راستی‌آزمایی، واقعاً کاراست. به مردم کمک می‌کند آگاه‌تر شوند و رفتار خود را تغییر دهند. راستی‌آزمایی، مردم را تشویق می‌کند که اطلاعات نادرست و دروغ را کمتر هم‌رسانی کنند، چون نسبت به انواع محتوایی که مخاطب آن هستند، به آنها هشدار می‌دهد.
ویدیویی را هم از آنچه در پی می‌آید، می‌توانید به زبان اصلی در این صفحه ببینید.
ما در رسانه راستی‌آزمایی Factchequeado، در ایالات متحده آمریکا یک نظرسنجی انجام دادیم که آنچه را نتایج تحقیقات علمی قبلاً در آرژانتین، آفریقای جنوبی، نیجریه و بریتانیا نشان داده بود، تأیید می‌کند: راستی‌آزمایی می‌تواند در مبارزه با اطلاعات نادرست و اطلاعات دروغ، ابزار مؤثری باشد. (دو مطلب در این مورد را -- به انگلیسی -- اینجا و اینجا بخوانید.)
منتقدان راستی‌آزمایی با استناد به موفقیت رهبران سیاسی که دروغ می‌گویند، ضعف نظام‌های دموکراتیک، چند قطبی شدن جهان و اشتباهات دیگری که جوامع در سراسر جهان تجربه می‌کنند، ادعا می‌کنند که راستی‌آزمایی، روندی ناکام است. با وجود این ادعاها، تحقیقات ما در بخش راستی‌آزمایی تصویری Factchequeado نشان می‌دهد که تکنیک‌ها و راهبردهای مقابله با اطلاعات نادرست، مؤثرند.
البته روشن است که راستی‌آزمایی به تنها کافی نیست. رمز موفقیت آن، جلب شمار بیشتری از مردم است؛ به‌خصوص کسانی که از پلتفرم‌های رسانه‌ای و کانال‌های اطلاعاتی سنتی استفاده نمی‌کنند.
رسیدن به مکان‌هایی که «بیابان خبری» نام گرفته‌اند (یعنی نقاط و مناطقی که رسانه‌های محلی در آنها بسیار اندکند یا اصلاً وجود ندارند و درنتیجه با کمبود شدید یا فقدان خبر مواجهند) و آگاهی دادن به کسانی که به اطلاعات معتبر دسترسی ندارند، حیاتی است.
ما برای تحقیق خود، از هزار فرد لاتین‌تبار در سراسر ایالات متحده نظرسنجی کردیم. برای این کار، با شرکت‌کنندگان، قبل و بعد از دیدن ویدیوهای راستی‌آزمایی Factchequeado که بین ۱۰ اوت ۲۰۲۲ و ۳۰ ژانویه ۲۰۲۳ در اینستاگرام پُست شده بودند، سؤالاتی مطرح کردیم.
بیشتر بخوانید: دورخیز هوش مصنوعی به‌سوی انتخابات و اثرات پیش‌بینی‌نشدنی آن
در این ویدیوها به پنج روایت اطلاعات نادرست که در زندگی واقعی مردم وجود داشتند، پرداخته شده و دروغ بودن آنها برملا شده بود. اینجا به این پنج مورد اشاره می‌کنیم:
«به علت سست‌تر شدن قوانین مربوط به هویت جنسی، مردان اجازه خواهند داشت از دستشویی زنانه استفاده کنند.»
«مهاجران بدون مدرک می‌توانند رأی بدهند.»
«اداره مالیات آمریکا مالیت بیشتری از شهروندان طبقه متوسط می‌گیرد و بازوی سرکوب‌گر دولت است.»
«کارت شناسایی واقعی (REAL ID) -- نوعی کارت شناسایی که نسبتاً جدید است و قرار است اعتبار بیشتری داشته باشد و در نهايت جایگزین کارت‌های شناسایی عادی شود -- تنها برای کسانی صادر می‌شود که اقامت قانونی دارند.»
«پس از طوفان ایان، کوسه‌ها در حال شنا در خیابان‌ها دیده شدند.»
در نظرسنجی از پاسخ‌دهندگان پرسیده شد که آیا این روایت‌ها را شنیده‌اند یا نه، و اگر شنیده‌اند، تا چه حد به اعتبار آنها معتقدند. ما از آنها پرسیدیم که آیا انگیزه‌ای برای شرکت در انتخابات پیش رو دارند یا نه، و تصمیم دارند به کدام نامزد رأی بدهند.
همچنین از پاسخ‌دهندگان خواستیم به قابل اعتماد بودن و مورد پسند بودن رافائل اُلاوارریا (Rafael Olavarría)، خبرنگار Factchequeado که این پنج ویدیو را ارائه کرده بود، نمره‌ای بین صفر و صد بدهند. او از افراد متعلق به گروه‌های گوناگون جامعه، فارغ از باور و اعتقاد سیاسی و جنسیتشان، نمرات بالایی گرفت.
بسیاری از پاسخ‌دهندگان قبلاً با روایت‌های اطلاعات نادرست که در ویدیوها به آنها پرداخته شده بود مواجه شده بودند. تنها یکی از این اطلاعات نادرست - وجود کوسه‌ها در خیابان‌ها - بود که تنها کمتر از نیمی از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی قبلاً آن را شنیده بودند. این همچنین روایتی بود که کمتر از همه، رنگ و بوی سیاسی داشت.
با وجود آن که این روایت‌های اطلاعات نادرست برای بخش بزرگی از شرکت‌کنندگان آشنا بود، آنها درباره این اطلاعات، تردید بسیاری داشتند. در تمام پنج مورد، درصد بالایی از پاسخ‌دهندگان -- بیش از ۵۵ درصد آنها -- قبل از دیدن ویدیوهای راستی‌آزمایی، نمی‌دانستند که این ادعاها راست هستند یا نه. در چهار مورد از پنج مورد، بیش از ۶۰ درصد از آنها مطمئن نبودند که آنچه برایشان روایت شده، راست است یا نه.
داده‌های افرادی که فکر می‌کردند روایت‌هایی که به آنها ارائه شد واقعی هستند نیز نگران‌کننده است: بسیاری از آنها بر این باور بودند که این روایت‌های اطلاعات دروغ، درست هستند. در واقع در سه مورد از پنج مورد، پاسخ‌دهندگان بیشتری اعتقاد داشتند که این اطلاعات نادرست، واقعی است. اما تماشای ویدیوهای راستی‌آزمایی بر شرکت‌کنندگان در نظرسنجی تأثیر چشم‌گیری داشت. در بسیاری از موارد دقت پاسخ‌دهندگان نسبت به قضاوت‌شان درباره آن اطلاعات، در مقایسه با کسانی که در گروه مقابل تحقیق بودند، بهتر شده بود.
اطلاعات جمع‌آوری شده در این نظرسنجی اهمیت راستی‌سنجی را که لاتین‌تباران [در ایالات متحده] مورد نظر آن هستند، نشان می‌دهد. قبل از این نظرسنجی، درصد بالایی از لاتین‌تباران، روایت‌های اطلاعات نادرست و دروغی را که در موردشان از آنها سؤالاتی شد، دیده بودند و بسیاری از آنها درست بودن آنها را باور داشتند و یا حداقل نسبت به غلط بودن آنها شک داشتند.
در موارد زیادی، راستی‌آزمایی این روایت‌ها با ویدیو، دقت ارزیابی بینندگان را بهتر کرد. براساس این داده‌ها، وقتی نادرست بودن اطلاعات غلط برملا شود، گروهی که نسبت به اعتبار روایت‌ها تردید داشتند، یقین پیدا می‌کنند که آنچه به آنها ارائه شده، نادرست است. دیدن این ویدیوها کسانی را که باور داشتند این اطلاعات نادرست واقعیت دارند نیز واداشت که افکار خود را تغییر دهند و بپذیرند که این اطلاعات، نادرست است.
بیشتر بخوانید: معرفی شبکه‌ای که با «خبرنگاری انسانی» به مشکلات جدی اجتماعی می‌پردازد
اطلاعات تحقیق ما نشان می‌دهد که جوامع لاتین‌تبار در ایالات متحده تا حد زیادی در معرض اطلاعات نادرست قرار دارند. در چهار مورد از پنج روایتی که به آنها پرداختیم، پاسخ دهندگان، آن روایت‌های نادرست را قبلاً شنیده بودند.
این مطالعه با اندازه‌گیری فایده راستی‌آزمایی، نشان می‌دهد که این یک راهبرد مؤثر برای کاهش آسیب‌پذیری [در برابر اطلاعات نادرست] است. اما حتی بدتر آن که این مطالعه نشان داد که اطلاعات نادرست هم مؤثر است و پیامدهایی دارد. در همه پنج مورد، بیشتر پاسخ‌دهندگان نسبت به روایت‌هایی که به آنها ارائه شد، سردرگم بودند. بر علاوه، در میان کسانی که به درستی این روایت‌ها یقین داشتند، درصد بالایی -- بین ۱۸٪ تا ۳۴٪ -- به اشتباه فکر می‌کردند که این اطلاعات، درست است.
این داده‌ها به وضوح نشان می‌دهد که جوامع لاتین‌تبار در ایالات متحده به دسترسی بیشتر به اطلاعات موثق نیاز دارند.
انتشار تصویر اصلی با اجازه Factchequeado انجام شده است.
وبسایت آی جی نت بدواً این مقاله را به زبان اسپانیایی منتشر کرده بود. Natalie Van Hoozer خبرنگاری است که آن را به انگلیسی برگردانده است.
مقالات بیشتری نوشته
