بود»، کنار بگذارد. وی می‌افزاید: «من همیشه برای اتاق‌های خبری که اصالت بسیار قوی و معتبری دارند و مشهور هستند، کار کرده‌ام. ما یاد می‌گیریم که این اصالت را چگونه معرفی کنیم تا ما را بشناسند.»
Mediavivant (مدیاویوان) قصد دارد از این پس، این ابتکار را به شهرهای دیگر فرانسه نیز ببرد. موته در این باره می‌گوید: «چرا این برنامه همه جا برگزار نشود؟»
تصویر از آنسپلش، عکاس: Miguel Henriques
مقالات بیشتری نوشته
